Woord van de dag 7 april: ’Geslachtswijziging’

Nee, die nieuwe transgenderwet zal met de huidige samenstelling van de Tweede Kamer (en Eerste Kamer) niet meer aangenomen worden, er zijn simpelweg teveel partijen tegen. Hoe zit het ook alweer? Ogenschijnlijk ging het om een kleine wijziging, verandering van geslacht zou voortaan mogelijk zijn zonder een deskundigenverklaring van een arts of psycholoog. Nu moeten deze deskundigen nog officieel verklaren dat de wens om van geslacht te veranderen ’duurzaam’ is. De meeste genderdeskundigen en leden van de transgemeenschap vinden deze procedure ’betuttelend’. Een handelingsbekwame persoon is toch in staat om hier een zelfstandige beslissing over te nemen, dat is zo’n beetje hun redenering.

Aanvankelijk was de VVD positief over de wetsverandering, nota bene VVD-minister Sander Dekker diende de wetswijziging zo’n 3 jaar geleden in. Inmiddels twijfelt de VVD openlijk over het schrappen van de deskundigenverklaring, PVV, BBB en NSC zijn sowieso tegen. Het is opmerkelijk dat NSC het felst ten strijde trekt, NSC-Kamerlid Nicolien van Vroonhoven sprak zelfs over een ’graat in de keel’. Daarmee is de wetswijziging van tafel, zelfs met eventuele ondersteuning van de VVD is er geen meerderheid meer te vinden in het parlement. Tja, de ’betutteling’ blijft dus bestaan, de vraag is of dit bezwaarlijk is of niet. 

Voor ik een antwoord probeer te vinden op de vorige vraag is het nog vermeldenswaard dat de wetswijziging tevens geslachtsverandering voor kinderen onder de 16 jaar mogelijk zou maken. Alleen een rechter moet er zijn/haar krulletje nog onderzetten en de ’zaak is gepiept’. Op zichzelf kan ik geslachtswijziging voor iemand van 14 jaar nog wel voorstellen, voor een 8-jarig meisje/jongetje begin ik me echter al achter de oren te krabbelen. Dat doe ik niet alleen, maar een merkwaardige ’alliantie’ van conservatieve Christenen en radicale feministen vraagt zich ook af of de wetswijziging wel zo’n goed idee is.

Er bestaat volgens deze ’alliantie’ een groot gevaar dat transvrouwen vrouwenkleedkamers en –gevangenissen betreden en daar vrouwen mishandelen, aanranden of verkrachten (noot: het gaat hier uiteraard om vrouwen die tot voor kort nog als man door het leven gingen…..). Voor deze stelling kan echter geen bewijs worden geleverd. In de elf Europese landen waar geen deskundigenverklaring meer vereist is voor genderwijziging zijn er tot nu toe geen excessen gemeld. Maar dat betekent natuurlijk niet dat deze nog niet zijn voorgekomen natuurlijk.

Op het eerste gezicht lijkt de kritiek van die ’alliantie’ wat vergezocht, ik heb echter een veel belangrijker argument dat de gewraakte wetswijziging nooit mag worden aangenomen. Een geslachtswijziging is een zeer ingrijpende beslissing in iemand’s leven en heeft hiernaast een flinke impact op familieleden en vrienden. Ik ga er van uit dat de meeste mensen een beslissing hieromtrent goed hebben overdacht, maar ik kan me voorstellen dat in bepaalde gevallen de keuze is ingegeven op basis van een pathologisch element. Het kan zomaar zijn dat een persoon een nog niet gediagnosticeerd psychisch ziektepatroon toont op basis waarvan de beslissing tot genderwijziging is genomen. Het kan (bijvoorbeeld) voorkomen dat de aangekondigde genderwijziging een symptoon is van het op een ziekelijke manier vragen om aandacht.

Daarom meen ik dat het juist niet betuttelend is dat een arts of een psycholoog zijn/haar uiteindelijke zegen geeft voor de genderwijziging. Sterker nog, de wet zou moeten verplichten dat minimaal 2 deskundigen (een arts én een psycholoog) tot hun eigen onafhankelijke oordeel komen. Op deze manier wordt het kaf van het koren gescheiden - sorry voor de beeldspraak - en dat komt transpersonen die met volle overtuiging hebben gekozen voor geslachtswijziging toch alleen maar ten goede?

Tenslotte. De wens om van geslacht te veranderen moet volgens de huidige wet ’duurzaam’ zijn. OK, maar wat houdt dat precies in? De vraag is relevant, want onderzoek toont aan dat in de westerse wereld 4% van de transgenders die operaties hebben ondergaan dit achteraf betreuren. Afgezien van het feit dat dit percentage het verplichte deskundigenoordeel nog maar eens ondersteunt is er nog iets anders aan de hand. Stel dat 3 jaar na geslachtsverandering betrokkene spijt heeft van zijn/haar keuze, kan deze dan haar/zijn oude geslacht weer officieel terugkrijgen? Waarschijnlijk betreft het hier zeldzame gevallen, maar ik ben er van overtuigd dat deze gevallen nog zeldzamer zullen voorkomen als het deskundigenoordeel blijft bestaan. Er kan bij sommige betrokkenen namelijk wel degelijk sprake zijn van een psychisch probleem dat foutief vertaald wordt, namelijk in de wens om van geslacht te veranderen

Bijgaand voorbeeld (uit vele….) spreekt helaas boekdelen, het betreft transvrouw Jan:

’De psychiater die me nu behandelt, meent dat ik destijds een identiteitscrisis had. Ik was een nakomertje en kreeg vaak te horen dat dat nog wel ok was, maar dat ik beter een meisje had kunnen zijn. Daarnaast was ik een nogal feminiene homo en werd ik soms gepest. Hierdoor ging ik geloven dat mijn mannenlichaam me niet paste.’

Conclusie: we moeten niet doorslaan in Nederland, daar hebben (potentiële) transpersonen geen fluit aan, bovendien worden anti-LGBT'ers met dit soort fratsen op hun wenken bediend. En daar zitten transgenders al helemaal niet op te wachten!