Transsylvanisch EU Voorzitterschap

Het ’moderne’ Roemenië – van ná de Eerste Wereldoorlog – vierde op 1 december jongstleden zijn 100 jarig bestaan. Voor de Roemenen een schitterende feestdag, ze werden plotsklaps een groot Oost-Europees land in 1918, voor de aldaar levende Hongaren was het een nachtmerriescenario. Helemaal toen Nicolae Ceauşescu in 1965 aan de macht kwam. Deze zelfbenoemde keizer van de Karpaten heeft er alles aan gedaan om de Hongaren te marginaliseren, zelfs te neutraliseren.  Ceauşescu exporteerde zoveel mogelijk Roemenen richting de westelijk gelegen landsgrenzen die de Hongaren op elk gebied begonnen weg te ’zuiveren’. Een triest voorbeeld vind ik de stad Arad – op de grens met het huidige Hongarije – waarin rond 1920 nog 70% Magyaren woonden, dat percentage is inmiddels geslonken tot 10%……Regelmatig heb ik deze stad bezocht en de indruk die ik altijd kreeg was er één van leegheid, sfeerloosheid, dorheid. Om nog een extra schepje op mijn depressieve ’mood’ te leggen – ik blijf tenslotte Hongaar – heb ik in arren moede bij mijn eerste bezoek maar meteen het deprimerende stadion van de voetbalclub UT Arad bezocht. Bij verstokte Feyenoordsupporters – zoals ik – moet er nu een lampje gaan branden.

In 1970 won Feyenoord als eerste club uit Nederland de Europacup 1 en lootte in het volgende Europese seizoen in de eerste ronde de genoemde club uit Arad. Thuis eindigde de wedstrijd in een teleurstellende 1-1 – doelpunt Feyenoord van de legendarische Wim Jansen – , waarschijnlijk was de ploeg uit de kuip met het hoofd nog bij de zojuist gewonnen wereldcupfinale tegen Estudiantes. In Roemenië werd er niet gescoord, de Feyenoordspelers waren waarschijnlijk nog niet wakker, daar de match vroeg in de middag moest worden gespeeld. Waarom? Ceauşescu had het niet nodig gevonden een lichtinstallatie te financieren voor de armlastige club uit Arad. Feyenoord was ’out’, de volgende ronde werd UT Arad uit het Europese bekertoernooi gedonderd door Rode Ster Belgrado  (totaalscore 6-1 voor de Joegoslaven). De spelers werden wel tot officiële helden verheven door Ceauşescu met als zonnig middelpunt aanvoerder Mircea Petescu. Hé, waar hebben we die naam eerder gehoord? Inderdaad, Mircea was trainer in Nederland bij diverse clubs als Telstar en NEC. In 1973 voelde de held van Arad zich toch niet meer zo kiplekker in Roemenië en vluchtte naar het westen. Een sympathieke kerel overigens die Petescu, hij overleed nog geen maand geleden aan de gevolgen van de ziekte van Alzheimer. Nog even voor de ’afkortingsfetisjisten’: UT staat voor Uzina Textilă, textielfabriek dus. Tja, die is uiteraard allang ’down the drain’.

Terug naar Transsylvanië. In ieder geval leefde er in het begin van de veertiger jaren van de vorige eeuw nog een meerderheid van Hongaren in Noord-Transsylvanië, dat is nu wel een beetje anders… Het aantal etnische Hongaren in Transsylvanië – Erdély in het Hongaars – is medio 2018 circa 2 miljoen, de huidige Roemeense regering pleegt hier overigens stelselmatig een half miljoen van af te trekken. Het 100 jarig bestaan van Roemenië was dus niet echt een feestdag voor Hongarije in het algemeen en voor de Hongaarse diaspora in het bijzonder. Eerder een nationale treurdag. Niet echter voor Jean-Claude Juncker, de voorzitter van de Europese Commissie. In oktober 2018 stak hij de loftrempet over de voortgang van de Roemeense integratie in de EU en meldde verheugd dat het 100 jarig bestaan van de moderne Roemeense staat een ’groots moment’ in de Europese geschiedenis betekent. En passant memoreerde hij nog de gezamenlijke ’wortels’ die hij met de Roemeense president Klaus Johannis deelt. Meneer Johannis stamt af van Zevenburger Saksen die zich rond de 13e eeuw in het huidige Roemenië vestigden. Juncker is een geboortige Luxemburger, ach ja, Saksen, Luxemburgers, wat maakt het allemaal uit, Duitstaligen onder elkaar, dus broeders nietwaar? Ik hoef U niet uit te leggen dat Juncker in Hongarije niet op de hoogste trede staat van de populariteitscompetitie…..

