(Song)festivals worden afgeblazen – arm Rotterdam……– , voetballiefhebbers krijgen ontwenningsverschijnselen, het kleine Amsterdamse volkscafé ’Nol’ zit met de handen in het haar met die 1,5 metersamenleving en Koning Willy kan op 4 mei in zijn ééntje al die kransen bevestigen aan de staketsels op de Dam. Ons leven is een ’beetje’ veranderd, gelukkig geven al die goedwillende psychiaters/psychologen ons goedbedoelde tips. Maar eigenlijk komt dat zieleknijpersjargon neer op de 3 R’en. Rust, Reinheid en Regelmaat. Onze betovergrootouders wisten deze woorden al als een mitrailleursalvo op te dreunen.
Alles goed en wel, maar valt er met deze oud calvinistische benadering nog wel ergens ouderwetse lol te trappen? In Hongarije en ook andere (Midden)-Europese landen wordt naast de verjaardag ook de zogenaamde naamdag gevierd. Twee keer lol trappen dus! In de communistische tijd werd er in Hongarije bijvoorbeeld meer aandacht aan de naamdag besteed dan aan die macabere dag dat je weer met je neus op de feiten wordt gedrukt: weer een jaar ouder, weer een beetje dichter bij de dood. Het wereldwijd massaal vieren van verjaardagen heb ik nooit begrepen, aan mijn eigen verjaardag heb ik dan ook een broertje dood.
Naamdag wordt in Hongarije dus nog gevierd. Met familie en/of vrienden uiteraard besprenkeld met de nodige alcoholica. Het is een gezamenlijk feestje van ’gelijknamigen’, ineens kom je in de kroeg een groep László’s of István’s tegen. Die laatsten hebben de prachtigste koosnamen als Pista, Pisti, Pistike, Isti, Pistu, Pityuka of Pistukám. Of madárfejű – vogelkop – omdat de István in kwestie zo’n smalle schedel heeft. En vaak een spitse neus…. En zo kan ik nog wel even doorgaan. De koosnaam voor András is dan weer Bandi. Begrijpt U het allemaal nog? Vooral bij mannen geldt: als je niet met een koosnaam of bijnaam wordt aangesproken ben je een nono. Of eigenlijk een no name. Ik heb de indruk dat deze ’traditie’ iets minder in zwang is bij het vrouwelijke geslacht. Althans voor wat betreft de bijnamen. Judit kan dan wel Juci, Jutka, Csutka of Ditta worden, tussen vriendinnen is het niet echt usance om bijnamen als vogelkop te bezigen. Behalve in het roddelcircuit natuurlijk.
Sommige namen kunnen zich in maar liefst 6 naamdagen ’verheugen’. Vader des Vaderlands koning Stefan – István dus – moet natuurlijk wel geëerd worden, dus mogen de István’s zich 6 keer per jaar met hun naamgenoten laten fêteren. De vrouwelijke benaming is gek genoeg niet Istvánia maar Stefánia. Bovendien vermeldt de naamdagkalender slechts 1 dag waarop de Stefánia’s omhelsd kunnen worden Het is werkelijk een schande! Niet alleen moeten vrouwen genoegen nemen met de latijnse versie van István, ze mogen bovendien slechts jaarlijks éénmalig uit hun dak gaan. Emancipatorisch is er in Hongarije nog werk aan de winkel.
Naamdagen hebben als oorsprong de sterfdagen van heilig verklaarde geestelijken. Uiteraard waren deze niet Calvinistisch. Voor de meeste Nederlandstaligen luistert de bekendste heilige naar de naam Sint Nicolaas (van Myra). Hij stierf op 6 december in het jaar 342 (of 352) en die datum is dus ook de naamdag van de Nico’s in deze wereld. Ziehier het grote misverstand: velen menen dat op 5 december de verjaardag van Sint Nicolaas wordt gevierd. Twee foute veronderstellingen, nietwaar? Daar komt nog de derde bij want de goedheiligman komt niet uit Spanje maar uit Myra Turkije. Daar is de president van Turkije Recip Erdoğan beslist niet geboren. Cadeautjes geeft hij trouwens wel, maar alleen aan grote stoute mensen…..
Tot slot. Zal de naamdag van de Corina’s nog wel gevierd worden in de toekomst? Een beetje binnensmonds uitgesproken is de link met het ons al zo bekende virus snel gemaakt. Dat lijkt me geen aanbeveling als de Corina-vriendinnen elkaar in de cocktailbar willen omhelzen. Ik denk dat ze in plaats hiervan liever nog een Bloody Mary naar binnen klokken. De naamdag van de Corina’s valt trouwens op 22 oktober en met die dag is niets mis. Er is wel een ander probleempje. Corina stamt af van het Griekse Koré en dat was de roepnaam voor Persephone, de Griekse godin van het dodenrijk. Wat zegt U? Inderdaad, toeval bestaat niet
Ik vrees dat er nog meer nevenschade kan ontstaan door de wereldwijde viruscrisis. Kunnen de premiersambities van VVD Minister Cor(on)a van Nieuwenhuizen wellicht op koud ijs worden gezet? Met zo’n voornaam begin je meteen met een achterstand, dat lijkt me duidelijk. Mark Rutte begon al een beetje te vrezen voor de politieke vrouwendruk binnen de VVD en de Nederlandse samenleving in het bijzonder. Hiernaast is van Nieuwenhuizen een frisse en sympathieke verschijning. Wat een geluk voor je Mark, met jouw naam kun je je geen buil vallen. De herhaling van het ’bijna Rita Verdonksyndroom’ blijft je op deze manier bespaard.
En wat gaan de Hongaarse Cora’s uitrichten op hun naamdag? Ook ’down the drain’? Welnee, Cora/Corina wordt in de Hongaarse taal op de volgende manier gespeld: Korinna. De koosnaam wordt vanaf nu uitsluitend Kori, bijgedachten aan Corona zijn zo niet meer aan de orde. Zo ziet U maar, improviseren zit er bij Hongaren ingebakken. Het is de volgende variant op de anekdote over de draaideur voor een warenhuis. U stapt als eerste naar binnen, maar de Hongaar(se) die achter U stond komt er als eerste uit….
Een verjaardag is de begrafenis van het verlopen jaar.(Alexander Pope, Engels dichter 1688 – 1744)
Mijn toevoeging: een naamdag is dat niet…….