TU Eindhoven verwerpt artikel 1 van de Grondwet

De Technische Universiteit Eindhoven heeft in ’haar wijsheid’ besloten dat vanaf 1 juli jongstleden vaste wetenschappelijke functies alleen maar opengesteld worden voor vrouwen. Als er na een half jaar ’zoeken’ geen geschikte kandidaten worden gevonden mogen mannen zich alsnog melden. Overigens bestaat er dan nog steeds de verplichting dat de voordracht van de uiteindelijke twee hoofkandidaten bestaat uit één man en U raadt het al, één vrouw.

In de eerste plaats schendt het bestuur van de TU Eindhoven met deze strategie artikel 1 van de Grondwet die discriminatie op grond van sekse verbiedt. Positieve discriminatie is óók discriminatie zal ik maar zeggen. Overigens rare terminologie, je zou net zo goed kunnen spreken van flagrante discriminatie, van mannen in dit geval. Vanuit de politiek ontwaar ik bar weinig tegenwind, ik vermoed dat CDA, VVD en D66 – toch de anti-discriminatiepartij bij uitstek – zich niet willen branden aan deze materie. De helft van het electoraat bestaat uit vrouwen hoor ik de spindoctors van dienst al roepen. Mooi laten gaan Klaas Dijkhoff, mondje dicht hè.

Vervolgens meen ik dat de kwaliteit van TU Eindhoven met deze nederlaagstrategie in het geding is. De kans is namelijk meer dan groot dat in het eerste half jaar van een vacatureopenstelling er géén geschikte vrouwelijke kandidaat gevonden wordt. Op dit moment is het aandeel van vrouwelijke Eindhovense hoogleraren 12,6%. Dit terwijl de TU Eindhoven al jaren doende is om dit percentage op te krikken. Het toelaten van enkel vrouwen in het eerste half jaar van de vacantstelling van de wetenschappelijke functies zal met een aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid tot vertraging leiding bij de invulling. Onmiskenbaar levert dit schade op aan de ontwikkeling van de wetenschap maar ook het universitair onderwijs – studenten! – leidt onder deze strategie.

Discriminatie – positief of negatief – levert altijd fricties op. Mannen zullen zich tekort gedaan voelen wat gevoelens van angst, weerstand en wrok oplevert. Daarmee is het zelfs niet denkbeeldig dat er spanningen ontstaan op de werkvloer die wederom een kwalitatieve weerslag kunnen hebben op de ’output’ van de TU Eindhoven. Hogere cijfers op het gebied van overspannenheid en ’burn out’ liggen op de loer. De uitdrukking ’excuustruus’ is een beetje gedateerd maar de kans is dat deze een renaissance zal beleven. De kwaliteitskrant NRC meldt in dit kader in zijn onlangs gepubliceerd redactioneel commentaar het volgende: ’ Alsof er ooit een man die verder in zijn vak wil komen wordt ontmaskerd als Gelopen Race Kees of Dikke Kans Hans’.

Waarschijnlijk ben ik slecht geïnformeerd want ik kende deze vorige mannenomschrijvingen niet. Waarschijnlijk omdat deze weinig gebezigd worden….. Dat zou ik trouwens prima begrijpen want voor zover ik weet hanteren alle Nederlandse universiteiten een wervingssysteem waarbij artikel 1 van de Grondwet wordt gerespecteerd. Van een ’excuuskees’ kan dus geen sprake zijn. Ik hoor de criticasters al aan mijn deur morrelen met de volgende opmerking: er is nog steeds een ziekelijke sfeer van ’onder mannelijke professoren’ op de universiteiten, de facto worden vrouwen al jaren gediscrimineerd.