Inmiddels is Juncker een paar meter op zijn schreden teruggekomen, hij vroeg zich afgelopen december al hardop af of Roemenië de halfjaarlijkse roulerende voorzittersrol van de EU adequaat zou kunnen vervullen. De politieke situatie in Boekarest is een complete slangenkuil waar het alleen maar draait om cliëntelisme, nepotisme, egoïsme, hebzucht, ultiem kleptocratisch gedrag, intimidatie en wat al niet. Regelmatig worden anti-regeringsdemonstraties met geweld uit elkaar geslagen. Achter de schermen trekt de oud vice-premier Liviu Dragnea nog steeds aan de touwtjes, het vice-premierschap moest hij eerder inleveren vanwege een veroordeling tot stembusfraude in 2015. Dragnea is geboren in Gratia – hilarische naam in dit verband -, Zuid Roemenië. In het district Teleorman, een armetierig gebied in Zuid-Oost Roemenië begon hij aan de opbouw van zijn imperium als kroegbaas in een dorp. Via onvoorstelbare machinaties verwierf hij onroerend goed, agrarische bedrijven, hotels etc. én politieke macht. Het anti-corruptie agentschap DNA vervolgt Dragnea sinds 2017 onder andere wegens het opzetten van een criminele organisatie. Roemeens president Johannis schaarde zich snel achter de mening van zijn (wapen)broeder Juncker, dit heeft echter weinig te maken met nobele motieven aan zijn kant: Johannis’ partij is momenteel niet aan de macht, de zienswijze van de Roemeense president heeft alleen maar politieke binnenlandse (slangenkuil)relevantie.

De Roemeense regering wil zich tijdens het half jaar voorzitterschap inzetten voor meer Europese cohesie. Wat een giller, welke cohesie – ’samenhang’ volgens de Dikke van Dale – zouden die Roemen bedoelen, ik vrees de samenhang tussen politieke macht uitoefenen en zelfverrijking. Juncker maakt zich overigens zelf tevens schuldig aan interne Roemeense politieke spelletjes door opzichtig Johannis te steunen. Bovendien doet hij aan een belachelijke opwaardering van het Europees voorzitterschap. Dat is heus geen ’rocketscience’, je benoemt wat Roemeense Jan Doedels die als voorzitter fungeren van de diverse EU-organen en het hele circus draait gewoon verder. Een EU-land kan – als het slim is – door deze posities te bemannen proberen de agenda van het komende half jaar te beïnvloeden. In het verleden heeft Nederland als voorzitter extra slingers gegeven aan de versterking van de Europese digitale markt. De Roemeense voorzitters zullen niet aan de eigen agenda toekomen – die eigenlijk niet eens bestaat – , extra slingers zullen er wellicht wel zijn, die worden fleurig en kleurig opgehangen aan de lampen in de vergaderingsruimtes. Alles voor de bühne, nietwaar?

