Helaas, het doorlopen op de Hongaarse roltrap is alweer voorbij!

Waarschijnlijk frequenteert U de Hongaarse koopcentra – shopping malls – ook, in meer of in mindere mate. Je zult wel moeten, de traditionele winkelstraten in de Hongaarse steden zijn inmiddels óf ’winkelloos’, óf omgebouwd tot ’horecadistrict’. Er is nog een derde mogelijkheid en die is nog triester: winkelpanden vol met goedbedoelde rotzooi uit Azië, bij voorkeur uit de Chinese volksrepubliek. Het (gedeeltelijk) Chinese winkelpersoneel is overigens de Hongaarse taal wel – enigszins – machtig. Chinezen zijn vaak harde werkers en passen zich als een kameleon aan de omstandigheden aan. Hulde, maar wegwerpprullaria en goedkope kleding uit Bangladesh in een monumentaal pand uit de tijd van de monarchie? Het doet mij in ieder geval pijn aan de ogen…..

In de plaza niets van dat al, de moderne consument wordt daar doodgegooid met Gucci tassen, Swarovski sieraden, Jean-Paul Gaultier parfums en multinationale vreettenten. Veel vreettenten….. Daar mag je tegenwoordig ook weer plaats nemen als je een plastic vaccinkaartje bij de hand hebt. Heerlijk sfeervol dineren bij de Kentucky fright Chicken – KFC – is dus weer mogelijk. Voor de buitenlander – levend in Hongarije inclusief officieel Hongaars adres en Hongaars ziekenverzekeringsnummer – is het nog even wachten op dit toegangsbewijs voor de maatschappij. Voor zover ik weet moet deze EU-burger eerst een formulier invullen op het gemeentehuis, alvorens het begeerde kaartje wordt opgestuurd. Tja, de meeste Hongaren kregen na de eerste Coronaprik al snel een envelop thuis met het plastic kleinood, buitenlanders moeten wat langer op een houtje bijten. In plaats van op een kipkluifje van dat KFC-Michelinrestaurant……

Maar voorgaande is nog niet het ergste hoor! Hongaren trekken weer massaal naar de koopcentra nu de vaccinatiegraad hard is gestegen en dat betekent weer roltrappen vol met als ’wassenbeelden’ staande Hongaren. Met de handen steunend op beide roltrapbanden. Of een echtpaar dat naast elkaar een ieder de weg verspert, er is wederom geen doorkomen aan. U mag het een neurose noemen – is het ook…-, maar bij bezoek aan bijvoorbeeld een Árkád tel ik altijd onwillekeurig hoeveel plazabezoekers stappen zetten op de rolbanden. Ik kom nooit tot meer dan een handvol…..

Queueing is voor een Hongaar al een moeilijke Engelse uitdrukking, deze nette traditie zal – vrees ik – wel nooit usance worden in Magyarenland. Netjes in de rij staan, aan de linker- of rechterkant, zodat de zich haastende plazabezoeker de mogelijkheid heeft zich iets sneller te verplaatsen. Het zit er niet in…..Trabants en Wartburgs waren in de communistische tijd geen snelheidsmonsters, misschien is er uit deze tijd iets in de Hongaarse genen geslopen, wie zal het zeggen? We gaan hobbelend voort, we komen wel een keer aan. Ergens….

Gevolg is dat ik het woordje ’elnézést’ regelmatig repeteer bij het betreden van de rolband. Deze uitdrukking is het gebruikelijke (stop)woordje voor ’sorry’, maar de letterlijke betekenis luidt ’wegkijken’. ‘Elnézést‘ wordt verder gebruikt als de persoon in kwestie iets over het hoofd heeft gezien. Tja, maar die volgepakte roltrappen zijn moeilijk over het hoofd te zien, die kun je niet bij toverslag ’wegkijken’. Daarom kijk ik in zulke situaties maar over de hoofden heen, waarbij ik al snel het logo van de KFC ontwaar en trek krijg in een vette kipkluif.

Tot slot. In Hongarije spreken we niet van een roltrap maar van een mozgólépcső. Dit betekent zoveel als een bewegende trap. Op een ouderwetse Hollandse kermis kom je die nog wel eens tegen, de zogenaamde ’cakewalk’. Scheve traptreden die vaak in tegengestelde richting bewegen of zomaar omklappen. Struikelend en bibberend probeer je het einde van de ’cakewalk’ te bereiken, voorwaar een evenwichtsoefening die niet altijd in een verticale lichaamshouding afloopt.

Mijn idee? meteen installeren die cakewalks in every shoppingcentre of Hungary!