Een cartoon blijft soms langer hangen dan een foto….

Vladimir Kazanevsky is een Oekraïense cartoonist die wat mij betreft - tot nu toe - de beste cartoon heeft getekend over de ’speciale operatie’ van het Kremlin.(althans, die ik tot nu toe heb gezien).Dit is het inmiddels overbekende eufemisme dat moordenaar Poetin gebruikt voor de - deels mislukte - invasie van Oekraïene. Magere Hein zittend op een ’Poetin-tank’, de neus van de Russische president fungeert als loop van deze moordmachine.

De inmiddels 72-jarige Kazanevsky heeft niet zo’n hoge pet op van de mensheid getuige zijn volgende uitspraak: ’people with their own heads are supposed to be happy, healthy and intelligent. There would be no more wars, drugs, prostitution ... But they have deliberately turned their heads away.’. De cartoonist appelleert hier aan de individuele verantwoordelijkheid van elk menselijk wezen, maar deze wordt volgens hem niet genomen. ’Mensen draaien hun hoofd weg’, zodat er oorlogen uitbreken. Tja, het menselijke kuddegedrag wordt hiermee geaccentueerd en helaas is dit de mentaliteit van een groot deel van de wereldbevolking.

Zoals veel artiesten en kunstenaars is Kazanevsky een idealist. Idealist? Hoezo, hij schetst toch een gitzwart beeld van de gevolgen die menselijk gedrag veroorzaken? Zeker, maar Kazanevsky meent dat er sprake is van een keuze die elk mens kan maken. Wel, dat zouden we eens aan een willekeurige Noord-Koreaan moeten vragen, in diens leven zijn keuzes onbereikbare immateriële luxegoederen. De Kim Jong-un onderworpene mag blij zijn dat hij/zij überhaupt leeft en een dagelijks maaltje bij elkaar kan sprokkelelen. Hetzelfde geldt voor de Oeigoeren die - als ze mazzel hebben - niet terecht zijn gekomen in één van de heropvoedingskampen waar ze waarschijnlijk niet meer levend uitkomen.

Zelfs voor ons ’vrije westerlingen’ is het maken van essentiële (vrije) keuzes niet zo eenvoudig. Geen enkele westerse democratie is perfect en dat geldt ook voor bijvoorbeeld de Belgische of de Nederlandse. Toch kunnen we in meer of mindere mate individueel beslissen of we als eerzame burgers door het leven willen met inachtneming van een minimum aan normen en waarden. Maar zelfs deze ondergrens is aan veel burgers niet besteed getuige het grote aantal ’Wildersaanhangers, FvD-Poetinvrienden, Willem Engeladepten’ dat ons land telt. Sterker nog, het verleden heeft bewezen dat indien een redelijk opgeleid volk achter één of andere psychopaat aanholt zulks uiteindelijk leidt tot de Joodse ’Endlösung’.

Het internet zou verlichting brengen in de donkere tunnel waar veel mensen zich voor de uitvinding van dit computer-informatienetwerk in bevonden. Uiteindelijk is het met die verrekte algoritmes volledig de verkeerde kant opgegaan. De wereld van internet draait om ’clicks’ die geld in het laatje brengen bij Facebook, Google etc. En bij de adverteerders natuurlijk die ’tailor made’ bij elk individu de gepaste aanbieding kunnen afleveren. Mark Zuckerberg weet inmiddels meer van Uw psyche dan Uzelf! De vraag is of we door de introductie van Internet ’vrijer’ zijn geworden, wie kennis heeft, bezit immers macht over zijn eigen leven. Inderdaad, met een toevoeging erbij: ’en over andermans leven’……..

Veel internetgebruikers laten zich in de smalle en donkere informatietunnel slepen, men vergaart misschien wel veel informatie over een bepaald onderwerp, maar het betreft slechts één kant van de medaille. In die benauwende tunnel bevinden zich bijvoorbeeld de viruswappies die in Bill Gates de verpersoonlijking van Satan menen aan te treffen. In feite zijn deze lieden de grootste angsthazen onder ons, paniek en onzekerheid vieren hoogtij in hun bovenkamer. Om de negatieve emoties - proberen - te beheersen vereenvoudigen ze hun wereldbeeld, zodat deze op enige manier ’grijpbaar’ wordt. Dit is de enige manier voor deze ongelukkigen om ongetemde krankzinnigheid te voorkomen.

Één van de kenmerken van het mens-zijn is dat we het allemaal prettig vinden als onze mening over een bepaald onderwerp bevestigd wordt. Is dit in het reguliere menselijke contact niet of minder mogelijk, dan biedt Internet uitkomst. Als je ’9/11 conspiracy’ intoetst op de Google-balk of op Youtube kun je je onzekere, angstige hart vullen met de grootste bull shit die er bestaat, perfect toch? Helemaal als je hierover nog kunt communiceren op Facebook of instagram ook. Uiteraard vind je medestanders die ook al in dezelfde ’algoritmeval’ zijn getrapt als jij…..

Elk mens zit vol met ’cognitieve dissonantie’, het is de onaangename wrevel die we voelen als we opvattingen - van anderen - tot ons nemen die strijdig zijn met onze eigen overtuigingen. Ik zal U een persoonlijk voorbeeld geven. Laatst kwam ik een uitgebreid - serieus - krantenartikel tegen waarin de schrijver beargumenteerde dat de oplossing van de CO2-crisis - en inmiddels energiecrisis - niet gelegen is in de uitbreiding van het gebruik van kernenergie. Vanwege het feit dat ik een overtuigd voorstander ben van deze energievorm liet ik het artikel aanvankelijk links liggen. Om van de weeromstuit een pro-kernenergieartikel ter hand te nemen. ’Cognitieve dissonantie’ in de praktijk! Uiteindelijk heb ik het artikel wel gelezen, want - wie weet - leidt dit tot een (ander) voortschrijdend inzicht. Het is de angst en de onzekerheid die ons probeert weg te houden van andere ideeën, want stel je voor dat deze nog hout zouden snijden ook!

Tot slot nog even terug naar Kazanevsky, hij meent dat drugs en prostitutie ook verderfelijke zaken zijn. Ten aanzien van drugs is dit volgens mij alleen het geval indien de fase van het ’geniet, maar drink/gebruik met mate’ wordt overschreden. En prostitutie? Ach, er zijn sekswekers in Nederland die inmiddels keurig belasting betalen voor hun ’oudste bewegingen op aarde’, dat lijkt me geen verderfelijke manier van leven. Bovendien, als er geen sekswerkers zouden zijn vrees ik dat het aantal verkrachtingen en aanrandingen nog veel hoger zou zijn dan thans het geval is. In die zin draagt - vrijwillige - prostitutie nog bij aan het welzijn van een samenleving ook. Het is alleen jammer dat Ali B. deze seksuele mogelijkheden niet met beide handen heeft aangegrepen. Dan had hij zich wellicht niet vergrepen aan jonge deelneemsters van ’The Voice’…….