Sylvana Simons, Diva of Demon?

Allereerst moet ik U, geachte lezer mijn oprechte excuses aanbieden. Ik heb beloofd vanaf het schrijven van mijn artikel over Sinterklaas – of Maarten-Klaas – me niet meer te mengen in de zwarte pietdiscussie. Na het ’opmerkelijke’ optreden van Sylvana Simons – onvolprezen gemeenteraadslid te Amsterdam – in het TV-programma ’De Wereld Draait Door’ moet ik helaas mijn belofte breken. Sean Connery zei het al toen hij toch nog een keer gestrikt kon worden voor een James Bondrol: ’never say never again’. DWDD – De Wereld Draait Rond gepresenteerd door Matthijs van Nieuwkuiken zou 'Fred' van 'Ria' zeggen – liet zich weer eens van zijn linksige grachtengordeliaanse kant zien en deze keer in optima forma. Het was werkelijk een ’non plus ultra’ uitzending of beter ’non plus discriminatio’!

Sylvana kreeg uitgebreid de mogelijkheid van van Nieuwkerk om haar documentaire, met als onderwerp de diva zelf, te pluggen. In de shotjes die DWDD ons van de documentaire liet zien bleek hoe ruw en schandalig Amsterdammers op de verschijning (van) Sylvana reageren. Inderdaad, vaak racistisch maar vooral horkerig en gefrustreerd. Kan ik me daar iets bij voorstellen? Nee, natuurlijk niet maar ik moet eerlijk bekennen dat ik een begin van een belediging ervaar op het moment dat ik verneem dat Sylvana zwarte piet een uiting van racisme vindt. ’Zwarte Piet is racisme’ staat er toch op die T-shirts die Georgina Verbaan en andere ’kwaliteitsartiesten’ zo trots dragen? Ik ben nu eenmaal geen tegenstander van zwarte piet, dus dat bekent volgens Sylvana dat ik in de racistische hoek moet worden weggezet. Wat zullen we nu beleven? De mening van de strijdster tegen onder andere ’klimaatracisme’ – wat dat dan ook moge zijn – stuit me vanwege het ontbreken van maar dan ook één druppeltje nuance tegen de borst. Tja, op deze manier kan er natuurlijk geen enkele discussie worden gevoerd over de ontwikkeling van het Sinterklaasfeest in Nederland, Sylvana’s standpunt is overduidelijk. Daar sta je dan met je goede gedrag. Sorry, mijn opvattingen zijn volgens Simons be- en veroordeeld, van goed gedrag en ’eigene Gedanken’ kan vervolgens geen sprake meer zijn. Het lijkt ’1984’ van George Orwell wel.

In een recent interview in NRC beweert Sylvana dat haar kinderen menen dat zij een ’issue’ heeft met ’respect’. O ja, welk issue dan? In haar diva/demonfilm zie je het Amsterdamse gemeenteraadslid een gesprek voeren met – nota bene – een D66’er die haar adviseert niet alles vanuit een racistische toonzetting te behandelen. Sylvana flipt zo’n beetje, van nuance en een normale discussie kan geen sprake meer zijn. Verontwaardigd veegt Sylvana de verbouwereerde D66’er onder het vloerkleed. Het Heinekenbiertje dat hij in zijn hand houdt slaat onmiddellijk dood. Na zo’n reactie denk ik dat de goede man zijn biertje beter in had kunnen ruilen voor een dubbele whisky. In de betreffende uitzending van DWDD werd tevens teruggekomen op de uitzending waarin de onvermijdelijke Martin Šimek het op een gegeven moment over ’zwartjes’ heeft. Sylvana's reactie aan de ronde tafel vond ik begrijpelijk en terecht, de opmerking van de Tsjech was laatdunkend en horkerig. Maar automatisch ook racistisch? Dat lijkt me overdreven, maar Sylvana heeft een map vol met racisme-plakplaatjes en één ervan werd meteen op het hoofd van Šimek gedrukt. Ok, zei ’tafelheer’ Marc-Marie Huybregts (beter bekend als 'piepkuiken'), ’ik ken Simek ook niet als een rabiate racist’, maar hij ging wel over de schreef'. Eens, maar de film Diva/Demon en het gesprek bij Matthijs gingen toch niet over het onderwerp ’horkerig gedrag bij mede/Nederlanders’ maar over racisme in Nederland. Nu ja, eigenlijk wel want Sylvana liet er in het bijzijn van die biertjedrinkende D66’er zelf een sterk staaltje van zien

Maar goed, de heren Huybregts en van Nieuwkerk waren zo gebiologeerd door het ’gelijk’ van Sylvana dat kritische journalistiek maar even opzij gezet moest worden. Met deze houding dienen de genoemde heren geen enkel doel, behalve dat van een verdere polarisatie van de Nederlandse samenleving. Sylvana heeft de uitzending vast als een wam bad ervaren, buiten krijgt ze vast weer de racistische koude douche die ik haar overigens geenszins gun. De voormalige VJ van het TV station TMF richtte de partij artikel 1 op die moest veranderd worden omdat een discriminatiemeldpunt dezelfde naam droeg. BIJ1 werd de nieuwe naam maar artikel 1 van de Grondwet dient als leidraad voor de overtuiging en activiteiten van Simons. Ondere andere vermeldt dit artikel 1 ’dat discriminatie op welke grond dan ook niet is toegestaan’. Wel, ik voel me (ook) gediscrimineerd, omdat Sylvana mij – impliciet – van racisme verwijt. Ik ben in haar ogen evident ’anders’ dan degenen die zwarte piet afwijzen en daarmee ben ik geen ’gelijke’ meer. Er kan dus geen sprake meer zijn van de situatie – zoals artikel 1 voorschrijft – dat gelijke gevallen gelijk behandeld worden. Als dat geen overtreding van artikel 1 van de grondwet is, wat dan wel?

