Als ik Femke Halsema, de Groen Links burgemeesteres van Amsterdam zie op de kijkbuis moet ik altijd even aan de voetbaljournalist Johan Derksen denken, ik kom daar later op terug. Het thema van dit artikel is de door Halsema afgelegde verklaring dat het wettelijke verbod op gezichtsbedekkende kleding in Amsterdam geen prioriteit heeft in de zin van handhaving. In normaal Nederlands: in Amsterdamvolgen we lekker de wet niet. Sliep uit, sliep uit, geef die boerkawet maar aan de geiten.
In Nederland is sinds juni bij wet verboden om Boerka’s, niqaab’s, bivakmutsenen integraalhelmen te dragen in het onderwijs, het openbaar vervoer, in overheidsgebouwen en zorginstellingen. Gezichtsbedekkende kleding is dus uit den boze, ook een gleufje dat de ogen nog toont is niet meer geoorloofd. De Wilderspartij was de grote aanjager van deze wet die weer eens aantoont dat Nederland nog steeds een polderend land is. Het komt er namelijk op neer dat je je integraalhelm weer mag opdoen of je boerka weer mag omwikkelen op het moment dat je uit de stadsbus stapt of uit de draaideur van het ziekenhuis treedt. Onder andere de ’nimmer navelstarende’ NOS meldt dat er circa 150 Niqaab/boerkadragers rondlopen in Nederland. Tja, waar gaat dit over hoor ik U al zuchten, weer een staaltje van symboolwetgeving.
Maar is dit ook werkelijk het geval? Ik zou zeggen, deels, want er is wel degelijk sprake van een rode lijn die getrokken dient te worden ter bescherming van de huidige democratie- en samenlevingsvorm waar Nederlanders stevig voor gestreden hebben. In dit verband zou ik ’het open society’ concept willen aanhalen waar bijvoorbeeld de ‘filantroop’ George Soros en Halsema pleitbezorgers van zijn. Soros’ stichting dráágt nota bene deze naam, vraag is of Soros in alle gevallen waarin hij ondersteuning verleent een ’open society’ nastreeft. Maar het basisidee verdient alle ’support’. Een open samenleving impliceert open en vrije communicatie en daarbij is het van essentieel belang dat ik, op het moment dat ik (non)verbaal wil communiceren het gelaat van de ander zichtbaar is. Is dat niet het geval dan word ik simpelweg in mijn vrijheid beknot. Hoe was het ook maar weer met die beladen term vrijheid? Deze komt in het gedrang op het moment dat de ander in de uitoefening van zijn/haar vrijheid mij belemmert in de uitoefening van mijn vrijheid.
Is zulks het geval bij gezichtsbedekking? Welzeker, het is bijvoorbeeld mijn burgerplicht om andere burgers te waarschuwen voor gevaren, eventuele ongelukken en dergelijke. Als een boerkadragende vrouw ongemerkt haar tas verliest tijdens een trottoirgang wil ik als brave burger haar daar graag op wijzen. Vrijheid impliceert heel veel rechten, maar ook plichten en deze zijn een integraal onderdeel van die vrijheid. In communicatief opzicht wordt het al een stuk moeilijker de boerkadragende vrouw te waarschuwen voor het verlies van de tas. Alleen al vanwege de onwennigheid met hoe de vrouw te wijzen op het verlies van de tas.
En dan heb ik het nog niet eens over de conducteur in de trein die geen idee heeft wie zich onder de boerka schuil houdt. Dit kan een gepensioneerde zijn, een student, een minderjarige, een 40-jarige, wie zal het zeggen. Misschien reist de wellicht 40 jarige vrouw wel met een 65+ kaart. In dit geval wordt de conducteur beknot in zijn vrijheid – zelfs zijn plicht! – om de reiziger te kunnen beoordelen op de rechtmatigheid van het treinkaartje. En de receptioniste van de gynaecologie-afdeling in het hospitaal? Die mag alleen vrouwelijke patiënten doorlaten, maar heeft weer geen idee wie zich onder de boerkasluier bevindt. En oom agent die een boerkadragende vrouw aanhoudt omdat deze het zebrapad oversteekt terwijl de lichten op rood staan. Identificatie met een boerka lijkt me schier onmogelijk. Tot slot: neemt een boerkadragende vrouw deel aan klassikaal onderwijs dan is ze per definitie in communicatief in het nadeel EN daarmee haar mede-scholieren en de leerkracht ook! Ik kan wel even doorgaan met het geven van voorbeelden, hoor!
Vergezochte voorbeelden? Waar het om gaat is dat deze situaties zich voor kunnen doen. En het is net als met de wet van Murphy, als ze zich voor kunnen doen, zullen ze zich voordoen. Maar wettelijke verplichting hier, vrijheidsbeknotting daar, eigenlijk gaat het hier wat mij betreft niet om. Waarom dan wel? In de gangbare omgangscultuur in Nederland is het een kwestie van fatsoen dat we elkaar aan kunnen kijken als we elkaar aanspreken. Het is één van de betonnen fundamenten van de manier van leven waarvoor een overgrote meerderheid van medelanders en Nederlanders een voorstander van is. Eigenlijk een fundament van de menselijkheid. Door gezichtsbedekkende bekleding toe te laten in de openbare ruimte wordt de ’menselijkheid’ van de boerkadragende vrouwen zelf aangetast. Ik meen dat Femke Halsema dit toch zou moeten aanspreken. Nog een klein terzijde: Femke doet dus ook niks aan die a-socialen die met hun integraalhelm op een nieuw rijbewijs komen ophalen bij de Rijksdienst voor het wegverkeer. Ik heb geen cijfers voorhanden, volgens mij zijn daar echter veel meer van dan boerkadragers.
