De (eiken)processie(rups) van Echternach

Je hebt de Paasprocessies, de Pinksterprocessie van Echternach en de Eikenprocessierups. Een zonderlinge vergelijking, vindt U? Mmmh, in ieder geval vind ik het geinig dat de eikenprocessierups juist gedurende Pasen terugkeert in de media. Helaas keert de rups ook massaal terug op eikebomen en dat kan nogal wat problemen veroorzaken. Overigens is het nu eikeboom of eikenboom? Ik neem voor het gemak de spelling aan van de ’Dikke van Dale’, tweede druk 1991, dus zonder de ’N’. Inmiddels is de spelling natuurlijk veranderd, net als koekepan tegenwoordig als koekenpan geschreven moet worden. Geen Neerlandicus heeft me ooit kunnen overtuigen wat toch in hemelsnaam de noodzaak is geweest de Nederlandse spelling te wijzigen. Maar dit geheel terzijde.

Dit jaar is het weer uitkijken geblazen voor ’eikenprocessierupsjeuk’. Dit woordt klinkt wellicht amusant, maar de gevolgen voor mens en dier kunnen desastreus zijn indien er aanraking plaatsvindt met de brandharen van deze rupsjes. Daarvoor is het niet noodzakelijk direct een rupsje in de handpalm te nemen, nee als het een beetje waait kunnen de brandharen wel 500 meter wegdwarrelen. Om vervolgens op Uw huid terecht te komen, of erger, in Uw longen. De afgelopen jaren zijn in Nederland en België diverse burgers gewond geraakt als gevolg van dwarrelende brandhaartjes. Of erger, ook een jongetje dat in een eik klom kreeg teveel brandhaartjes binnen en stierf. Bij inademen kan namelijk stante pede astmatische bronchitis ontstaan en dat is - vooral - voor patiënten met longproblemen een levensgevaarlijke bedreiging. Hiernaast waren er talrijke meldingen van dieren - zoals schapen en paarden - die het loodje hebben gelegd.

De rups is vanuit Noord-Brabant al jarenlang aan een grote (processie)opmars bezig, elk jaar zorgen de rupsjes inmiddels voor overlast. Een soort Rupsje Nooitgenoeg dus, deze benaming is eigenlijk beter van toepassing op deze probleemveroorzaker. Normalitair beginnen de brandhaartjes vanaf half mei op de rupshuid te groeien, maar je kunt er beter maar op tijd bij zijn. Diverse gemeentes hebben nu reeds maatregelen genomen, Enschede bijvoorbeeld begon op tweede Paasdag al met het inspuiten van 21.000 eiken. Waarmee? Met aaltjes! Wat, is de gemeente niet goed snik geworden, glasaaltjes zijn toch beschermde diertjes? Recent werden nog criminelen opgepakt op Schiphol die actief waren met het illegaal transporteren van glasaaltjes. En die worden nu gebruikt om strijd te voeren tegen die rupsjes?

Eerst even doorlezen, geacht columnistje! Mijn excuus, het betreft kleine wormpjes (aaltjes dus) die een darminfectie veroorzaken bij de rupsjes, zodat deze bij bosjes dood van de boom vallen. De wormpjes worden in de boom gespoten waarna het effect snel zichtbaar wordt, bovendien is dit een vorm van biologische bestrijding. Wauw, het ei van Columbus zou ik zeggen, prik die aaltjesflitspuit maar snel in de boomschors beste plantsoendienstmedewerkers! Ho, ho, niet te snel, want hiermee verschijnen weer andere problemen aan de horizon. Want verrek, ook andere onschadelijke rupsen en vlinders worden hiermee gedood. De vlinderstichting - ja, die bestaat ook in Nederland…. - en diverse boswachters hebben al bezwaar aangetekend. Zelfs jonge vogeltjes zouden met deze vorm van bestrijding een hongerdood te wachten staan.

Ach, wat is Nederland toch een charmant landje nietwaar, voor elk belang bestaat een belangenclubje in het kikkerlandje. Het is onvermijdelijk dat met deze berg clubjes er conficterende situaties ontstaan. In dit geval dient echter het algemeen belang wel te prevaleren. Het verleden heeft uitgewezen dat er veel oogklachten in het voorjaar gerelateerd kunnen worden aan de brandhaartjes van de rups in kwestie. In 2019 werd een flink aantal oogartsen gevraagd hoeveel klachten te maken hadden met Rupsje Nooitgenoeg. Antwoord: zo’n 25%! . Bij een tiental bleek er sprake te zijn van onherstelbare oogschade….

Dit laatste lijkt me tamelijk alarmerend en dan is het probleem van schade aan luchtwegen nog niet eens aangestipt. Dus? Die aaltjes moeten maar snel hun werk uitvoeren en wat mij betreft is andere (chemische) bestrijding ook opportuun. Zolang het middel natuurlijk niet erger is dan de kwaal.

Belangetjes hier, belangetjes daar, in ieder geval dient er voor gezorgd te worden dat de bestrijding van deze ellendige rups niet op de processie van Echternach gaat lijken, namelijk drie stappen vooruit en twee stappen achteruit. Of vier stappen achteruit…..

Mischien moet een ieder nog maar eens zijn/haar eigen ogen uitwrijven……