Zoals in (bijna) alle Europese landen zijn de multinationale supermarktketens de grootste spelers in de strijd om de dagelijkse boodschappen van de burger. In Nederland is Ahold met Appie Heijn de belangrijkste speler, in Frankrijk gooit Carrefour hoge ogen en in het Verenigd Koninkrijk is Tesco één van de hoofdrolspelers. Deze drie ketens hebben al jaren geleden hun internationale vleugels uitgeslagen en dat geldt ook voor discounters als bijvoorbeeld Lidl en Aldi. Om over Metro (of Makro in Nederland) nog maar te zwijgen…
Het inflatiespook waart rond in Europa (maar ook in de Verenigde Staten), onder meer door de oorlog in Oekraïne worden de comsumentenprijzen opgejaagd, niet in de laatste plaats, doordat de tarwe-export vanuit zowel Rusland als Oekraïne stokt. In de meeste EU-landen is de inflatie al een aantal maanden ’double digit’, dit geldt ook voor Hongarije en Nederland. In beide landen was de inflatie de laatste maanden ruim boven de 10%. Afgezien van de hogere energieprijzen betalen burgers in Nederland en België ook flink meer aan de supermarktkassa. Maar da’s toch een iets minder groot probleem dan voor de Hongaren. In West-Europa spenderen huishoudens zo’n 15% van hun besteedbaar inkomen aan dagelijkse boodschappen, in Midden- en Oosteuropa ligt dat een flink stuk hoger.
Tot nu toe betaalden Hongaarse consumenten fiks minder voor hun gas en elektra dan de West-Europeanen, maar vanaf augustus is het hiermee (deels) gedaan. Huishoudens met een gemiddeld laag gas en elektraverbruik zullen nog gespaard worden, maar de verwachting is dat miljoenen huishoudens een maandelijkse rekening zullen ontvangen die het viervoudige (oorspronkelijke) bedrag in Forinten zal tonen. Geen prettig vooruitzicht, maar de Hongaarse regering is volgens eigen zeggen in een hoek gedrukt door de Europese Unie. De (gratis) ’corona-ondersteuning’ van circa 7 miljard Euro wordt in de knip gehouden en dat geldt ook voor de goedkope EU-coronalening - zo’n 10 miljard Euro - die vooralsnog niet wordt vrijgemaakt. Tot slot is ook van de reguliere ondersteuning uit de zevenjarige EU-begroting - meer dan 22 miljard Euro - nog geen Eurocent getransfereerd. Tja, dan beginnen er toch gaten in de Hongaarse financiële begroting te vallen….
Als tijdelijke of permanente bewoner van het mooie Hongaarse land ondervinden de meeste West-Europeanen geen centje pijn van al deze binnenlandse misère. Degenen met een personenauto inclusief Hongaars kenteken profiteren ook nog eens een keer van de ’prijsstop’ op brandstof. Benzine en diesel kunnen nog steeds voor 480 forint per liter getankt worden, omgerekend met de huidige koers van de Forint ( 1 euro = circa 400 Huf) is dat 1,20 Euro per liter. In Nederland waren zulke prijzen actueel tijdens de Coronapandemie…..
De gemiddelde Hongaarse burger probeert de tering naar de nering te zetten, dus er wordt uitermate goed opgelet welke supermarkt momenteel (relatief) de laagste prijzen hanteert. Volgens een consumentenonderzoek van begin februari van dit jaar vindt 32% van de consumenten dat Lidl zich de goedkoopste Hongaarse supermarkt mag noemen. Daarna volgt Penny met 20%. Op de bronzen plek staat Aldi met 11%. Tja, en hoe staat het met Tesco, Spar en Auchan? Elk van deze ketens krijgt 5% van de stemmen van de respondenten. Dus in de perceptie van de Hongaarse consument is Lidl de goedkoopste, maar is dit in werkelijkheid ook zo?
Wel, die vraag is moeilijk te beantwoorden, helemaal als we naar de situatie van begin augustus 2022 kijken. Lidl is in ieder geval ’sterk in vers’, maar dat zegt nog niks over de prijs. Bovendien zijn bij de discounters maar een handvol A-merken in de schappen te vinden, waardoor de vergelijking extra wordt bemoeilijkt. Tsja, waar kun je nu het beste naar toe? Een paar tips kan ik (als oud supermarktinkoper) wel geven. In ’vers’ is Lidl één van de beste supermarkten, volgens mij kan alleen Spar een beetje tippen aan de Duitse discounter. De prijs-kwaliteitsverhouding bij Lidl (maar ook Aldi) is op een hoger niveau dan bij de reguliere supers. Bij Spar kun je bijna alles kopen, maar de prijzen zijn daar op een beduidend hoger niveau. Maar dat kun je verwachten van zo’n ’service-super’. Auchans zijn niet overal op het platteland te vinden, maar is als service-super volgens mij de beste en de goedkoopste.
Tja, en dan Tesco. Het hele land staat vol met die lelijke witte blokkendozen die in het begin van de jaren 2000 als paddestoelen uit de grond verrezen. Tesco is weliswaar nog één van de grotere ketens, maar de klad zit er flink in. De ’hypersupers’ kampen met personeelstekort, schappen zijn vaak ’gapend leeg’ en de service laat vaak fors te wensen over. Bovendien moet de consument regelmatig flink wat gewicht achter het karretje zetten, de wieltjes lijken soms vierkant te zijn…..Groente en vers vlees zijn meestal in onvoldoende mate te verkrijgen en de schappen worden om de haverklap gewijzigd, sommige productgroepen zijn zelfs volledig verdwenen. Verdwaasd duwt de consument zijn/haar karretje langs de halflege schappen, het boodschappenbriefje kan vaak niet eens voor de helft worden afgevinkt.
Ik heb stellig de indruk dat de Engelse eigenaar Tesco binnen afzienbare tijd wil verkopen en dat is ook niet zo verwonderlijk met al die ’extra winstbelastingen’ die de Orbán-regering oplegt aan grote (buitenlandse) supermarktketens. Overigens zijn dit geen winstbelastingen, maar ordinaire extra belastingen op de reguliere omzet van supermarktketens. Maar, maar, als consument kunt U nu wel profiteren bij Tesco. Indien U in het bezit bent van een Tesco-klantenpas komt U in aanmerking voor grote kortingen voor basisproducten zoals koffie, kaas, WC-papier en dergelijke. Er zijn zelfs periodes waarin Tesco kortingsbonnen naar Uw adres opstuurt die U duizenden Forint besparing opleveren bij het doen van boodschappen.
Kortom, wat is de beste strategie? Grote inkopen doen bij Tesco, vers en vlees bij Lidl (of Aldi) of eventueel de markt c.q. de slager. Of U verbouwt natuurlijk zelf tomaten, druiven, paprika’s, tomaten en sla. Of zoet fruit waarvan U heerlijk pálinka stookt. Want dat mag in Hongarije, maar dat wist U natuurlijk al!