Zomertijd, wintertijd. Raakt ons bioritme weer in de war?

Zomertijd, wintertijd. Raakt ons bioritme weer in de war?

Op zondag (nog) een uurtje extra slapen, wie wenst zichzelf dat nu niet? Zelfs Urker kerkgangers hoefden zich op 31 oktober niet te haasten om op tijd te komen voor de kerkdienst die standaard om 9 uur aanvangt. Voor veel Rooms-Katholieken was het al net zo’n ’uitslaapfeest’. Wat zegt U, die gaan nog amper ter kerke? Behalve in Kersttijd natuurlijk, want dan staat de - overigens - heidense kerstboom prominent naast het altaar en worden kerstkransjes van chocola geoffreerd. Gezellig, hè.

In 2018 wilde de Europese Commissie onder leiding van ene Jean-Claude Juncker wel eens keer laten zien dat zijn club wel degelijk in staat is in het krachtig uitvoeren van beleidsmaatregelen. Diverse - dure - enqȗetes en onderzoeken werden op poten gezet in de meeste EU-landen, het resultaat was verbluffend. Met ferme blik meldde Juncker voor de camera’s dat de Europese burger had gesproken: ’de Europeanen willen geen seizoensgebonden klokveranderingen meer en dat gaan we voor hen regelen’. Helaas, de EC-voorzitter juichte te vroeg, zijn EU-Commissarissen kwamen tot de conlusie dat deze beslissing toch maar beter aan de lidstaten kon worden overgelaten.

Arme Jean-Claude, eindelijk leek het er op dat hij zich kon bewijzen als krachtdadig ’Europees president’, werd hem weer de voet dwars gezet. In 2017 presenteerde de Tsjechische Europarlementariër Pavel Svobada al een rapport dat een alarmerende conclusie bevatte: eén op elke vijf Europeanen - dus 100 miljoen in totaal - ondervindt elk jaar gezondheidsproblemen door invoering van de zomertijd, een deel ervan zelfs zonder zich bewust te zijn van de oorzaak’. Wauw, da’s ’heavy stuff’, nietwaar? Nog een gevolgtrekking uit diverse onderzoeken uitgevoerd door ’bekwame’ experts: ’de veronderstelde energiewinst is nul, wat we winnen aan licht, zijn we kwijt aan verwarming.’

We leven anno 2021, maar ik meen toch dat ik de keukenwandklok vanmorgen een uurtje terug heb moeten zetten. De laatste jaren is het onderwerp ’zomertijd’ van de Europese agenda gehaald, de lijvige onderzoeken liggen waarschijnlijk ergens in een Brussels archief, er is geen hond meer in geïnteresseerd. Sloveniê, de huidig roulerend voorzitter van de EU zou de ’klokveranderingen’ weer op de agenda kunnen zetten, maar de kans daarop is nihil. Die idiote autocratische Sloveense premier Janez Janša heeft wel wat anders aan zijn hoofd. Bijvoorbeeld in het ondersteunen van zijn ’maatje’ Donald Trump en het knechten van onafhankelijke journalisten. In het hoofd van Janša staat de tijd stil sinds de dood van maarschalk Tito……

Maar nu de hamvraag, zijn die klokverzettingen nu daadwerkelijk zo ongezond? In veel onderzoeken wordt beweerd dat onze biologische klok in de war raakt door dat uurtje meer of minder. Bovendien zou ons bioritme een opdonder krijgen. Bioritme? Officieel wordt ’bioritmiek’ nog steeds als pseudowetenschap gekwalificeerd, er is tot nu toe geen empirisch bewijs geleverd dat de 3 bioritme-cycli juist zijn, bovendien is het aantal dagen van elke cyclus ’fraghaft’. (slaap)experts en andere ’bekwame’ deskundigen spreken zich voortdurend tegen, ik zie in ieder geval door de bomen het bos niet meer.

Één ding staat echter vast, als we permant terug zouden keren naar de echte tijd - de wintertijd dus -, dan komen de meeste mensen op jaarbasis minder in aanraking met daglicht. Vaststaand feit is dat burgers in Scandinavische landen meer last heben van winterdepressies dan in de rest van Europa. Uitzondering is IJsland, maar dat heeft waarschijnlijk met de geïsoleerde ligging van het eiland te maken, waardoor er waarschijnlijk van genetische aanpassingen sprake is. De IJslanders hebben zich aan de donkere winters aangepast, maar misschien heeft het feit dat alle IJslanders eigenlijk - genetisch - familie van elkaar zijn er ook wel iets mee van doen. Gevolg van ietsiepietsie ’inteelteffecten’? Sorry, sorry, dit neem ik meteen terug natuurlijk.

In het ’licht’ van deze gezondheidsdiscussie moeten we niet vergeten waarom de zomertijd in de zeventiger jaren werd ingevoerd. Europa verkeerde in een oliecrisis, de klokwijzigingen werden ingevoerd met als doel besparing op het energieverbruik te bewerkstelligen. Meetbaar bleek dit niet, de (energie)experts menen tegenwoordig bijna en bloc dat de energie-effecten van de zomertijdinvoering verwaarloosbaar zijn. Maar dat betekent dat bij afschaffing eenzelfde effect te verwachten is, namelijk kleiner dan 0……

Zoveel mensen, zoveel meningen, ik denk dat de bomen in het (meningen)bos alleen maar groter worden. Het RIVM heeft het bos door de bomen echter al wel gezien. ’Voor onze gezondheid is het beter dat Nederland kiest voor de permanente wintertijd’ is de conclusie van de club van Jaap van Dissel. Hè, maar trokken we niet zojuist de conclusie dat we dan gemiddeld minder in aanraking komen met daglicht? Waardoor de kans op winterdepressies toeneemt. Toch?

Consternatie, tegenstellingen, verwarring alom. Dat is de reden waarom ik afsluit met iemand die tenminste volstrekt helder is in zijn standpunten. Wie? Met Youp van ’t Hek natuurlijk. Die zal het allemaal een zorg zijn, volgens hem weet immers niemand hoe laat het is

https://www.youtube.com/watch?v=Bz62DewdIwU&ab_channel=JulesStuyt