Femke Halsema dient als in het oog springende verantwoordelijke gezagsdrager een voorbeeld te zijn als het gaat om het handhaven van wetten en regels. In plaats daarvan propageert en bedrijft ze ’burgerlijke ongehoorzaamheid’ met betrekking tot een onderwerp waar ze overigens geen zeggenschap over heeft. Prioriteit voor handhaving van de ’boerkawet’ is een kwestie van de Amsterdamse politie. De hoofdcommissaris kan bepalen dat er meer aandacht besteed moet worden aan bijvoorbeeld drugscriminaliteit en NIET de burgemeester. Dit lijkt me overigens ook zeer gewenst! Halsema passeert dus zelf twee keer de rode lijn, dit lijkt me niet alleen neerbuigend ten opzichte van de ’rechtsstaat Nederland’ maar eenvoudigweg onacceptabel! Jesse Klaver in het Haagsche haastte zich snel achter Halsema op te stellen. Daarmee diskwalificeert deze ’politieke ster aan het firmament’ zich definitief als serieus te nemen politicus. De NOS vroeg een rits Amsterdammers naar hun mening over de houding van hun burgemeester. De meest rake opmerking maakte wat mij betreft een ’echte Amsterdamse’: ’dan hoef ik toch ook niet meer voor mijn tramkaartje te betalen’…….Waarvan akte.
Wat is het effect van zoveel ’arrogante dommigheid’? Ongewild stellen Klaver en Halsema zich op als onbezoldigd lijstduwer van de PVV van Geert Wilders en het FvD van Thierry Baudet. Reken maar dat onze blonde Mozart deze uitglijders politiek uit gaat buiten en in dit geval heeft hij nog gelijk ook. Nog meer ongewilde effecten? Klaver en Halsema dragen met hun ’bijdrages’ nog meer bij aan de polarisatie in de Nederlandse samenleving. De ’Fred en Ria’s, Henk en Ingrid’s’ zullen een nog grotere afkeer krijgen van deze grachtengordelpolitiek en wellicht bij de volgende verkiezingen de knoop doorhakken: in plaats van op het CDA of de VVD toch maar ’Geert/Thierry’ stemmen? Nog veel erger is het beeld van hooligans die boerkadragende vrouwen uit de metro sleuren, omdat ze de wet overtreden. Als oom agent de wet niet handhaaft, doen wij het wel! Populistische stemmingmakerij? Ik help het U hopen. Maar ’truth is stranger than fiction’ weet U nog? Waarom überhaupt aanleiding geven aan de kans dat we voorgaand bericht met chocoladeletters in de Telegraaf lezen? In het ’slechtste geval’ had Halsema toch gewoon haar geaffecteerde mond kunnen houden, wie zou er nou malen om die paar boerkadragers die in de bus plaatsnemen. Maar nee, de maatschappelijk begane Femke moest haar mondje roeren. Een soort ’rebel without a cause’.
Vraag is, waar komt die protesterende inborst van Halsema nu vandaan? Tja, ik ben haar psychiater niet vooropgesteld dat ze er één heeft natuurlijk. Ik vrees eigenlijk van niet, liggend op de bank bij de zieleknijper neemt Halsema alras de rol van de psychiater over, denk ik. Maar dit zijn uiteraard mijn zwaar bevooroordeelde gedachten. Misschien heeft ze de aandrang iets te moeten compenseren en zo kom ik weer bij Johan Derksen terecht. De voetbaljournalist is in zijn bewogen leven wel eens de oude geliefde van Femke tegengekomen. Die gaf een interessante ontboezeming over Femke’s privéleven: ’Nou Johan, leuke vlotte meid die Femke hoor, maar het was wel veel politiek lullen en weinig neuken’. Naar verluidt was Halsema laaiend op Derksen waarop die in het volgende TV-voetbalprogramma zijn welgemeende excuses aanbood: ’Inderdaad, ik had deze uitspraak niet mogen doen, want het verhaal stak anders in elkaar: veel politiek lullen, helemaal niet neuken! Is voorgaande platte onsmakelijke vullis die ik nooit had mogen opschrijven? Dat mag U vinden, ik hou het op satire, weliswaar platte en onsmakelijke satire zou Johan Derksen zeggen. Dat dan weer wel!
Femke Halsema haalt maatschappelijk gevaarlijke halsbrekende toeren uit. Deze zijn onwettig, niet verstandig, niet solidair, polariserend maar bovenal onfatsoenlijk. In de eerste plaats met ’het oog op’ de boerkadragende vrouw zelf.
Vrijheid bestaat in het erkennen van grenzen (Krishnamurti, spiritueel leraar 1895-1986, India)