EVEN EEN 'OUDJE' van 3 jaar geleden, maar nog steeds ACTUEEL!
Johan Derksen volg ik reeds meer dan veertig jaar. Op vijftienjarige leeftijd begon ik zijn levenswerk Voetbal International wekelijks te lezen. Daar ben ik overigens na 10 jaar mee opgehouden, omdat die interviews met voetballers/trainers me stierlijk begonnen te vervelen, uitzonderingen – zoals El Salvador Johan Cruijff – daargelaten. Derksen had op pagina twee van de VI een column, genaamd ‘het wereldje’ waarin hij de voetbalwereld cynisch/humoristisch op de hak nam. Vanaf het begin van zijn carrière als sportjournalist heeft hij zijn eigen nest altijd besmeurd, wat betekent dat de man wel een sterk relativeringsvermogen moet hebben. VI was in die tijd het enige medium waar uitslagen werden vermeld van verder gelegen buitenlandse competities, zoals die van de Sovjet-Unie. Ik vond het als puber razend interessant om te weten hoe Pakhtakor Taskhent had gespeeld tegen bijvoorbeeld Kajrat Alma-Ata.
Derksen heeft volgens mij altijd een tic overgehouden van zijn opvoeding. Hij had een strenge vader die adjudant was bij de politie. Die vierde zijn frustraties vooral bot op zijn vrouw – vaak in staat van dronkenschap – waarop Derksen besloot nooit een glas alcohol te nuttigen en nooit in de voetsporen van zijn vader te treden. Dat zie je nu nog in zijn kledingstijl terug, vooral die vreemdsoortige schoenen zijn nog altijd een stil protest, wat ook geldt voor zijn haardracht. Van jongs af aan heeft Derksen een hekel gehad aan autoriteit, waar immer tegenaan geschopt moet worden. Zelfs als het totaal overbodig was, echt een ’rebel without a cause’ dus. Derksen was in in zijn actieve voetbalperiode een spijkerharde verdediger die het presteerde om een speler het veld uit te schoppen bij wiens ouders hij in de kost was geweest. Het seizoen erop herhaalde hij deze actie met een andere tegenstander, waarna hij na flinke protesten van een deel van het publiek een obsceen handgebaar maakte. Buiten het veld was Derksen vaak een fijne collega/teamspeler, maar op het moment dat de wedstrijd begon was het ’oorlog’. Hoewel Derksen Rinus Michels verfoeide zal hij toch wel gecharmeerd zijn geweest van zijn uitspraak dat voetbal oorlog betekent. Zijn afkeer van autoriteit kwam meteen aan de oppervlakte toen hij een contract tekende bij de Duitse voetbalclub Meppen. Na een handvol wedstrijden kon hij alweer vertrekken, hij lag met alles en iedereen in de clinch. Na nog een korte periode de libero-positie bekleed te hebben bij MVV hing Derksen zijn voetbalschoenen aan de wilgen en ging de annalen in als de Nobby Stiles van het noorden.
Inmiddels was Derksen al actief in de journalistiek, zijn vlotte en scherpe manier van schrijven viel op, samen met zijn grote (feiten)kennis van het (inter)nationale voetbal. Hij schopte het tot hoofdredacteur van VI en begon te figureren in voetbalpraatprogramma’s. In zijn begintijd van journalist viel hij op als sigarenrokende vetklep die alles en iedereen de maat nam en het bovendien altijd bij het rechte eind had. Dit was ook vaak het geval, daarom heeft Hans Kraaij senior altijd een bloedhekel aan Derksen gehad, maar behandelde hem tevens als een soort verloren zoon. Toen Derksen als journalist carrière begon te maken gaf Kraaij senior het advies aan Derksen om – nu hij enigszins serieus was geworden – dat Sjors en Sjimmy kapsel in te ruilen voor een ander. Derksen’ vrouw overleed in 1992 plotseling en liet hem achter met drie kinderen. Vertederend vind ik zijn verhaal dat de toenmalige trainer Leen Looyen bij hem langs kwam om hem te condoleren en daarbij appelpunten trakteerde. Zwijgend hebben ze deze opgepeuzeld en dat was het dan. Toch deed deze aandacht Derksen veel. Van zijn volgende vrouw is Derksen inmiddels gescheiden, sindsdien heeft hij een – naar zijn eigen zeggen – fijn huwelijk met zijn derde vrouw.
