Hongaarse Top 2000

Vanaf eerste Kerstdag zal op NPO radio 2 de Top 2000 aller tijden wederom klinken! In 1999 werd het als éénmalige gebeurtenis uitgezonden, maar medebedenker Frits Spits – voor mij dé radiomaker van Nederland – zag voor zijn ogen dat ’de zaak’ uit de hand liep. De top 2000 leeft als nooit tevoren en geldt voor veel muziekliefhebbers als ijkpunt van het jaar. Voor elck wat wils, maar dat niet alleen! In de eindejaarstijd kijkt menigeen terug op het afgelopen jaar – en jaren – en de muzikale omlijsting verzorgt daarbij de sfeer. Die gaat van nostalgisch naar weemoedig, van gelukzalig naar diepbedroefd en ga zo maar door. Kijk maar eens naar de blikken van de mensen – op de live webcam – die het Top 2000 café bezoeken. Fascinerend om te zien!

Tja, de blije koontjes van de cafébezoekers zullen we dit jaar moeten missen, het coronavirus heeft ons allen tot de huiselijke luidspreker veroordeeld. Ik schat voorzichtig in dat er dit jaar nog meer muziekliefhebbers op NPO radio 2 zullen afstemmen. De behoefte aan troostende muziek is volgens mij groter dan ooit. Ziet U het al voor U: miljoenen mini top 2000 café’s. Als ik redacteur bij NPO2 zou zijn wist ik het wel. De trofee die te winnen valt heet ‘het gezelligste huiselijke Top 2000 café‘. U mag maximaal 5 foto’s insturen, op oudjaarsavond wordt vlak voor het draaien van de nummer één – Danny Vera met Roller coaster – de winnaar bekend gemaakt.

Waarom bestaat een dergelijk afsluitend muziekspektakel eigenlijk niet in Hongarije? Joost – of Jóska – mag het weten. Vorig jaar heb ik een aanzet proberen te geven. Ik vroeg U, geachte lezer om een lijstje met Uw favoriete Hongaarse popsongs op te sturen. Tja, velen van U lazen mijn artikel wel, maar de meesten lieten een muzieklijstje achterwege. Mijn lijstje vindt U hieronder nogmaals, misschien kunt U er inspiratie uit putten. En anders luistert U toch gewoon naar NPO radio 2. Of naar een andere (muziek)zender….

Máté Péter. Song: most élsz. Één van de bekendste levenslied-zangers van Hongarije. Maar hij was meer, bijvoorbijbeeld één van dé Hongaarse bluesvertolkers, pianist en de afsluiter van menig Hongaarse party. In tranen geplengd uiteraard. ’Most élsz’ heb ik uitgekozen, omdat Máté Péter hier het leven nu eens een keer niet van de bedroefde en verdrietige kant bekijkt. Most élsz = je leeft nu, een mooie vertolking van het ’pluk de dag’ principe. Toepasselijk voor deze Coronaperiode. Helaas is Péter zelf jong gestorven, reeds in 1984…….

https://www.youtube.com/watch?v=0bx7blXygrc

Punnany Massif. Song: Másfél hete. Één van de grootste hiphopbands uit Hongarije. Een zeer muzikaal jongerengezelschap dat hiphopt, rapt en daarbij de Hongaarse ’roots’ niet vergeet. ’Másfél hete’ is een combinatie van hiphop, rap én Hongaarse volksmuziek – Magyar nóták – in een heerlijke melange. De band is in 2003 opgericht – ditmaal niet in Boedapest maar de stad Pécs en nog altijd populair. Ook nog onder studenten!

https://www.youtube.com/watch?v=IV0Q9O4x3Bc&list=PLw-6_Y1MZiKRfcfER2SlTf-yguDVgjwK_

Charlie, ofwel Horváth Károly. Song: nézz az ég felé. Zijn bijnaam luidt ’de Hongaarse Joe Cocker’. Een ouwe rocker, deze Charlie die onderdeel was van de fameuze Tátrai band. Zijn solocarrièrre heeft hem daarna geen windeieren gelegd, één van zijn nummers mag natuurlijk niet ontbreken: Nézz az ég felé = kijk richting de hemel. Een weemoedig startend nummer om een verloren liefde, maar de boodschap is zoals de titel doet vermoeden wel positief. Kijk omhoog Sammy, maar dan op zijn Hongaars. Dus net ietsjes anders

https://www.youtube.com/watch?v=1lOoIgGFy24

Quimby. Song: most múlik pontosan. Kiss Tibor is de oprichter van de band Quimby – in 1991 -, hij schreef dit lied tijdens zijn afkickperiode. Het is inmiddels een klassieker in het Hongaarse popgenre, velen kunnen het meezingen. Ook veel gecovered natuurlijk. De melodielijn is subliem, maar de tekst ook. Het leuke is dat ieder zijn of haar interpretatie van de tekst kan geven. Het is proza van het allerhoogste niveau!

