Prognose: met deze uitslag valt het kabinet niet, laat staan dat Rutte vertrekt

Gefeliciteerd Caroline, het is je gelukt, je hebt het zelfs beter gedaan dan de Uil van Minerva vier jaar geleden. Twaalf Baudet-kornuiten mochten in de Eerste Kamerbankjes plaatsnemen, maar de ene na andere uil vloog weg uit het FvD-nest. Baudet had het in zijn overwinningsspeech van vier jaar geleden beter kunnen hebben over een duif in plaats van een uil. Zijn partij werd immers een duiventil, de wegvliegende FvD’ers bewezen zich daarna niet als vredesduiven, integendeel zelfs. ’Triple B’ maakt zijn entree in de Eerste kamer met maar liefst 15 zetels (of 16, of 17…) Ik heb geen flauw idee welke BBB-senatoren in de bankjes zullen plaatsnemen, de kans lijkt me in ieder geval (ietsjes) kleiner dat het net zulke verwarde avonturiers zijn/worden als die FvD-figuren

Dat is ook hard nodig, want met een snel kissebissend BBB in de senaat dreigt Nederland onbestuurbaar te worden. Mocht er wel een enigszins hecht en coherent BBB-team gevormd kunnen worden, dan kan deze politieke aardverschuiving nog in het voordeel van Mark Rutte uitvallen ook. Hij kan immers het blok PvdA/GroenLinks uitspelen door deals te maken met de partijmaatjes van Caroline van der Plas. Hij hoeft niet eens te ’buurten’ bij SGP/JA21 aan de ene en SP/Volt/partij voor de dieren aan de andere kant. In principe is het nu veel eenvoudiger geworden om wetten door de eerste Kamer heen te jassen.

Het is overigens niet toevallig dat ik de uitdrukking ’in principe’ er bij vermeld. De kans is namelijk aardig groot dat CDA en VVD happig zullen zijn om de stikstofplannen af te zwakken. Maar hier zit wel een addertje onder het gras en dat beestje heeft een naam die begint met een ’D’. Sigrid Kaag zal niet staan te springen om het landbouwbeleid in een andere richting om te buigen, waardoor een kabinetscrisis op de loer ligt. De D66-achterban is weliswaar niet zo radicaal met betrekking tot het landbouwbeleid als PvdA/GroenLinks, maar als Rutte wil doorgaan met het ’pappen en nathouden’ van de boeren kan het kabinet wel eens de bocht uit ’gieren’. Ik ben er van overtuigd dat de D66-top nu al bezig is met het inschatten van diverse (doem)scenario’s.

De vraag is of D66 electoraal profijt kan trekken uit het opblazen van het kabinet binnen - laten we zeggen - een half jaar. Zoals het er naar uitziet heeft D66 het verlies in de senaat beperkt weten te houden, er hoeft waarschijnlijk slechts één zetel ingeleverd te worden. Maar krijgen de Democraten dan niet de rekening gepresenteerd als er vervroegde verkiezingen worden uitgeschreven? Ziehier het dilemma van de partij, ik ben heel benieuwd hoe Kaag de nieuwe politieke realiteit inschat. Ik heb het donkerbruine vermoeden dat ze nog wel eens wakker schrikt uit een boze droom. Want is het achteraf wel verstandig geweest om Rutte te redden? Als D66 met de oppositie had meegestemd, was de motie van wantrouwen wel aangenomen en was Rutte wellicht definitief van het politieke toneel verdwenen. Kaag sprak tijdens het historische debat dan wel uit dat ’onze wegen hierbij scheiden’ - daarmee doelend op Rutte - maar ze voegde niet de daad bij het woord…..

Wat het meest waarschijnlijke scenario is voor voor de komende 18 maanden? Veel getrek en gedoe over de stikstofplannen, maar geen concrete besluiten over dit glibberige onderwerp. Uiteindelijk zal de ontevredenheid bij zowel de BBB - en de boeren! - als de linkse partijen (incluis D66) weer toenemen waarna Kaag alsnog de stekker uit het kabinet trekt. De vraag is dan alleen of D66 met deze opstelling electoraal kan profiteren. Moeilijk om nu te beoordelen, maar de BBB zal waarschijnlijk garen spinnen bij een dergelijke patstelling. Waarom? Terecht kan van der Plas het kabinet verwijten dat er ondanks een duidelijk signaal van de kiezer nog steeds geen knopen zijn doorgehakt.

Of mijn kijk op de zaken realistisch is? De toekomst zal het uitwijzen, er zijn natuurlijk nog heel andere politieke wendingen mogelijk. Bijvoorbeeld dat Rutte aan het einde van het jaar vertrekt om de secretaris-generaal van de NAVO, Jens Stoltenberg op te volgen. Om maar eens een dwarsstraat te noemen….Rutte’s opvolger zal dan waarschijnlijk Edith Schippers heten die de 'kabinetskar' uit de modder kan trekken, maar of dit in de sterren geschreven staat?

Aan de voormalige Engelse Prime minister Harold Macmillan wordt de volgende uitspraak toegeschreven: ’events, dear boy,events’. Daarmee bedoelde hij dat je nooit weet wat er staat te gebeuren in de politieke arena, door een onverwachte plotwending kan er ineens een ’aardverschuiving’ plaatsvinden. Na de verkiezingen van 15 maart jongstleden heeft de eerste aardverschuiving plaatsgevonden. Alleen was deze nog niet echt voelbaar, maar dat kan snel veranderen. Voor wat betreft de Groningers: die voelen de aardverschuivingen - letterlijk - al jaren, maar in Den haag zijn deze altijd genegeerd. Waarom? Daar werden ze natuurlijk niet opgemerkt, de tractors van de boeren veroorzaken nu wel enige bevingen in de buurt van het Buitenhof. Maar of deze effect zullen sorteren valt nog te bezien….