Ach, weer een Aardbevinkje in Groningen zullen ze in Den Haag denken……

In 1959 boorde de Nederlandse Aardolie Maatschappij - NAM- het gasveld bij Slochteren aan. 63 jaar lang is er gas onttrokken uit de Groningse kleigrond, 63 jaar! Jaarlijks werd er gemiddeld zo’n 60 tot 80 miljard kubieke meter gas uit de aarde gehaald, het is dus geen wonder dat er door de ’loze ruimte’ al tijden bodemverzakkingen voorkomen. Of aardbevingen natuurlijk, zoals vorige week nog bij het Groningse Wirdum…

De aardgasbaten voor de Nederlandse staat liepen tot voor kort in de miljarden Euro’s per jaar.  Vanaf 2008 waren de jaarlijkse staatsinkomsten meer dan 10 miljard Euro die door de jaren grotendeels zijn gebruikt voor sociale uitkeringen, rente op staatsschuld en uitgaven voor zorg, onderwijs en bestuur. Mooie bestedingen maar toch knaagt er iets, want in hoeverre heeft de provincie Groningen (en bovenal haar inwoners) hiervan geprofiteerd? Nada, ik vind nergens projecten die ten bate van de Groningers hadden kunnen worden opgestart. Maar erger nog, er is geen spoor van een (aardbevings)fonds waaruit Groningers uit hadden kunnen putten. Terwijl de bodemexperts van de NAM en ambtenaren/politici op diverse departementen al in de vijftiger jaren wisten dat de Groningse klei op gegeven moment hevig zou beginnen te trillen.

Inmiddels kunnen Groningers aanspraak maken op schadeloosstelling en schadevergoeding vanwege aardbevingsschade. In de praktijk moeten de gedupeerden een uitweg proberen te vinden in een woud van bureaucratische regeltjes en voorwaarden waar geen touw aan vast te knopen is. Uitbetaling stokt hierdoor, maar dat is - zo blijkt uit vetrouwelijke (ministeriële) communicatie - eigenlijk ook de bedoeling. Die domme Groningse boeren moeten niet denken dat ’Den Haag’ de geldsluis opendraait. Evident is dát de boodschap - onder het gras - van de regering aan de arme noordelingen. Ik ben er van overtuigd dat schadeafhandeling er heel anders had uitgezien indien er in het verleden een grote gasbel was gevonden in de omgeving van Den Haag (of Utrecht, of Amsterdam…..). Achteraf had onder andere het Groningse provinciebestuur veel harder op de trom moeten slaan. Ongelooflijk dat politici hun verantwoordelijkheid nooit genomen hebben. Het enige positieve dat de ’Stadjers’ (bewoners van de stad Groningen, red.) aan de gaswinning hebben overgehouden is een verbetering van de skyline. Het Gasuniegebouw aan de stadsrand blijft natuurlijk een prachtig pand.

Tja, en van de week werden de Groningse plattelanders wederom opgeschrikt, ditmaal had de aardbeving een kracht van 3,1 op de schaal van Richter. Het was de vijf na zwaarste ooit gemeten in het gebied. De hevigste beving dateert van 2012, bij het dorpje Huizinge trilde de aarde met een kracht van 3,6. Normaal gesproken richten bevingen tot een magnitude van 4 weinig tot geen schade op, maar deze ’regel’ geldt helaas niet voor het Groningse land. Vanwege het feit dat de bodem uit klei en veen bestaat én het feit dat de bevingen plaatsvinden op slechts 3 kilometer diepte ontstaat er verhoudingsgewijs meer schade. Waardoor die prachtige statige herenboerderijen uit het lood slaan (zie boven). Overigens, in 2012 veroorzaakte de zware beving geen rimpeling in het water van de Haagse hofvijver. ’We’ gingen lekker door met het oppompen van methaangas….

Het gevaar van de bevingen werd door gezamenlijke inspanning van diverse Haagse ministeries en de NAM zo’n beetje letterlijk onder het tapijt geveegd. Zeer kwalijk, maar het kan nog erger hoor! In diverse rapportages (onderschreven door onnoemlijk veel deskundigen) wordt beweerd dat na het stoppen van gaswinning de aarbevingen niet meteen  zullen verdwijnen. Deze kunnen nog wel twee decennia (of meer) aanhouden.Inspecteur-generaal Kockelkoren van het Staatstoezicht op de Mijnen vindt dat wat te ver gaan, hij meent dat de bodem ’na 10 jaar tot rust zal komen’. Het zal wel, denk ik meteen, de NAM en hetzelfde Staatstoezicht hadden aanvankelijk geen rekening gehouden met het aantal bevingen en al helemaal niet met de hoge magnitudes van de aardtrillingen.

Ja, die magnitude, hoe zit dat nu? Wie zegt mij dat er straks geen bevingen van - pak ’m beet - 6 op de schaal van Richter zullen plaatsvinden? Bij de (toekomstige) statements van de zogenaamde deskundigen plaats ik nu al een vraagteken. Het verleden wijst uit dat er vaak een ’(politieke) belanghebbende’ over de schouder van zo’n deskundige meekeek, waardoor zijn/haar oordeel als ’fraghaft’ betiteld kan worden. Tot slot, over 10 jaar zouden de Groningers opgelucht adem kunnen halen? Ik geloof er geen bal van, de miljarden kubieke meter ’loze’ ruimte in de Groningse bodem zullen nog voor tientallen jaren (trillings)problemen veroorzaken. Daar hoef je geen ’rocketscience’ voor gestudeerd te hebben. Ik hoop van harte - voor de Groningers - dat ik het volledig bij het verkeerde einde heb.