Storten voor Sulawesi = geweten Sussen?

Het oude gironummer 555 staat zo’n beetje voor de traditionele ’aflaat’ van de Rooms-Katholieke kerk. Belijdende Katholieken – of degenen die nog enigszins notie hebben van canonieke geschiedenis – weten dat ’oprechte’ gelovigen zoveel mogelijk aflaatpapiertjes spaarden van meneer pastoor. Hoe meer briefjes immers, hoe groter de kans dat je door Pertrus bij aankomst door de hemelpoort zou worden geleid. Voor al die ’godvruchtigen’ die op deze manier hun zeteltje in de hemel wilden veiligstellen vrees ik dat het hellevuur hun definitieve verblijfplek is geworden. Hun aflaatbriefjes bleken bij de hemelpoort opeens ’leeg’ te zijn, daar is later nog een mooie Nederlandse uitdrukking van gemaakt. Vooral mannen met een kenau van een echtgenote plegen de ’lege briefjes’  uitdrukking te bezigen…..

Een hele stoet van ’giro 555’ acties is in het verleden voorbij gekomen, een kleine greep: tsunami Sulawesi, tyfoon Filipijnen, orkaan Sint Maarten, aardbeving Nepal, aardbeving Afghanistan, ebola-epidemie Sierra Leone etc etc. Iedere keer werden er meer of minder miljoenen opgehaald al dan niet ondersteund door hijgerige B- en C-acteurs en andere tragische BN’ers – Bekende Nederlanders, dit voor degenen die niet naar RTL kijken – die en passant hun kunsten in de diverse media vertoonden. Voor deze lieden is elke door de media ondersteunde hulpactie een mogelijkheid om voor zichzelf – extra – ’schnabbels’ te bezorgen, treuriger kan bijna niet. Bijvoorbeeld: kan die Volendamse Jan Smit niet definitief als uitgeprocedeerde illegaal naar Duitsland worden verbannen? Daar treedt hij met zijn ’Rudi Carellduitse’ tongval toch al regelmatig op. Duitsers hebben echt gevoel voor en verstand van muziek…………, geen wonder dat Jantje daar zo populair is, hij lijkt soms wel de reïncarnatie van Heintje Simons. Jantje mag van mij wel in Volendam blijven maar dan moet het palingdorp wel een Duitse enclave worden, met een hoog prikkeldraad er omheen trouwens. Overigens, bij de laatste ’giro 555 actie’ van Maarten van der Weijden moest ik toch ook een traantje wegpinken, goede marketing, reclame voor Friesland, geweldig actiedoel, sympathieke zwemmer, wat wil je nog meer?

De vraag die altijd bij me opdringt als de zoveelste hulpactie voor de laatste natuurramp op touw wordt gezet: waarom trekken we de portemonne pas als er een mediacircus van een ramp wordt gemaakt? Ten eerste is het vooral desinteresse, in onze geïndividualiseerde samenleving zijn we vooral met onszelf bezig, facebooken, netflixen, citytrips maken, gamen, mindfulness en andere gewichtigdoenerij. Pas als er beelden worden vertoond van humanitaire verschrikkingen wordt onze aandacht een beetje afgeleid van het spelen van het volgende ’level’ van de ’game of thrones’. Bij voorkeur moet het gaan om persoonlijke tragedies, daar kunnen we ons beter mee vereenzelvigen. Het succes van de actie van Maarten van der Weijden en die voor de ramp op Sulawesi zijn hiermee grotendeels te verklaren. De NOS-beelden van arme eilandbewoners die hun hebben en houden naar de gallemiezen hebben zien gaan, spreken voor zichzelf. Bijkomend effect is dat veel bewoners in het kikkerlandje een band hebben met de oude kolonie Oost-Indië, tegenwoordig Indonesië genaamd.

Ten tweede speelt altijd ons knagende geweten op. We hebben het natuurlijk veel te goed, we stoppen onze (groot)ouders in een tehuis, bezoeken hen tweemaandelijks met frisse tegenzin en zelfs tijdens het bezoek zitten we constant te whats-appen met zogenaamde vrienden. Hiernaast rennen we elke morgen met een noodgang richting onze auto, de zieke bejaarde buurman groeten is er niet bij, in de auto plaatsgenomen bellen we mobiel meteen met een kantoorcollega, of in het beste geval met onze minnares….’s Avonds liggen we met de Iphone binnen handbereik uitgezakt op onze Jan des Bouvrie sofa en zien uit onze ooghoeken de ellende op de televisie voorbijkomen. Behalve als het kanaal op netflix staat natuurlijk! Ja en op die beeldbuis staat die onvermijdelijke Jan Smit te oreren dat we arme door het noodlot getroffen mensjes moeten helpen. Zuchtend en vol gewetenswroeging schakelen we de app in die ons in staat stelt 100 euro over te boeken naar giro 555. Schijnbaar tevreden nemen we een slokje van de net aangeschafte prosecco en nemen een hapje van de net door een koerier bezorgde sushi. Met een beetje geluk blijft de zwarte schaduw van de volkszanger Smit hangen en downloaden we zijn laatste ’schlager’. Dit geldt uiteraard aleen voor grachtengordelbewoners, de rest van Nederland heeft uiteraard geen sjoege van de hoogwaardige muziekcultuur die Volendamse Jantje vertegenwoordigt. (Dit moet toch een grap zijn meneer de stukjesschrijver? Ja, dat is het….)De moderne ’aflaat’ van meneer pastoor komt binnenkort per post binnen in de vorm van een bankafschrift, of wordt meteen ’gefeedbackt’ in de vorm van een electronisch afschrift op onze I-phone. Zo, ons geweten is weer gesust, nog een glas prosecco en we kunnen gerust een paar uiltjes knappen.

