De volgende misdaad waar de ’laatste Europese dictator’ en moordenaar Aleksandr Loekasjenko zich aan schuldig maakt is ’luchtpiraterij’. Een toestel van Ryanair, op weg van Athene naar de Litouwse hoofdstad Vilnius werd vlak voor het verlaten van het Wit-Russische luchtruim gedwongen om naar het vliegveld van Minsk te vliegen. Onder begeleiding van een MIG 29 van de Wit-Russische luchtmacht. Het ene moment zit je nog aan boord op je laptop e-mailberichten na te lezen, het volgende moment word je in een geblindeerde politiebus afgevoerd naar de bak.
Dit overkwam de Wit-Russische blogger, journalist en activist Raman Pratasevitsj op de eerste Pinksterdag van 2021. Wit-Russische KGB agenten zouden de cockpit zijn binnengestormd, op basis van een fake-bommelding werd de piloot gedwongen koers te zetten naar Minsk, alhoewel het vliegveld van Vilnius zich aanmerkelijk dichterbij bevond. Aldaar aangekomen werden Pratasevitsj en zijn vriendin van boord gehaald. Na doorzoeking van het Ryan-toestel mocht het met de rest van passagiers na 5 uur oponthoud vertrekken richting zijn oorspronkelijke bestemming.
Het lot van Wit-Russische journalist laat zich raden, die komt zijn geboorteland nooit meer uit. Bovendien geniet deze niet de bekendheid van die andere dissident Navalny, ik vrees daarom dat we over 2 jaar op pagina 10 van de Volkskrant of NRC kunnen lezen dat van Pratasevitsj al maanden niets meer is vernomen. Verdwenen van de aardbodem, waarschijnlijk ’stilletjes’ doodgemarteld en ’geneutraliseerd’ in een bad gevuld met zoutzuur. Wat dit laatste betreft heeft Loekasjenko een uitnemend voorbeeld in de zaak van die andere vermoorde journalist, de Saoedische Khashoggi….
De Wit-Russische opstand lijkt in bloed gesmoord te zijn, politbureaubaas Poetin houdt Loekasjenko de hand boven het hoofd en geeft hem vrij baan om zijn volk (verder) te knechten. Daar betaalt de moordenaar uit Minsk wel een hoge prijs voor. Wit-Rusland was al met handen en voeten gebonden aan het Kremlin, thans is er sprake van een 100% vazalstaat. In ééntje waarin Poetin’s Oligarchen-vrienden inmiddels vrij spel hebben, het land wordt momenteel compleet leeggeroofd.
Laten we eens even horen hoe bijvoorbeeld de Verenigde Staten en de EU reageren. EU-Commissievoorzitster Ursula von der Leyen en premier Mark Rutte antwoordden al snel: ’elke schending van internationale luchtvaartregels moet gevolgen hebben’. USA-minister van buitenlandse zaken Antony Blinken sprak zich in gelijksoortige bewoordingen uit, hij eiste onmiddellike vrijlating van Pratasevitsj. Het zich op de Russische zwarte lijst bevindende D66-kamerlid Sjoerd Sjoerdsma was laaiend en repte van een krankzinnige actie. Hij maakte zich meteen hard voor een algemeen landings- en overvliegverbod voor de Wit-Russische luchtvaartmaatschappij Belavia.
Ik tel toch al gauw 30 bestemmingen van Belavia in de EU, Schiphol bevindt zich daar ook tussen. Zou dat Loekasjenko pijn doen? Niet als het Russische Aeroflot de vluchten meteen overneemt, sterker nog, dit zou prachtig in het ’Poetin-plaatje’ passen. Het enige wat enig effect sorteert is dat er geen enkele vlucht vanuit welk vliegveld uit Wit-Rusland dan ook het EU-luchtruim meer mag binnenvliegen. ’Omvliegen’ vanuit Moskou is dan de enige optie, dat wordt toch een tijdrovende kwestie.
Of het zover zal komen? Ik vrees van niet, er zijn voldoende EU-landen – Hongarije, maar Duitsland ook – die hun relatie met Rusland niet op het spel willen zetten, want het isoleren van Wit-Rusland zou uiteindelijk geen prettig nieuws zijn voor die kleine man uit het Kremlin. De volgende die voor verdere – economische – isolatie in aanmerking komt is dan natuurlijk Rusland – dus Poetin – zelf. En ondanks dat de wereldwijde gas- en olieprijzen weer naar oude niveaus terugkeren is de economische situatie in Rusland verre van rooskleurig. Bovendien kunnen strengere EU-sancties verdere voeding geven aan de Russische oppositie. Als ik Poetin was zou ik op dit moment in ieder geval niet overwegen om Navalny nog een shot van het zenuwgif Novitsjok toe te dienen……..
Zijn er nog lichtpuntjes? Zeker wel, wat dacht U van dat volgetankte Ryan Airtoestel. Volgetankt? Weet U nog, in 2016 moesten vanwege noodweer diverse vluchten uitwijken naar Valencia, in Madrid mocht niet meer geland worden. Daardoor onstond er een luchtfile boven Valencia, maar daar konden 3 Ryan Air-toestellen niet in blijven staan. Ach ja, de kerosinetank iets minder vol gooien loont, het scheelt gewicht, dus minder kosten per vlucht.
Voor verontruste en verwende West-Europese toeristen die niet kunnen wachten om in een ’Ryanair-bus’ te stappen met bestemming Gran Canaria moet de verlengde ’Piratenvlucht’ naar Minsk toch vertrouwen geven. Het toestel stortte immers niet neer in een weiland nabij Minsk vanwege brandstoftekort…….
Nagekomen bericht 1: en Wat heeft de EU inmiddels besloten? Buitenlandchef Josep Borrell zegt in een maandag gedeelde verklaring ’dat er onderzocht moet worden of internationale luchtvaartregels zijn geschonden.’ Reactie: geen, mijn tank is inmiddels (ook) leeg…..
Nagekomen bericht 2: Er bevindt zich toch nog een beetje kerosine in de reservetank, want inmiddels heeft de EU besloten geen vluchten van Wit-Russische toestellen meer boven EU-grondgebied toe te laten. Zoals ik al meldde, als Aeroflot deze maar niet overneemt, De EU-eis tot onmiddelijke vrijlating van Pratasevitsj is vooralsnog een lege huls (tank)