https://www.youtube.com/watch?v=bbF7VVsKYIw

Cserháti Zsuzsa. Song: hamu és gyémánt. Deze titel betekent letterlijk ’as en diamant’. Cserháti heeft inderdaad een diamanten carrièrre doorlopen. Wel één met horten en stoten, maar deze zangeres kon alles. ’Jazzy’ vond ik haar op ’haar’ best alhoewel ze als een echte bluesartieste al op redelijk jonge leeftijd stierf. ’Ashes to ashes’……

https://www.youtube.com/watch?v=aAwbuL1iJP4

Presser Gábor. Song: nagy utazás. Presser is één van de zwaargewichten van de popmuziek in Hongarije. Hij was onder andere lid van de ook internationaal bekende band Omega en Locomotiv GT. Inmiddels is hij een beetje de Hongaarse muzikale emininence grise maar nog altijd ’alive and kicking’. Nagy utazás – grote reis – is gecomponeerd voor de film ’sosem halunk meg’ (we sterven nooit). Presser zingt vol passie over de de grote levensreis van elk mens. Hij is een groot musics waarbij wel vermeld moet worden dat hij dit nummer niet geschreven en gecomponeerd heeft. Voor dit laatste is een andere grootheid verantwoordelijk, namelijk ene Dés László.

https://www.youtube.com/watch?v=lGwOc1f8K-g

Tóth Vera. Song: sorskerék. Deze zangeres is het ’moderne product’ van de vele talentenshows waarmee je als kijker al jarenlang mee wordt doodgegooid ’all over Europe’. De zuiverheid en kracht van haar stem spreken – of zingen – boekdelen. Dit vrolijke uptempolied is een geheid succes op elk feestje. Begint rustig en daarna? Knallen!

https://www.youtube.com/watch?v=aAwbuL1iJP4

Ákos. Song: adj hitet. Vanaf de negentiger jaren is Kovács Ákos een succesvolle muzikant in Hongarije. Een blijvertje in de popmuziek zullen we maar zeggen. De zoon van de oud communistische politicus – Kovács László – die na ’de wende’ zelfs Europees Commissaris werd heeft altijd zijn eigen pad gevolgd. Zijn stijl is moeilijk te omschrijven, kwalitatief brengt hij meestal het hoogste niveau. ’Adj hitet’ betekent zoveel als ’geef met het geloof/de overtuiging’. Dat geeft Ákos zelf zeker……

https://www.youtube.com/watch?v=tHX5dUXKCAI

KFT. Song: Afrika. KFT is een rock/popband met new wave invloeden. De bandleden halen altijd een hoog muzikaal niveau, maar werden tot hun verrassing pas echt bekend met het nummer Afrika. Op de meeste Hongaarse parties komt ’Afrika’ op enig moment wel voorbij. Ook bij jongeren. Waarom? Het is zo’n aanstelijke compositie – en tekst – die uitnodigt om uit je dak te gaan. KFT is in het Hongaars overigens de afkorting voor Besloten Vennootschap.

https://www.youtube.com/watch?v=aAwbuL1iJP4

TNT. Song: Tiltott perc. TNT is een band – vanaf 1995 actief –  die eigenlijk ’easy-pop’ op zijn repertoire heeft staan. Maar in deze categorie zijn ze wel ’king’. Mooie melodieën en knap geproduceerd. Het liedje ’tiltott perc’ zit meteen in ’je systeem’ en gaat er niet meer uit. Helemaal niet omdat er ook nog een romantisch-treurige ’twist’ in het nummer verborgen zit. De titel tiltott perc – ’verboden minuut’ – doet zoiets al vermoeden.

https://www.youtube.com/watch?v=A1lxq8Jv01g

Demjén Ferenc. Song: szerelem első vérig. De volgende levenslied-kunstenaar van Hongarije. Maar ook een chansonnier van het zuiverste water. En ouwe rocker. Rózsi – zijn koosnaam – is van alle markten thuis. Inmiddels is ’krullebol’ Ferenc de respectabele leeftijd van 73 gepasseerd, maar hij treedt nog steeds op. Wel met een meelopend (stem)bandje op de achtergrond, het ruige leven heeft natuurlijk wel zijn sporen nagelaten.

https://www.youtube.com/watch?v=BEGqkaHNyhk

Halott pénz. Song: Élnünk kellett volna. De volgende hiphop/rap/funk rockband uit de stad Pécs. Actief sinds 2004 en ook deze muzikanten hebben zich als en ’blijvertje’ bewezen. Halott pénz = dood geld, maar ’dood’ doen de klanken niet aan. De hoofdzin van het nummer, élni kellett volna még élnünk is de hoofdboodschap: Als we hadden geleefd zouden we nu nog leven. Ook weer een mooie ’carpe diem-tip’ die we zouden moeten opvolgen.

https://www.youtube.com/watch?v=xRGNzR34FKU

Omega. Song: Russian winter of Lena. Één van de oudste symfonische (hard)rockbands van Hongarije. Ook buiten de landsgrenzen bekend. Mijn eerste Omegaplaat kocht ik nota bene in Nederland. Iedere Hongaar van jong tot oud kent wel nummers van deze band die van (rock)iconische hoogte is. Lena is de de Russische geliefde van de zanger die plotsklaps van zijn radar verdwijnt. In het Hongaars en Engels uitgegeven. ‘Touren’ deze oudjes nog? Natuurlijk, rocksouls never die!  Helaas is László Benkő, de toetsenist dit jaar van ons heengegaan…..

https://www.youtube.com/watch?v=aAwbuL1iJP4

And the beat goes on. And on……………