Tahiti, olympische - en kankerverwekkende - ’Bounty-plek’

Op het idyllische Frans-Polynesische eiland Tahiti worden tijdens deze olympische spelen de finales van het golfsurfen georganiseerd. Hé, maar de olympiade wordt toch gehouden in Parijs? Zeker behalve het golfsurfen, de zeilwedstrijden en het windsurfen, deze takken van sport kunnen toch moeilijk van start gaan in één van de grotere vijvers in de tuinen van het kasteel in Versailles. En de Seine-rivier is ook al ongeschikt wegens te weinig golfslag en een te klein wateroppervlakte. Daarom werd voor het zeilen/windsurfen gekozen voor de baai bij Marseille en voor het golfsurfen was er natuurlijk maar één plek echt geschikt: het kustplaatsje Teahupo’o op Tahiti, daar breken de mooiste golven op de kust, sterker nog, de mooiste van de hele wereld! Tahiti ligt op ruim 15.000 kilometer van Parijs en dat maakt de olympische golfsurfwedstrijd nog specialer.

Frans-Polynesië had voor diverse Franse regeringen in het verleden vanwege de ruime afstand tot het thuisland (en de diepe oceaan) een speciale status. Speciaal met betrekking tot het uitvoeren van kernproeven wel te verstaan. Van 1966 tot 1996 werden maar liefst 193 kernproeven uitgevoerd die de Frans-Polynesische eilandengroep aanvankelijk welvaart bezorgde. Er kwamen tijdelijk veel Fransen naar de diverse eilanden die flink wat te verteren hadden. Bovendien werd er geld gepompt in logistieke en andere infrastructurele projecten die nodig waren om die gigantische goeveelheid van 193 atoombommen tot ontploffing te brengen. Één van die testen had een explosiekracht die te vergelijken was met 150 Hiroshima-atoombommen……Van een test kon dus feitelijk niet gesproken worden, de Fransen lieten gewoon een giga-kernbom ontploffen in de oceaan.....

De vrijgekomen straling veroorzaakte door de jaren heen voor 23 soorten van kanker onder de bevolking van Frans- Polynesië. De Franse overheid heeft jaren geen enkele aandacht besteed aan de gevolgen van de kernproeven, zelfs het officiële dodental als gevolg van kanker werd op geen enkele wijze gedocumenteerd. Een Frans collectief van onderzoeksjournalisten deed gelukkig wat de Franse staat naliet: de zaak uitpluizen. Het collectief toonde in 2021 onder meer aan dat de inwoners van Tahiti een overweldigende stalingsdosis hebben moeten verwerken. 500 keer meer dan de minimum standaard….President Macron kon niet blijven toekijken waarop hij in hetzelfde jaar nog Tahiti bezocht. Zijn meest vergaande uitspraak was de volgende: ’ik denk dat we niet dezelfde tests zouden hebben gedaan in bijvoorbeeld Bretagne. We deden het hier, omdat het verder weg was’. OK zou je zeggen, maar dan zouden ook excuses op zijn plaats zijn, verbetering van de gezondheidszorg ter plekke en een galante schadevergoedingsregeling. Tot nu toe is er allemaal niets van terecht gekomen…..

Sinds 2010 bestaat er wel een compensatieregeling maar die is zo complex en tijdrovend dat (kanker)slachtoffers er maar sporadisch gebruik van maken. Overigens gebruik van maken? Na het inleveren van de papierwinkel is het nog maar de vraag of er een bedrag wordt uitgekeerd.  Kankerpatiënten wijken vaak - op eigen kosten - uit naar het buitenland, omdat de Frans-Polynesische gezondheidszorg zwaar te wensen overlaat. Maar ook op dit gebied geeft de Franse overheid niet thuis, terwijl het optimaliseren van de gezondheidszorg een prioriteit zou moeten zijn voor Macron en zijn regering. Sterker nog, zijn voorgangers, van Jacques Chirac tot François Hollande hadden dit in hun tijd al veel eerder moeten regelen.

Deze lelijke kant van het verhaal wordt tijdens de Olympische spelen uiteraard naar de achtergrond gedrongen, want het decor van het kustplaatsje Teahupo’o kan zo gebruikt worden voor een bounty- of FA-reclame (weet U het nog, die dames die okselfris en in monokini de golven in doken?). Vanaf het strand wordt tijdens de Olympische surfwedstrijd het zicht ontsierd door de hoge jurytoren (inclusief airconditioning….). Nu ja, die wordt straks ook weer afgebroken, dus dat uitzicht is weldra weer 100 procent idyllisch. Afgezien van de schade die de bouw van de toren heeft aangericht aan het koraalrif….Maar dat kan gelukkig weer herstellen.

Dat geldt niet voor de (gezondheids)schade die Frankrijk decennia lang heeft toegebracht aan de bewoners van Frans-Polynesië. Hopelijk krijgt de onverkwikkelijke ’kernproeven-kwestie’ in de Franse media eindelijk de aandacht die het verdient. Dat geldt helemaal voor de Franse regering natuurlijk! Of ik daar een hard hoofd in heb? Ja…………