Laten we in dit verband zwarte piet eens onder de loep leggen. Stel, ik heb een zwarte huidskleur en wil tijdens de Sinterklaasintocht te Zaanstad graag voor zwarte piet spelen. De kans dat ik voor het pietenbaantje word aangenomen is vele malen kleiner dan degene die begiftigd is met een blanke – sorry, witte – huidskleur. Deze laatste persoon kan immers zowel de rol van roetpiet, zwarte piet of witte piet spelen. Ik alleen maar de rol van zwarte piet, behalve als ik ’wit geschminkt’ zou worden natuurlijk. Dit laatste lijkt me in de ogen van Sylvana dubbele discriminatie EN racisme natuurlijk. In ieder geval is het overduidelijk dat het huidige beleid van de NOS/NTR met die roetpieten/witte pieten bij de intocht een flagrante schending van artikel 1 grondwet betekent. Gelukkig zag ik bij de laatste intocht in Zaanstad ook nog echte zwarte pieten, maar als die door Sylvana tevens geëxcommuniceerd worden, dan wordt de schending van artikel 1 alleen maar flagranter.

Tweede voorbeeld. Hoe zit het nu eigelijk Sylvana, met zwarte mensen die zwarte piet een warm hart toedragen? 'Zijn dit wellicht racisten van zichzelf?' Of domme, onwetende zwarte mensen? Pas op hè Sylvana, straks word je nog zelf voor racist uitgemaakt met betrekking tot je eigen rasgenoten. Het wordt nu wel erg ingewikkeld, maar als ik een donkerkleurige fan van zwarte piet zou zijn, verwerp ik mijn eigen volk dan Sylvana? Bij de Sinterklaasintocht dit jaar in Eindhoven waren er rellen in de Eindhovense binnenstad waarbij donkerkleurige PSV-fans/hooligans agressief gedrag vertoonden richting de vaak donkerkleurige anti- zwarte pietdemonstranten. Iedereen is in de war, kun je dit misschien duiden beste Sylvana. Gaarne ontvang ik per omgaande uitleg.

Laatste voorbeeld. Die witte pieten zijn nu wel erg herkenbaar geworden nietwaar? Een peutertje van drie jaar ziet volgens mij in een oogwenk dat neefje Rutger die twee straten verderop woont en regelmatig op de thee komt in feite een ’neppiet’ voorstelt. Ik vraag me af wat een dergelijke traumatische ervaring op termijn betekent voor de geestesgesteldheid van deze peuter. Wat ik er maar mee wil zeggen: het mysterie en de magie van het Sinterklaasfeest worden door Sylvana Simons en haar companen volledig naar de gallemiezen geholpen. Dat is misschien wel net zo erg als virulent racisme. Heel veel kleine kinderen worden nu al ongewild en onterecht geconfronteerd met het gepolariseerde Nederland. Te triest voor woorden.....

Uiteraard vind ik het beetje onsmakelijk als sportjournalist Johan Derksen in het TV programma Voetbal Inside Sylvana met opzet wegzet als iemand is die zo trots is als een ’aapje’. Maar racistisch? Ach, hou toch op. Dit soort kwalificaties kan Sylvana heel gemakkelijk voorkomen als ze zich eens zou gaan inzetten voor zaken die ertoe doen. Tipje: word bijvoorbeeld HET gezicht – als BN’er – van het protest tegen de verschrikkelijke burgeroorlog in Jemen waar onnoemelijk veel kindslachtoffers vallen. Bovendien dreigt op het Arabisch schiereiland de hongersdood voor miljoenen Jemenieten. Het NOS-journaal bericht hier sporadisch over maar mevrouw Simons is regelmatig in het brandpunt van de belangstelling met dat zwarte pietjesgedoe. Ik zou er bijna depressief van worden. Gelukkig kijk ik dan weer naar beelden van de intocht van Sinterklaas op Curaçao waar zwarte mensen zich nog zwarter dan zwart verven. Dit om de rol van zwarte piet maar zo goed mogelijk te kunnen invullen, over hun flink zwaar opgemaakte rode lippen wil ik het niet eens hebben

Als laatste durf ik na voorgaande notities wel een enigszins boude stelling aan: Sylvana Simons zwengelt racisme aan in Nederland! Over de rug van de karikatuur zwarte piet je eigen emancipatie bevechten heeft iets aandoenelijks en zieligs.In ieder geval heeft die strijd om die emancipatie niets met Sinterklaas’ knecht te maken maar meer met een op een diepgeworteld minderwaardigheidsgevoel. Een beetje een geval van ’little people sickness’ gelardeerd met een flinke dosis zelfmedelijden. En dat psychische probleem wordt niet opgelost door alle zwarte pieten in een grote zak terug te sturen naar Spanje.

Wij willen de nuance: geen kleur, niets dan de nuance (Paul Verlaine, dichter 1844-1896)