De NTR heeft als reactie op de berichtgeving rond Matthijs van Nieuwkerk de opnames van de Top 2000 quiz afgelast. De vraag is met welke ellende één van de beste programmamakers van de Nederlandse televisie nog meer geconfonteerd zal worden. Met maar liefst 70 oud-medewerkers hebben journalisten van de Volkskrant gesproken, het beeld dat zij schetsten over het gedrag van van Nieuwkerk - en anderen - was onthutsend. Één kleine voetnoot wil ik nu al vermelden en dat betreft de Volkskrant. Dat juist deze ’linksige’ krant met deze bevindingen op de proppen is gekomen vind ik bemoedigend. BNN/VARA is een beetje van dezelfde signatuur en toch was het juist deze krant die de wantoestanden bij het programma ’De Wereld Draait Door’ aan de kaak stelde. Hulde, zou ik zeggen. Ja, ja, ook links(ig)e organisaties verdienen (soms) een compliment, dus hierbij beste Volkskrantjournalisten en redactie, proficiat!
De vraag is hoe het in hemelsnaam mogelijk is dat het zo lang geduurd heeft voordat de misstanden achter de schermen bij DWDD aan de oppervlakte zijn gekomen. Gedurende de periode 2005 tot 2020 was er sprake van een angstcultuur. Regelmatig ’beleefde’ van Nieuwkerk een woede-uitbarsting, maar dat gold eveneens voor leden van zijn redactieteam. Medewerkers raakten geïntimideerd, kregen burn-outs, paniekaanvallen etc. Bovendien werden er lukraak collega’s ontslagen. Niet lekker allemaal, hè
De directie van BNN/VARA geeft aan dat er afgelopen maanden diverse ’zeer indringende gesprekken’ zijn gevoerd met van Nieuwkerk. De afgelopen maanden? Waarom niet in de periode van 2005 tot 2020 geachte directie? Wat een kulverhaal zeg, de VARA-directie heeft de wantoestanden simpelweg onder het vloerkleed geveegd. Frans Klein was jarenlang als mediadirecteur van de VARA verantwoordelijk voor DWDD, uiteraard werd hem ook om een reactie gevraagd. ’Ja, het was heftig bij DWDD en natuurlijk liepen we het risico dat mensen iets te vermalen raakten’ meldde Klein desgevraagd. En ’we hebben er op onze manier aandacht aan proberen te besteden’. ’iets te vermalen raakten’ en ’op onze manier’? Eigenlijk zegt Klein hiermee verdekt dat de VARA-leiding ook wel zag dat er sprake was van onacceptabele praktijken. Maar ja, van Nieuwkerk was een kijkcijferkanon die zijn - woedende - gang mocht gaan, (noot: Matthijs’ inkomen lag ook ver boven de gestelde Balkenende-norm maar daar werd met wat slimme ’U-bochtcontracten’ - ook - een oplossing voor gevonden)
Inmiddels bemoeit de poltiek er zich ook mee en dat is volstrekt logisch, BNN/VARA bevindt zich immers in het nationale omroepbestel dat voor een groot deel gefinacierd wordt met belastingeld dat wordt opgehoest door de burgers in Nederland. Staatssecretaris Gunay Uslu (Cultuur en Media, D66) heeft inmiddels de huidige NPO-voorzitter gevraagd een onderzoek in te stellen. ’This sounds’ naar nog meer ellende voor de gevierde DWDD-presentator. Wat vindt hij overigens zelf van deze aantijgingen? Wel, hij wilde zelfs zijn eigen Volkskrant niet te woord staan.
Waarschijnlijk besefte de gevierde programmamaker dat een diep stilzwijgen wel eens tegen hem zou kunnen keren. Daarom kwam hij toch met een verklaring: ’dat we kennelijk toch niet iedereen een veilig en prettig gevoel hebben kunnen geven en dat het zelfs collega's ziek heeft gemaakt, dat spijt me enorm.’ Wat mij betreft had hij het daarbij moeten laten, maar nee hoor, Matthijs voelde zich wel degelijk in de kuif gepikt getuige zijn secundaire reactie: ’het Volkskrantartikel is een draconische karikatuur van vijftien jaar DWDD’. Tot slot stelt de presentator: ’ik ben nu gemakshalve teruggevouwen tot een Eeuwige Driftbui.’
Wel, niet gemakshalve hoor Matthijs! Precies deze reactie geeft aan hoe je werkelijk in elkaar steekt. Ik moet eerlijk zeggen, ik ben zwaar teleurgesteld in één van de grootste TV-programmamakers van de laatste 20 jaar. De wereld draaide door, maar tientallen medewerkers ook…..
PS ’Don’ Leo Blokhuis, de muziekexpert naast van Nieuwkerk bij de Top 2000-programma’s, als jij ook nog negatief in beeld komt is mijn vertrouwen in elke (publieke) omroep naar de gallemiezen.