Pillen Peuzelende Poestabewoners (PPP)

Op bijna elke hoek van een Hongaarse (winkel)straat is wel een apotheek te vinden en aan de overkant of ernaast een drogisterij. In de ’shopping mall’ is het al niet veel anders, medicijnen- en vitaminepreparatenverkoop is big business. Laatst sprak ik een Hongaar die een tijdje in Nederland had gewoond, hij verbaasde zich erover dat er zoveel vrolijke reclame op de Nederlandse zenders te zien is. Bovendien meende hij dat Nederlanders óf weinig ziek zijn óf te ’zuunig’ zijn om medicijnen te kopen, er is immers amper reclame voor pillen en poeiers in de diverse media. In Hongarije word je via de TV, kranten, radio letterlijk doodgegooid met pillen, tubes , potjes, zalfjes. Achter Hongaarse badkamerspiegels vind je vaak een complete medicijnengroothandel.

Huisartsen staan in Hongarije vaak al met de pen en het receptenstrookje in de aanslag nog voordat je de deurklink van de huisartsenpraktijk hebt aangeraakt. In Nederland is het niet gebruikelijk, vaak zelfs niet met een forse griep de dokter te bezoeken, uitzieken is het devies. De licht grieperige Hongaar sleept zich echter naar de volgens hem alwetende geneesheer/vrouw en vertrekt met een vuistvol recepten. Met een beetje pech zit er ook een penicillinerecept bij, want ja, griep wordt wel veroorzaakt door een virus, maar je weet het nooit en baat het niet, het schaadt ook niet. Deze ’deskundige’ teksten worden nogal eens uitgesproken door de huisdoktertjes en dat is vanwege twee redenen een schandaal. Ten eerste is het slikken van penicilline schadelijk voor de algehele bacterieflora van een mens, wordt het gebit aangetast en bij geregeld gebruik ontstaat penicillineresistentie. De patient wordt op deze manier in veel gevallen onnodig blootgesteld aan een extra gezondheidsrisico afgezien van het feit dat hij onterecht op kosten wordt gejaagd. Ten tweede geven veel huisartsen recepten af die totaal onnodig zijn maar op basis van ’het verdienmodel’ toch verstrekt worden. Hoe meer penicilline X of Y de dokter voorschrijft, hoe groter zijn progressief oplopend bonusbedrag bedraagt te verstrekken door de op winst beluste multinationale pillendraaier.

Veel deskundige huisartsen hebben Hongarije verlaten voor een buitenlands westers avontuur, degenen die hier te lande nog een praktijk bestieren zijn niet zelden slecht geprepareerd en kunnen die kleine dollartekentjes maar niet uit hun ogen vegen. O ja, en als een geneesmiddel terecht is voorgeschreven betreft het regelmatig een merk dat relatief duur is, vaak zijn veel goedkopere alternatieven voorhanden. Uitkijken dus, voordat U op de deur van de dokter klopt, niet vergeten om uw ’eigen verantwoordelijkheid’ NIET in de wachtkamer te laten. Per slot van rekening is een huisarts te vergelijken met een automonteur, van buiten ziet deze wellicht niet dat er een scheur zit in de uitlaatpijp van Uw bolide. Maar U weet dat hopelijk wel.

Hongarije staat Europees gezien gelukkig niet meer op een gouden medailleplek op het gebied van zelfdodingen, maar florissant is de situatie nog geenszins. Anti-depressiva gaan nog steeds als warme broodjes over de toonbank maar hoe je het wendt of keert, de economie laat een opwaartse spiraal zien waar gelukkig een deel van de Hongaren tevens van profiteert. Zeker niet allemaal, er is nog veel werk aan de winkel…..MAAR ondanks de grote problemen in de samenleving gaat het gemiddeld zeker beter met de ’mood’ van de Hongaren. (noot: dit artikel schreef ik meer dan 4 jaar geleden, sindsdien is er wel wat veranderd.....). De Fransen zijn nog steeds de ’topspenders’ in de Europese Unie als het om medicijnen gaat en niet de Magyaren. Ach ja, die Fransen geven nu eenmaal graag geld uit aan zaken die via de keel geconsumeerd kunnen worden en daar willen ze de volgende dag geen last van hebben. Het stripje paracetamol ligt natuurlijk ’toujours’ klaar op het dressoir.