Finland had in december al heel vilein aan Juncker aangegeven dat men graag de rol van Roemenië wil overnemen mocht dit land niet kunnen leveren. Wat een Noord-Europese Judassen zeg! Maar ik meen dat de Hongaarse Transslvaniërs hier een historische kans hebben gemist. In Roemenië worden de etnische Hongaren nog altijd als tweede rangs burgers behandeld. Van autonomie op de Europese Unie-leest geschoeid is geen sprake en daar is vooralsnog ook weinig zicht op. Publieke gelden worden in eerste instantie voorbestemd aan Roemeense scholen, universiteiten, civiele organisaties etc. De Roemeens-Ortodoxe kerk bijvoorbeeld slurpt een onevenredig groot deel van de begroting op, een groot stuk van deze financiële taart wordt overigens ’verdeeld’ onder politici en kerkelijke leiders. Tja, die priesters willen ook niet meer in een kleine Zastava rijden, een Mercedes limousine past natuurlijk beter bij hun status. De ’Romansering’ van het Karpatenland wordt sinds de val van Ceauşescu gewoon vervolgd alleen met wat subtielere middelen. Van dit Roemeense beleid zijn vooral de Szeklers de dupe. Deze voormalige grensbewakers van het Hongaarse rijk zijn de ’warriors’ onder de Hongaarse Transsylvaniërs en brengen regelmatig hun volkslied ten gehore waarbij hun vlag een prominente rol speelt. Sinds Viktor Orbán aan de macht is in Hongarije hebben ze hun Hongaarse paspoort – weer – kunnen verzilveren en dat heeft mede bijgedragen aan hun – hervonden – identiteit. Als ondersteuning aan de Transsylvanische /Szekler achterstelling hangt naast de Hongaarse driekleur tevens de Szekler vlag aan het het Hongaarse parlement. En terecht!

In het district Kovászna – Roemeens: Covasna – liet de Roemeense prefect van het genoemde district de Szeklervlag een paar jaar geleden uit de Prefectuur verwijderen. Dit terwijl de rechtbank had bepaald dat het gebruik van de vlag in het gebouw volledig legaal en terecht was. In het district is het percentage woonachtige Szeklers/etnische Hongaren overigens bijna 75%. … Oud premier Mihai Tudose meende begin vorig jaar het volgende over de Szeklers te moeten zeggen: ’als de Szekler vlag wordt opgehangen aan officiële Roemeense instellingen kunnen de uitvoerders van deze actie wat mij betreft naast die vlag worden opgehangen. Van Szekler autonomie kan geen sprake zijn’. Einde citaat. Hoe moet je nu op deze barbaarse taal reageren? Ach ja, deze ex premier Tudose doet niet alleen aan een barbaar denken, het is nog een zwendelaar ook. In 2016 gaf hij zijn doctorstitel al op nadat hij was beschuldigd van plagiaat. En dat kan premier worden in een EU-land?

De Europese Unie houdt zich in ieder geval niet bezig met de gemankeerde rechten van de etnische Hongaren in Roemenië, maar ook niet in de Oekraïne, waar de situatie nog veel slechter is. In plaats daarvan houdt diezelfde EU zich onledig met bespiegelingen over een Europees leger – Macron! – , onrechtmatige benoemingen – Juncker/Selmayr! – en het dagelijks met veel egards ontvangen van 15.000 lobbyisten die in dienst van één of andere multinational er weer een voor hen voordelige Europese deal uit slepen. De EU staat verder weg van de Europese burger dan ooit.

Daarom terug naar de historische kans voor de Transsylvaniërs. Het was toch prachtig geweest als zij het voorzitterschap voor een half jaar hadden overgenomen en zich hadden beijverd voor één enkel thema: autonomie van minderheden in de EU. En niet alleen voor zichzelf maar ook voor anderen, ik noem in dit verband alleen maar de Catalanen. Met het huidige Roemeense voorzitterschap blijft de EU vastzitten in haar eigen moeras. Wie ooh wie gaat de EU daaruit trekken? Waar is dé persoon met visie? Mark Rutte? Laat maar, die vindt nog steeds dat je je voor visie bij de oogarts moet melden.

Ne hagyd elveszni Erdélyt, Istenünk/Onze God, laat Transsylvanië niet verloren gaan (laatste zin uit het Szekler volkslied)