Héé, zult U wellicht uitroepen bij de term deSOROSizáció, wat is dit nu weer? Misschien zegt de uitdrukking destalinisatie U meer, want hier lijkt desorosizáció van afgeleid. In 1953 stierf de wrede Russische dictator en vanaf 1956 werd in ’Moedertje Rusland’ aan de persoonsverheerlijking van Stalin een ruw einde gemaakt. Straatnamen werden gewijzigd, geschiedenisboeken herschreven, de stad Stalingrad werd omgedoopt in Wolgograd, kortom Stalin werd op zijn Russisch ’ausradiert’. Curieus genoeg werd hiertegen alleen gedemonstreerd door de Georgiërs, de reden was natuurlijk dat de geboorteplaats van Stalin zich in deze deelrepubliek bevindt. In de stad Gori – de plaats van de duivelswieg van de kleine Jozef – ging de bevolking de straat op en dat gold ook voor de bewoners van de hoofdstad Tblisi. Nikita Chroesjtsjov – de kersverse partijleider en dé ’destalinisator’ – besloot daarom in al zijn wijsheid dat het meer dan levensgrote Stalin standbeeld in Gori maar niet moest worden omver getrokken. Hier hebben die Georgiërs dan weer een hoge prijs voor moeten betalen, de Sovjetrussische overheersing – in een ander vaatje gegoten – werd in Georgië vanaf het eind van de vijftiger jaren beklemmender en beklemmender….
De nieuwbakken Hongaarse rapband Dé:Nash is verantwoordelijk voor de introductie van ’desorosizáció’, de bandleden geven hiermee onmiskenbaar aan dat de regeringspartij Fidesz de ’democratiemissionaris’ George Soros in de media demoniseert. Tja, als je de plakkaten met het grijnzende hoofd van de multimiljardair aanschouwt en daarbij de continue stroom van berichten dat Soros Hongarije wil laten overspoelen met honderdduizenden immigranten optelt, ja dan kun je die conclusie wel trekken. Ik heb al eens vaker over George Soros geschreven en de eerlijkheid gebiedt te zeggen dat de waarheid toch ergens in het midden ligt.
George Soros is wat mij betreft kort samengevat zowel beide: een held en een bemoeiziek persoon. In de aanloop naar de ’Wende’ in de voormalige communistische Midden- en Oosteuropese satellietstaten heeft hij financieel, organisatorisch en moreel bijgedragen aan de val van ’de muur’ en daar blijven veel bevrijde Roemenen, Hongaren, Tsjechen etc hem eeuwig dankbaar voor. De negatieve behandeling die hij er nu voor terugkrijgt door diezelfde genoemde Europeanen – of althans een deel van hen – heeft hij historisch gezien niet verdiend. Maar hij heeft het er wel een beetje naar gemaakt…..
Soros zegt zichzelf te zien als ’dé Messias van de democratie’. Dit zijn overigens écht zijn eigen woorden. Als iemand dergelijke uitspraken doet komt de megalomane opvatting van ene Thierry Baudet al snel om de hoek kijken: ’mijn meningen zijn feiten’. Soros’ ideaal van de democratie is op de Amerikaanse leest geschoeid. Logisch, daar is de van origine Hongaars-Joodse zakenman getogen en het eigen ’systeem’ wordt natuurlijk altijd geprefereerd. Dit geldt in precies dezelfde mate voor de grote Godsdiensten – en de kleine! – die allemaal God’s wijsheid in pacht menen te hebben.
Democratie ’an sich’ is niet te vatten in een omlijnd kader. Wat voor de één democratie in optima forma is, betekent voor de andere vulgaire chaos. Hiernaast heb ik het vermoeden dat er diverse fases zijn te ontdekken in de ontwikkelingen van democratievormen ’all over the world’. Dit klinkt een beetje als abracadabra dus ik zal het simpel proberen te verwoorden: wellicht benadert de intellectuele leeftijd van de democratie in Hongarije die van een jongetje/meisje van 11 jaar. Die van Nederland wellicht die van een jongetje/meisje van amper 18 jaar. Wie zal het zeggen! In ieder geval durf ik wel de stelling aan dat Nederland ietwat verder is gevorderd in het uitoefenen van democratische waarden dan Hongarije. Maar die 18 jarige Nederlandse puber moet niet een taal hanteren en een gedrag vertonen dat dat elfjarige Hongaartje niet begrijpt. En als dat Hongaarse ventje het gedeeltelijk wel begrijpt wordt het wijzende vingertje niet geaccepteerd. Het priemt namelijk zo hard dat hij meteen met zijn kauwgom begint te gooien.
George Soros komt uit een land waar de democratie misschien wel te vergelijken is met een ADHD dikkerdje van 14 jaar. Door zijn corpulentie en schreeuwerige gedrag denk je in eerste instantie dat het om een adolescent gaat, maar schijn bedriegt. En het gedachtengoed van dit dikkerdje moe(s)t de leidraad zijn van onluikende democratieën in Midden – en Oosteuropa? Keep on dreaming zou ik zeggen, zo werkt het dus niet, punt! Beter lijkt mij de zaak in beweging te krijgen door het geven van voorlichting, voorlichting, voorlichting. Ja, zult U zeggen, dat is in Hongarije niet mogelijk want hopman Orbán heeft de mediakanalen voor 80% in de hand. So what zeg ik dan, dan ga je er toch op een één of andere manier voor zorgen dat de nieuwsvoorziening op een hoger peil komt. Soros schijnt toch veel moneten te hebben, dus waar praten we over? Ik geef nog wel een gratis adviesje: als die ’voorlichting’ alleen maar anti regering en anti Orbánboodschappen bevat is de missie ten dode opgeschreven. Bij de volgende verkiezingen zal regeringspartij Fidesz dan geen tweederde meerderheid behalen, maar eerder iets van 92%.
Tot die tijd moeten we het hebben van Hongaarse rapbandjes als Dé:Nash die op hun manier aan maatschappijkritiek doen. De teksten en de videoclipjes van deze ’boys’ zijn meer dan vermakelijk maar of deze ook het doel dienen dat ze beogen? Er zijn jongeren die in de boodschappen van Dé:Nash juist een pro Fidesztoon horen. Ik moet eerlijk zeggen dat ik dát pas humor vind. Wel tragikomische humor overigens.
Humor is overwonnen droefheid (Godfried Bomans, schrijver én humorist 1913-1971)