Komt na de ’graaiflatie’ de ’vergeldingsinflatie’?

De conclusie is kristalhelder als we het onderzoek van het economisch bureau van de RABObank mogen geloven: ’de inflatie zou vorig jaar minder extreem zijn geweest als bedrijven de prijzen van hun producten niet verder hadden verhoogd dan noodzakelijk was.’ Bedrijven in Nederland hebben vorig jaar hun prijzen met gemiddeld 2,2% extra verhoogd. Hoe dat zit? Een voorbeeldje: stel dat Appie Heijn vorig jaar een 10% hogere inkoopprijs moest betalen voor de potjes Calvé pindakaas om vervolgens een prijsverhoging voor de consument door te voeren van 12,2 %. Dit wordt ’graaiflatie’ genoemd en ik heb een donkerbruin vermoeden dat AH de schapprijzen nog verder heeft laten stijgen. Vergelijk Uw kassabon van gisteren maar eens met die van een jaar geleden. Bovendien berekent de Zaanse grootgrutter ons voor elk achtste artikel de verkeerde prijs. En da’s meestal een hogere dan de schapprijs, de actiekorting op de ’actieluiers’  en de síxpack Grolsch wordt eenvoudigweg niet herkend door de kassasystemen. Wat zegt U, dat is geen graaiflatie? Inderdaad, dat is gewoon de consument belazeren! (vorig jaar schreef ik er een tweetal artikelen over ( https://andrasnn.com/nl/albert-heijn-manipuleert-ons-allemaal en https://andrasnn.com/nl/albert-heijn-manipuleert-ons-allemaal-deel-2 ).

Nu sta ik per definitie wantrouwend tegenover alles wat een (RABO)bank beweert en dat is in dit geval niet anders. Helemaal als ik een recent onderzoek van de Europese Centrale bank(ECB) er bij haal. Ook de ECB-economen komen tot de conclusie dat  ’sinds begin 2022 de bedrijfswinsten in de Eurozone sneller groeien dan de loonkosten’. In het vierde kwartaal van 2022 lag het aandeel van de bedrijfswinsten per eenheid product 9,4 procent hoger dan een jaar eerder, de loonkosten stegen slechts 4,7%. Tja, dat is nog wat dramatischer, nietwaar? Maar ja, de ECB is ook een (centrale) bank, misschien is het nog wel veel erger!

Mijn argwaan betreffende het RABO-onderzoek werd verder gevoed door het commentaar van RABO-econoom Stefan de Groot. Zijn meest interessante uitspraak: ’bedrijven kunnen ook hebben voorgesorteerd op hogere lonen’. De Groot meent dus dat we moeten oppassen met de term ’graaiflatie’. Tsjongjonge, wat een geweldige analyse van de prijsontwikkelingen zeg! Wie zegt mij namelijk dat AH de prijzen niet stante pede verder verhoogt op het moment dat er met de stakers van de distributiecentra een overeenkomst is bereikt? Maar ja, wat verwacht je van een bancaire medewerker die zijn klanten natuurlijk niet tegen de schenen wil schoppen. RABO-klanten die in groten getale de prijzen voor consumenten onevenredig hebben verhoogd….

ECB-bestuurslid Fabio Panetta  sprak onlangs van opportunistisch gedrag van bedrijven gevestigd in de EU. Een wel zeer eufemistische uitdrukking… In de Verenigde Staten is het overigens nog veel erger, sinds 1947 werden daar vorig jaar de grootste bedrijfswinsten behaald. Hoe dat komt? Een belangrijke reden is dat er in de hele wereld sprake is van bedrijfsconcentraties waardoor de concurrentie zwaar te wensen overlaat. De onzichtbare hand van de vrije economie die zorgt voor innovatie, voorspoed en acceptabele prijzen is zo langzamerhand besmet geraakt. Het wordt hoog tijd om monopolies en oligopolies te doorbreken, zodat het kapitalisme weer enigszins normaal kan functioneren. Om bij de supermarkten te blijven, in Nederland bezitten Jumbo en Albert Heijn samen bijna 60% van de supermarktbusiness. Blijft er nog 40% over, OK, maar inmiddels loopt het marktaandeel van discounters richting de 20%. En daar zijn A-merken als Knorr, Unox etc niet te vinden. In Nederland winkelt de consument dus ’oligopolistisch’. En betaalt daarvoor een (te hoge) rekening.

De term ’graaiflatie’ komt van ’greedflation’, wat letterlijk ’hebzuchtinflatie’ betekent. Inmiddels waarschuwt ECB-Presidente Christine Lagarde voor zogenoemde ’vergeldingsinflatie’. Werknemers eisen nu al (te) flinke loonsverhogingen - als vergelding - die de bedrijven weer ’nopen’ hun prijzen te verhogen. De aloude uitdrukking ’loon-prijsspiraal’ kan straks dus vervangen worden door ’wraak-vergeldingsspiraal’.  Tot slot. Vergeldingsinflatie klinkt in het Engels ’heerlijk’ dramatisch: ’retaliation inflation’. Allitereert ook lekker. Maar dat is ook het enige ’lekkere’ aan deze afkeurenswaardige ontwikkeling. Want ’lekkers’ in het winkelkarretje leggen is tegenwoordig voor veel burgers niet meer weggelegd. Als er al voldoende overblijft voor een half gesneden bruin……