Nieuws consumeren in Hongarije is soms een surrealistische ervaring, graag deel ik met U twee recente voorbeelden. Net als in Nederland – BNR radio – houdt Hongarije tevens een nieuwszender in de lucht te weten Info Rádió. De hele dag nuttige informatie over vooral de economie en (inter)nationale poltiek, tot dusver geen wolkje aan de hemel. Behalve dat gezwets van die zogenaamde beursexperts die de aandelen- en valutakoersen precies kunnen duiden en voorspellen. Mijn advies: twee soorten ’vaklieden’ nooit vertrouwen, namelijk beursexperts en economen, een man als  – pak ’m beet Maarten van Rossem zegt nog zinniger dingen over de economie dan de minister van economische zaken Eric Wiebes. En de ene is historicus en de ander werktuigbouwkundige, ik bedoel maar. Het verschil met Hongarije is dat er in het poestaland geen figuur van het kaliber van Rossem te vinden is. Sorry, het afdwalen is ongemerkt al weer begonnen. Echter, op de Hongaarse Info Rádió is er slechts zo nu en dan enige kritiek te horen op de huidige Fideszregering, maar het gaat nog verder. Van de week gaf Péter Szijjártó een uitgebreid interview aan de nieuwszender en hij produceerde prachtige cijfers over de buitenlandse investeringen in Hongarije. Op het laatst verklapte hij dat er wellicht nog een grote investeringsbazooka zal afgaan die zelfs de onlangs aangekondigde BMW-investering in de schaduw zal werpen. Nou, nou, dat belooft wat. Na het interview en de gehele volgende dag meldt Info Rádió elk uur dat de minister van Buitenlandse zaken heeft aangekondigd dat er wellicht nog een dijk van een investering op stapel staat in Hongarije. Ja, dank je de koekoek, dat is eenzelfde soort ’wishful thinking’  en ’non-nieuws’ als de Noord-Koreaanse staatstelevisie aankondigt dat de nucleaire twist met de Verenigde Staten als zo goed als beëindigd moet worden beschouwd. Overigens is die Szijjártó best een goed ventje, hij is nog geen veertig jaar, spreekt zijn talen en heeft een neus voor waar zijn tactische grenzen liggen. In de slangenkuil die de Europese Unie is, voorwaar geen slechte eigenschap. Hij weet natuurlijk wel waar hij de tactische mosterd moet halen natuurlijk. Hopman Orbán heeft er een vat vol van…..Misschien kan Minister Blok eens op stage komen in Boedapest, kan hij zelf checken of er inderdaad negers worden in elkaar geslagen op de kettingbrug in Boedapest. O, sorry, hij had het over Warschau en Praag. Ja, natuurlijk, dat zijn echte jungle-steden.

Op een andere ’wellicht niet meer geheel onafhankelijke’ TV-zender, Hír TV was van de week de oppositionele politicus Ákos Hadházy te gast. Hij is eigenlijk opgeleid voor dierenarts maar vond de politieke arena blijkbaar een dermate interessant safaripark dat hij zich aanmeldde bij de huidige regeringspartij Fidesz. Daar werd hij na enige tijd niet meer echt gepruimd waarop hij voor de LMP koos. Daar steeg zijn ster snel, hij schopte het zelfs tot duovoorzitter en kwam voor de partij in het parlement. Dit jaar won hij wederom een kamerzetel maar werd al snel door mede-partijgenoten beschuldigd van dealtjesmakerij met de Fidesz en zelfs als regelrechte Fidesz-infiltrant. Dit leidde onder andere tot fysieke botsingen met een mede-partijlid waarbij rake klappen vielen. Inmiddels bekleedt Hadházy als onafhankelijk parlementslid zijn zetel en zoekt momenteel medestanders. Wederom bekroop mij een ’unheimisch’ surrealistisch gevoel toen ik naar het twintig minuten durende interview keek en luisterde. Het ging er ongeveer zo aan toe: de reporter vroeg waarom Hadházy maar geen waardering kon opbrengen voor het immigratiebeleid van de Fidesz, er komt immers geen immigrant meer het land binnen. Hadházy antwoordde door redelijk uitgebreid in te gaan op de corruptie in het ziekenhuiswezen. En zo ging het bij elke vraag, twee mensen in een TV-studio praatten volledig langs elkaar heen, volslagen zinloos. Maar wat zit hier nu achter? De Fidesz voelt natuurlijk aan zijn water dat de Hongaarse media (inter)nationaal onder een vergrootlas liggen. Om nu niet de verdenking op zich te laden dat het op de TV en radio niet alleen maar gaat over ’wiens brood men eet, wiens woord men spreekt’, hebben de spindoctors van de Fidesz bedacht dat de oppositie ook aan bod moet komen, zo nu en dan zelfs op ’prime time’. Aldus had Hadházy de eer de oppositie te vertegenwoordigen. Maar de spindoctors weten heel goed dat die dierenarts-politicus door weinigen serieus wordt genomen, helemaal niet door zijn ex LMP-collega’s die nog steeds vinden dat Hadházy zijn ziel aan de duivel heeft verkocht. Bovendien gaat het ook nog om een oud Fideszman die nu helemaal in zijn eentje tegen de windmolens vecht. Tot een kleiner beukenootje kun je de oppositie niet minimaliseren. Beste dames en heren Hír TV-kijkers, dit is zo ongeveer waar de oppositie toe in staat is. Twee vliegen in één klap, (inter)nationale critici wordt zo de mond gesnoerd – hoezo geen ruimte voor de oppositie in de media? – en de oppositie wordt nog meer in de verdrukking geduwd. Nou ja, oppositie, laten we zeggen, degenen die soms in het parlement aanwezig zijn maar verder niet weten waar de klepel van de klok hangt.  Rijst ook nog de vraag, waarom laat Hadházy zich voor deze poppenkast lenen? Óf hij is zo naïef en dom dat hij in deze val trapt, óf hij rekent na afloop van het interview af met de onzichtbare spindoctors. Ok, ok, dit riekt weer naar Midden-Europees conspiratiedenken, toch sluit ik deze mogelijkheid geenszins uit. Die Hadházy heeft weliswaar een uitstraling van een eh, eh, Boerenstronkeradeeler veearts, maar zó dom kan hij toch niet zijn. Ik hou het toch op mijn samenzweringstheorie, money  talks……..