Ten derde geven we natuurlijk geld aan ’goede doelen’ vanwege ordinaire borstklopperij. En wanneer kunnen we onszelf ostentatief op de borst kloppen? Als de media ons hiervoor de ruimte bieden uiteraard. Jaren geleden parodieerde Youp van ’t Hek een vertegenwoordiger van verfboer Akzo Nobel die bij een royale donatie voor wederom een giro 555 actie de volgende teksten oplepelde voor microfoon en camera: ’het doet ons van de Akzo bijzonder veel genoegen dat wij, van de Akzo, de mogelijkheid hebben om als Akzo bij te dragen aan de noodhulp, want wij, van de Akzo zijn als Akzo zijnde bijzonder maatschappelijk betrokken, uiteraard staat Akzo zij aan zij met de slachtoffers, als Akzo zijnde’. Eigenlijk was er geen sprake van een parodie, die PR-functionarissen van de multinationals lulden een tijdje geleden nog allemaal op deze manier uit hun nek. Tegenwoordig doen ze hun duit in het zakje ietsjes ingetogener, daarvoor in de plaats schreeuwen de C-artiesten van Nederland nu meer van de daken. Tja, denken de meeste gulle gevers, als ik iets van mijn zuur verdiende centjes aan een goed doel verstrek mag ik toch op zijn minst verwachten dat ik een aai over de bol krijg. Narcisme en egoïsme vieren hoogtij, met uitdrukkingen als altruïsme en onbaatzuchtigheid kan maar beter het volgende worden gedaan: doorhalen, want niet van toepassing is! Maar weet U wat de ’non plus ultra’ van deze vorm van borstklopperij is? Zogenaamde bekende Nederlanders die melden dat ze niets hebben met de giro 555 mediacircussen en dat ze in stilte maandelijks een bepaald bedrag voor een bepaald goed doel overmaken. MAAR voorgaande melden ze dan WEL in de diverse media of in hun eigen column. Héé Youpie, heb je me gehoord??

Kan het wellicht anders? Volgens mij helaas niet, het is zoals Winston Churchill meldde over de ’democratie’. Het is ’een slechte staatsvorm, maar ik ken geen betere’. Mensen/organisaties hebben nu eenmaal (media)prikkels nodig om in beweging te komen, ’that’s just the way it is’. De teller voor het aantal dodelijke slachtoffers op Sulawesi – inclusief vermisten – loopt richting de 10.000, een verschrikking natuurlijk, maar toch wil ik de aandacht nu aan een andere ramp geven. In Jemen dreigt een hele generatie kinderen te sterven, inmiddels zijn er als gevolg van de burgeroorlog al tienduizenden dodelijke slachtoffers te betreuren. Er is weinig kans op een staakt het vuren, Trump heeft wapentuigorders voor een bedrag van 110 miljard dollar op zak van de Saoedi’s, oorlog voeren is ’big business’. Intussen dreigt voor meer dan 5 miljoen Jemenitische kinderen een erbarmelijke hongerdood, U leest het goed, 5 miljoen. Maar ja, in de media is ’Jemen’ niet echt een ’sexy’ item, tenslotte betreft het Arabieren en nog islamitisch ook. Bovendien zijn ze toch zelf die burgeroorlog begonnen hoor je vaak en trouwens, het is allemaal de schuld van de Amerikanen. Waarom? Nou, die Jemenitische kogels en raketten zijn toch allemaal afkomstig uit Amerikaanse munitiefabrieken. Inderdaad, ik begrijp het allemaal. En natuurlijk, je mag niet op grote, kille, koude, tragische dodencijfers afgaan maar het zou de grote Nederlandse mediavertegenwoordigers sieren als ze een keer niet afgaan op de aanbevelingen van hun marketing en PR functionarissen. Hup, een 24 uurs marathonuitzending over Jemen organiseren, met alle informatie over het conflict – en de slachtoffers – en vervolgens het gironummer 555 wijd openstellen. Een soort ’open het dorp’ mediaexplosie onder leiding van de opvolgster van Mies Bouwman. Wat zegt U, die is er niet? Waarom kijken we dan überhaupt nog naar de TV, op die Wendy van Dijkjes, Yvon Jaspertjes, Linda de Molletjes etc zitten we toch niet te wachten? Dan toch maar ‘stilletjes’ geld storten nietwaar Youp? Trouwens minimaal 50% van de gedoneerde gelden blijft aan de strijkstokken van de hulporganisaties zelf hangen, vergeet niet, Oxfam Novib is op zichzelf ook ’big business’!

Uiteraard eindig ik moralistisch. Shirley Bassey zong al jaren geleden het volgende: ’do You only care about the bleeding crowd? How about a needing friend?

Een betere wereld begint bij je buurman/vrouw……..