Nederland zou geen polderland meer zijn? We gaan met z’n allen aan polderen ten onder, met dien verstande dat de politiek verantwoordelijken het polderen nu maar doorgeschoven hebben naar de burgemeesters en de medische ’talking heads’. Tot nu toe was ik terughoudend met kritiek leveren op de (demissionaire) regering, want ga er maar aanstaan. Het Coronavirus verandert regelmatig van gedaante en de diverse vaccins krijgen dagelijks een update met betrekking tot mate van bescherming en eventuele bijwerkingen. Over de inkoop/beschikbaarheid van vaccins maar gezwegen.
Toch is het de primaire taak van de overheid om in deze ernstige gezondheidscrisis (cruciale) besluiten te nemen die zijn gebaseerd op aanbevelingen van burgemeesters, medici, bedrijfsorganisaties etc. O ja, laat ik hierbij de rol van het Outbreak Management Team (OMT) niet vergeten. Niet eenvoudig, dat geef ik toe, maar regeren is verantwoordelijkheid nemen. Pijnlijke besluiten zijn onontkoombaar die juist daarom in heldere taal gecommuniceerd moeten worden. Maar wat zien we nu voor onze ogen gebeuren? Er worden halfwasbeslissingen genomen die niet goed zijn afgestemd met het ’maatschappelijke middenveld’ en bovendien nog beroerd gecommuniceerd ook! Premier Mark Rutte draagt de zwaarste verantwoordelijkheid, maar hij heeft momenteel niet één, maar twee steentjes in zijn schoen. De ene is zijn liberaal ingestelde geest die a priori vindt dat mensen/organisaties heel goed hun eigen beslissingen kunnen nemen. De andere is zijn zojuist opgelopen ’leugenhandicap’ die hem ervan weerhoudt zich te laten zien als Neerlands leider in bange dagen. Ho, ho, ho, zult U wellicht zeggen, we leven toch niet in een dictatuur! Helemaal juist, maar we bevinden ons wel in een knaller van een crisis en zo’n situatie vereist nu éénmaal LEIDERSCHAP. Of U het leuk vindt of niet.
Er zijn nu twee onderwerpen die breeduit worden gemeten in de (social) media, te weten het wel of niet openen van buitenterrassen en het – inmiddels in een kwaad daglicht gestelde – AstraZeneca-vaccin. Natuurlijk is het bijna een onmogelijke afweging: mogen mensen weer bij elkaar zitten rond een tafeltje naast de Martinitoren in Groningen of de Domtoren in Utrecht, terwijl de ziekenhuizen stampvol raken en operaties van kankerpatiënten bij de vleet worden afgezegd vanwege overbelasting? Burgemeesters – zelfs Amsterdamse Femke Halsema – zijn furieus, zij vrezen dat burgers hutjemutje de parken zullen bevolken. Bovendien worden rellen niet uitgesloten.
In dit verband vond ik de reactie van die aardige waarnemend burgemeester, de SP’er Emile Roemer opmerkelijk. Hij meldde in het TV-programma Op1 dat hij het volste vertrouwen heeft in de Alkmaarse horeca betreffende het naleven van de Coronaregels. ’En als horeca-ondernemers of gasten het uit de hand laten lopen grijpen we gewoon in’. Kijk, dat is taal die ik van politiek verantwoordelijken verwacht, niet Mark Rutte communiceert op deze wijze, maar – nota bene – een voormalig SP-leider die nog niet zo lang geleden als die sympathieke socialist ten onder ging in het Haagse politieke geweld. ’That’s the spirit’ zou ik zeggen, als de vrije hand niet werkt volgt noodzakelijkerwijze de harde. Overigens krijgen de burgemeesters inmiddels ondersteuning uit onverwachte hoek. Zelfs de immer bezorgde Ernst Kuipers – hoofd Netwerk Acute Zorg – acht een opening van terrassen acceptabel, mits de Coronamaatregelen in acht worden genomen.
’The story of the AstraZeneca-vaccin’ is letterlijk om te huilen. Ik lees in verschillende media berichten van medici dat er een kans van 1 op de 700.000 is dat een ’geprikte’ last krijgt van tromboseverschijnselen. Overigens is het thans niet eens met zekerheid vast te stellen dat trombose door vaccintoediening wordt veroorzaakt. Een arts verklaarde dat de ’testtoeristen’ die momenteel vakantie vieren op het eiland Rhodos een veel grotere kans lopen om door trombose getroffen te worden. Want als je het vliegtuig pakt neem je nu éénmaal dat risico. Maar mede door de falende overheidscommunicatie verrekken inmiddels 40% van de zestigplussers zich in te laten enten met het AstraZeneca-vaccin. Dat komt voornamelijk vanwege het feit dat het kabinet bij monde van Hugo de Jonge dit vaccin in de ban heeft gedaan voor burgers onder de zestig. Diverse huisartsen rebelleren inmiddels tegen dit regeringsbesluit en gaan stug door met vaccineren.
Een huisarts – wederom in het TV-programma Op1 – meende dat de huidige gezondheidssituatie te vergelijken is met een oorlogstoestand. ’En dan moet je soms radicale maatregelen nemen’. De aanwezige Adriaan van Dis voelde zich onaangenaam aangesproken. ’Nou, nou, daarmee worden oorlogsslachtoffers beledigd’ sprak de schrijver op geaffecteerde toon. De huisarts in kwestie schrok een beetje terug van deze reactie, maar wat mij betreft had hij er nog een ’swing’ aan kunnen geven. Hoe? Zie verder…
’Meneer van Dis, waar heeft U het eigenlijk over? In een oorlog is het onontkoombaar dat er slachtoffers vallen. In deze situatie hebben we te maken met eventuele slachtoffers die niet hoeven te vallen. Maar door deze catastrofale (regerings)strategie dreigt dit toch te gebeuren. Geachte heer van Dis, de huidige toestand is dus nog veel ernstiger dan ik zo even omschreef’.
Van Mark Rutte hoeven we niet veel meer te verwachten, bij het begin van de pandemie – vorig jaar maart – gaf hij daar al blijk van. Op TV verklaarde hij dat ’zijn regering één op één de adviezen van de medische experts zal overnemen.’ Waar is je eigen verantwoordelijkheid gebleven, Mark? Als Minister-President van dit land? 0,0, nada, nothing, niente, zero, dat zijn de uitdrukkingen die me meteen in het hoofd schieten…