Tot slot, wie is de mol? Ja, MOL Vidi natuurlijk de voetbalclub uit Székesfehérvár. Bijna had de club nog de groepsfase van de championsleague gehaald, helaas AEK Athene bleek te sterk. Toch, een heel klein lichtpuntje voor het Hongaarse clubvoetbal. Onder de naam Videoton is MOL Vidi bekender, deze naam heeft de club van 1967 tot dit seizoen gedragen. Videoton was de grote sponsor van de club die ook is geboren uit de Videoton moederschoot. Al was de electronicafirma destijds – in 1941 –  nog een munitiefabriek. In 1985 beleefde de club zijn sportieve hoogtepunt toen de finale van de UEFA-cup werd gehaald. Real Madrid was te sterk, maar in het Bernabéu stadion werd ’de Koninklijke’  wel verslagen. Mooie, oude tijden, die komen, vrees ik, niet zo snel meer terug, helemaal niet nu de club deze ultrabelachelijke naamsverandering heeft moeten ondergaan. Het zou wettelijk in de gehele Europese Unie verboden moeten zijn een voetbalclub naar de sponsor te vernoemen. Ik zou zeggen, in elke tak van sport overigens. De naam MOL is uiteraard afkomstig van de grote Hongaarse olieboer die ’vast’ meer benzine en diesel zal gaan verkopen vanwege de naam- en shirtsponsoring. Vidi is de koosnaam van de voetbalclub bij de supporters die het overigens lelijk lieten afweten in de play-off wedstrijd voor de champions league tegen AEK Athene. Er zaten slechts ruim 10.000 toeschouwers op de tribune. MOL Vidi is het tegenovergestelde van een ’Traditionsverein’, wat wil je als ter wereld bent gekomen als bedrijfsvoetbalclubje van de plaatselijke kogelfabriek en nog wel in het jaar 1941! Videoton was al een naam die doet denken aan een derde hands transistorradio geproduceerd in een kolonie van Noord-Korea. Maar MOL Vidi? Voor de goede verstaander: dit is te vergelijken als de Engelse club Arsenal zou besluiten de naam te veranderen in bijvoorbeeld ’BP The Gunners’. Maar ja, Arsenal is dan ook een bolwerk van traditie tot stand gekomen in het jaar 1886. Of wat dacht U van ’Unox Superboeren’  als nieuwe naam voor de voetbalclub de Graafschap. Welke Hongaarse marketingpipo nu bedacht heeft dat een koosnaam tevens als officiële naam kan fungeren? Een ’zeer bekwame’ marketeer van de olieboer MOL waarschijnlijk. Ujpest Dózsa trouwens, de Boedapester voetbalclub is ook zo’n traditionele – vroeger  Europees succesvolle – vereniging, zelfs nog een jaar eerder ter wereld gekomen dan Arsenal. Helaas bloedt de club al jaren uit diverse wonden en deelt in de algehele malaise van het Hongaarse voetbal. Tja de Hongaarse regeringspartij ondersteunt een nieuwbakken club als Puskás Akadémia uit het dorpje Felcsút – 2000 inwoners – en MOL Vidi uit Székesfehérvár. Deze stad is overigens de geboorteplaats van premier Viktor Orbán, het is maar dat U het weet……

To be Hungarian is a collective neurosis (Kösztler Artúr/Arthur Koestler)