Korte column van 1 juli 2024: ’Keti Koti’

’Ketenen gebroken’, dat is de Nederlandse vertaling van de uitdrukking Keti Koti afkomstig uit de taal die Sranantongo wordt genoemd (of in de wandeling Surinaams of Surinaams Creools). Elk jaar wordt op 1 juli de nationale herdenking Slavernijverleden gehouden en dat is wat mij betreft volledig terecht. In het Amsterdamse Oosterpark waren deze keer weer diverse hoogwaardigheidsbekleders aanwezig, bijvoorbeeld premier Mark Rutte die namens het demissionaire kabinet een krans legde. Op zijn laatste werkdag als premier overigens…

PVV’er en Tweede kamervoorzitter Martin Bosma zou namens het parlement tevens een krans leggen, maar voorzitster Linda Nooitmeer van het Nationaal instituut Nederlands slavernijverleden trok deze week de uitnodiging aan Bosma in. Tot deze uitzonderlijke beslissing kwam Nooitmeer vanwege uitspraken die Bosma in het verleden heeft gedaan over het koloniale slavernijverleden van de Nederlandse staat. Hij meende dat er rond het slavernijverleden sprake is van ’anti-blank racisme’ die gepaard gaat met ’propaganda’ en ’indoctrinatie’. Plat gezegd vindt Bosma nog steeds dat er sprake is van ’slavernijgedram’.

Tja, als Tweede Kamerlid van de PVV mag Bosma er een dergelijke mening op nahouden, we leven tenslotte in een vrij land, nietwaar? Bosma discrimineert met zijn uitspraken - an sich - geen bevolkingsgroep, laat staan dat hij tot geweld oproept. Maar na zijn uitverkiezing tot Tweede Kamervoortzitter begonnen zijn denkbeelden over dit onderwerp wel te schuren. Dat vond Nooitmeer ook die een gesprek met Bosma aanvroeg. Ze eiste excuses van Bosma die er natuurlijk niet kwamen. Vlak daarna trok Nooitmeer de uitnodiging in, waarna Bosma besloot geen vervanger te sturen.

De Amsterdamse burgemeesteres Femke Halsema hield op 1 juli een toespraak in het Oosterpark waarin ze hard van leer ging tegen de ’wegkijkers’. Dat zijn in haar ogen ’lieden die die de ernst en de doorwerking van het slavernijverleden ontkennen’. Volgens Halsema worden ’oude wonden nog steeds geïnfecteerd met omvolkingstheorieën, wit superioriteitsdenken en xenofobie.’ Ja, ja stevige woorden, maar zijn ze ook terecht? Naar mijn smaak gaan ze veel te ver, want een ieder heeft het recht het zijne of het hare te denken betreffende het ondewerp slavernijverleden. Ik heb bijvoorbeeld ook moeite met de excuses die Mark Rutte en Koning Willy hebben uitgesproken. Op zichzelf heb ik nog niet eens zoveel moeite met excuses, als deze maar in de juiste volgorde worden gedebiteerd. Ik heb het al vaker gememoreerd, ten eerste zou een nederig excuus voor de gedragingen van de Nederlandse staat jegens de Zuid-Molukkers uitgesproken moeten worden. Bovendien zouden in dit geval forse schadevergoedingen moeten worden uitgekeerd, omdat een deel van de direct betrokkenen nog leeft en van hun directe nakomelingen leven er nog veel meer…..

Ook de intrekking van de uitnodiging door voorzitster Nooitmeer vind ik te belachelijk voor woorden. Bosma werd uitgenodigd in zijn hoedanigheid als Voorzitter van de Tweede Kamer, van een instituut dus. En vervolgens laat Nooitmeer het van de eventuele excuses van Bosma afhangen of de uitnodiging in stand blijft? Wat is dit voor een kindergedachtig gedoe?! Bovendien, Bosma’s uitspraken dateren uit de tijd dat hij nog geen voorzitter was. Waar gaat dit allemaal over? De enige die zich in deze affaire normaal heeft gedragen is nota bene Bosma zelf. Hij had het aanvankelijk namelijk geen probleem gevonden om een krans te leggen in het Oosterpark.

Nee mevrouw Nooitmeer, nooit meer dergelijke fratsen uithalen svp. Schrijf liever een brief met informatie over het Nederlandse slavernijverleden aan beoogd premier Dick Schoof. Die heeft de uitdrukking Keti Koti niet eens paraat, hij probeerde het van de week wel maar kwam niet verder dan ’Tikkie’. Die Schoof heeft dus wel een tikkie terug verdiend. En Femke Halsema ook met haar onnodig - geaffecteerde - polariserende taal,