Hongaren en Hollanders vlammen met Hete paprika’s! En Paprikapálinka

Scherp en gepeperd eten, daar houden Hongaren wel van. Mijn oud leraar Frans op de middelbare school vertrouwde me eens toe dat Hongaren een ’druppel vuur’ in hun bloed hebben. Ik meende dat zijn bewering op ’hete’ paprika’s stoelde. Later kwam ik tot het inzicht dat hij verwees naar het vermeende opvliegende karakter van ’den Hongaar’. Daar had hij ook alle reden toe in verband met mijn opstandige puberale gedrag tijdens de Franse les…. Maar ja, de CH-CHristelijke middelbare school waarop ik toen bivakeerde gaf me ook alle ’tools’ om me zo opstandig mogelijk te gedragen. Mijn hemel, wat had ik op die leeftijd een gloeiende hekel aan die ’fiene gereformeerden’. Inmiddels ben ik natuurlijk volledig teruggekeerd in de moederlijke Christelijk-Gereformeerde schoot. Maar niet heus……

Ja, Hongaren houden van ’heet en scherp’. Er bestaan genoeg Magyaren die een soort masochistische trek hebben ontwikkeld om zoveel mogelijk te genieten – eigenlijk: lijden – van het verorberen van een groot stuk Hongaarse kolbász – worst – met een nog groter stuk scherpe paprika. Tot de tranen ze in de ogen staan en het zweet van hun wangen gutst. Als jongeling consumeerde ik reeds ’scherp spul’ waardoor er een soort gewenning optreedt. Kom daar bij de gemiddelde Hollandse kaaskop eens om. Ho, ho zult U zeggen, den Hollander is toch ook gewend geraakt aan de Indische keuken. Iedereen krijgt toch ’sambal bij?’ in de tas met ’ophaalchineesproducten’? Dat klopt, maar de doorsnee sambal oelek is doorgaans smakeloos, te zout en de scherpte? Ach, een Hongaar slikt zonder met de ogen te knipperen een eetlepel met dit spul door zijn strot.

Maar goed, in het multiculturele Nederland hebben talloze andere eetculturen hun intrede gedaan. De meeste polderbewoners hebben wel eens een gerecht geconsumeerd met scherpe jalapeňo peper. Toch worden deze hete stukjes scherpe chilipeper vaak nog aan de rand van het bord geschoven. Een ferme slok bier tegen de ovenhete mond helpt namelijk niet, het verzengende verbrandingsgevoel wordt alleen maar sterker aangezet. Laatst vertelde ik aan een Hongaar dat Nederlandse tuinders door ’zaadveredeling’ inmiddels in de Hollandse kassen dezelfde kwaliteit ’Hongaarse paprika’kunnen telen als hun Hongaarse collega’s op de laagvlakte naast de Donau. Het kwam bij de Magyar in kwestie over als ’vloeken in de kerk’. Onmogelijk, stamelde hij……..

De meeste te koop aangeboden paprika’s in Hongarije dragen de naam TV paprika. Als kleine jongen meende ik dat de TV kijkende Hongaar van deze paprikaversnapering genoot tijdens het kijken naar zijn/haar favoriete tekenfilmserie. Bijvoorbeeld Lolka en Bolka. Oorspronkelijk een Poolse vinding, Bolek i Lolek klinkt ook veel leuker natuurlijk. Kijk maar eens op YouTube. Bij mijn weten is de tekenfilmserie nooit op een Nederlands kanaal uitgezonden, maar ik kan het mis hebben. TV betekent overigens ’tölteni való’ , ofwel ’te vullen paprika’s. In Hongarije vooral met vlees en kruiden natuurlijk maar het mag voor ’den vegetariër’ ook met gemalen boekweit of peulvruchten. Mij hoeft U dan overigens niet uit te nodigen. Maar dat was U toch al niet van plan……..

Wel uitkijken, met die TV paprika hoor! Het kan voorkomen dat er zich een vlijmscherp exemplaar in het netje bevindt. De TV paprika is normalitair namelijk niet ’heet’. Het pelgrimsoord voor de zogenaamde Hongaarse kruidenpaprika – Magyar fűszerpaprika – bevindt zich in en bij het Hongaarse stadje Kalocsa. Het geheim van de gemalen ’Kalocsai’ paprika is niet alleen gelegen in de paprikasoort, maar tevens in de klimaatomstandigheden, de humusbodem én de ’droogtechnieken’. Dat alles maakt de Hongaarse – Kalocsai – paprika tot een ’Hungarikum’ , een uniek Hongaars product dus. Niet te verwarren met ’Unicum’ dat uiteraard tot de beste alcoholische bitterdranken van de wereld gerekend kan worden. En ook Unicum is een Hungarikum….

Carlos Clusius ’bracht’ de paprika naar het Hongaarse platteland. Wie? Clusius was een Zuid-Nederlandse geleerde uit Atrecht, tegenwoordig – helaas – het Franse Arras genaamd. In die tijd – de 16e eeuw – was de paprika voornamelijk in zwang in het kader van medicinaal gebruik. De op het Hongaarse grondgebied binnenstormende Turken hebben de consumptie van ’het paprikaatje’ gepopulariseerd. De Hongaren liepen weg met de verschillende toepassingen, tegenwoordig vind je paprika in onnoemelijk veel Hongaarse bereidsels. Vissoep, pörkölt (in het Nederlands gek genoeg goulash. In Hongarije is ‘gulyás’ gewoon soep met rundvlees en paprika ), worst, sauzen, roept U maar. Er bestaat zelfs gedistilleerd met paprikaingrediënten, paprikapálinka dus. Allitereert ook fantastisch.

Tot slot. De consequenties van het consumeren van de hete vrucht zijn drieërlei: 1. heet in de mond 2. scherp in de maag en andere ingewanden met eventueel ’darmenluchtalarm’ 3. ’scheermesjes’ bij de stoelgang. Inderdaad, een gewaarschuwd mens telt voor DRIE!

Zo, de scherpe kantjes zijn er weer af…….