Ok, mocht dit waar zijn dan is er sprake van een ander probleem dat uiteraard ’getackled’ moet worden. Zowel krachten binnen de universiteit, de politiek, maatschappelijke organisaties etc zouden dan hiertegen moeten ageren. Maar ja, dan moeten de heren en dames TU bestuurders de mouwen opstropen. Nee, dan maar liever de Grondwet terzijde schuiven en dan maar duimen draaien voor een positief resultaat.  De TU Eindhoven maakt zich er zo met een ongrondwettelijk ‘Jantje-van-Leiden‘ van af en daarmee is het TU besluit als ’gratuit’ te bestempelen. Bovendien is het geen oplossing voor het verhogen van het percentage van vrouwelijke (hoofd)docenten.

In zijn redactioneel commentaar stelt de NRC de vraag ’waarom er zo weinig vrouwen zijn in de bèta-vakken’. Het antwoord geeft de NRC commentator zelf: ’mogelijk omdat het voor hen in een mannenwereld niet erg comfortabel is.’ Ik meende even het blad ’Opzij’ opengeslagen te hebben in plaats van de NRC! Ja, zo kan ik het ook. Misschien zijn vrouwen in het algemeen minder geïnteresseerd in bèta-vakken, dat zou toch ook kunnen? Dat zou me overigens geenszins verbazen.  In het algemeen heb ik de indruk dat vrouwen sensitiever zijn dan mannen, hun EQ – emotional quotient – is veelal op hoog niveau. Gemiddeld bevindt hun EQ zich volgens mij – en veel wetenschappers – zich op een hoger niveau dan dat van mannen.

Deze kwaliteiten zijn bij uitstek belangrijk voor de adequate invulling van bijvoorbeeld een CEO positie. In grote Nederlandse – multinationale – ondernemingen staan nog altijd meestal mannen aan het roer en juist dáár zou verandering in moeten komen. Ik heb namelijk het idee – mede door eigen ervaring – dat vrouwen in dezelfde mate topcarrièrre ambities hebben als mannen. En ik meen dat voor de meeste CEO-posities geen bèta-opleiding is voorgeschreven. Als bijvoorbeeld een bedrijf als Ahold een soortgelijke beslissing had genomen als de TU Eindhoven had ik dat nog enigszins kunnen billijken. In dat geval zou er sprake zijn van een commerciële firma die overigens met een dergelijk besluit nog altijd artikel 1 van de grondwet schendt. De TU Eindhoven is echter een ’Rijksorganisatie’ inclusief de bijbehorende overheidsfinanciering. In feite schendt de overheid zélf de grondwet. Ongehoord!

De precedentwerking van het TU besluit moet niet onderschat worden. Als zelfs de Grondwet op de schommelstoel terecht komt zullen mensen/groeperingen met een afkeur van de Nederlandse rechtsstaat wellicht gesterkt worden in hun ondemocratische overtuigingen. Dit kan door middel van a contrario redeneringen van bijvoorbeeld sommige Islamitische gelovigen/imams: als vrouwen mogen worden bevoordeeld geldt dat in bepaalde situaties ook voor mannen nietwaar? Of losgeslagen feministische UWV werkneemsters die ineens gaan eisen dat minimaal 50% van de leidinggevende posities door vrouwen moet worden ingevuld. Waar kan dit allemaal eindigen? Overdreven hypothetische voorbeelden en belachelijke stemmingmakerij? Ik help het U hopen……

Als laatste vraag ik mij hardop af hoe een rechter zou reageren mocht een gefrustreerde mannelijke wetenschappelijke hoofddocent die vergeefs solliciteert bij de TU Eindhoven zich rechtens gaan beklagen. Wellicht wordt de uitkomst van zo’n procedure wel dat de TU Eindhoven wordt veroordeeld tot bijvoorbeeld een forse schadevergoeding. Nog meer kosten, nog meer ergernis, nog meer maatschappelijke stennis en tot slot: de Eindhovense TU student zit in een lege collegezaal of het college wordt verzorgd door een jonge student-assistent. Assistent ja, geen assistente want die is versneld hoogleraaar aan die TU geworden………..

Bij een carrière komt het vaak niet aan op kennis, maar op kennissen en meten met twee maten…..