Een bijzondere man, die met de wetenschap en (zelf)kennis van nu nooit de zwartgeldaffaire bij FC Groningen onder leiding van Renze – ‘Swiene’ – de Vries aan de openbaarheid zou hebben prijsgegeven. Verder een querelant die ons nog wekelijks vermaakt met zijn smakelijke anekdotes. Kees Jansma, zijn oude collega vertelde er eens één over Johan zelf. Beiden reisden op enig moment gezamenlijk richting Limburg om een interview te houden met paardenfokker en MVV mecenas Melchior. Onderweg hadden beide grote pret en luisterden ze naar blues uit de sixties. Aangekomen bij huize Melchior draaide de ’mood’ van Derksen 180 graden en bij verwelkoming door Melchior was de eerste retorische vraag die hij stelde of Melchior ’fout was geweest in de oorlog’, einde interview.
Derksen vindt het heerlijk om aanstoot te nemen aan iemand. Net zoals ik heeft hij een afkeer van de christenbetweter Andries Knevel, maar toen hij hem voor het eerst persoonlijk ontmoette moest hij ’helaas’ zijn mening bijstellen. Dick Advocaat, Ruud Gullit, Willem van Hanegem etc etc heeft hij alle beledigingen en kwalificaties naar het hoofd geslingerd die je maar bedenken kunt, om vervolgens weer doodleuk met ze aan tafel te gaan zitten.Dit geldt niet voor Louis van Gaal die van karakter zeer haatdragend is. Ja, van Gaal een psychopaat noemen gaat wel erg ver, maar psychopatische trekjes zijn bij deze alwetende – voormalige trainer/coach – wel degelijk te ontdekken. Maar, uiteindelijk komt hij er altijd mee weg, het is net of hij continu een teflonjas aanheeft. Er zijn er maar weinig die aan zijn vileine pen kunnen ontvluchten, Johan Cruijff was één van de weinige uitzonderingen. Dit is niet altijd terecht geweest, maar met één ding ben ik het met Derksen roerend eens: Johan Cruijff is het grootste en beste exportproduct van Nederland ooit. Na ‘de verlosser’ komt er een hele tijd niks. Rinus Michels was in de ogen van Derksen slechts een figurant in de voetbalhistorie die Cruijff heeft geschreven en nog een slechte ook.
Als sportjournalist/voetbalanalyst had en heeft Derksen grote invloed op het voetbalwereldje, ik weet zeker dat Louis van Gaal zelfs nu nog regelmatig op Voetbal Inside afstemt en zijn columns leest. Uiteraard ontkent Derksen deze invloed in alle toonaarden. Zijn standaardreactie vind ik altijd erg vermakelijk, ’ach, ik zeg alleen maar dat de linksbuiten van FC X of Y slecht heeft gespeeld, waar gaat het eigenlijk over’. Hij relativeert zichzelf naar niveau nul, maar weet natuurlijk dat dit lulkoek is. Ik vermoed dat hij dit doet om de boodschap te sturen naar al die haantjes in de voetbalwereld dat ze met iets volslagen marginaals bezig zijn. En vervolgens lacht hij zich weer een deuk. Zijn opmerkingen over Marokkaanse voetballertjes zorgden voor een hoop polemiek in de media – hoezo geen invloed? – en leidden zelfs tot reacties van politici. Derksen durft wel, want ik denk niet dat veel BN’ers van welk pluimage ook dit gevoelige onderwerp hadden durven aansnijden. Wat mij betreft dragen zijn opmerkingen uiteindelijk in ieder geval veel meer bij aan de echte integratie van Marokkanen in de Nederlandse samenleving dan al die wegkijkende meningen van goedwillende softies.
Derksen is de schaamte allang voorbij, Jan Slagter van omroepvereniging MAX weet er alles van. Toen zijn relatie met de meer dan dertig jaar jonge Lilian ’Mao’ Marijnissen werd besproken tijdens een Voetbal Inside aflevering meldde Derksen dat hij er overigens geen prettig gevoel bij zou hebben als zijn dochter Jan Slagter een pijpbeurt zou geven. Wat een giller! Later zou Slagter Derksen een serieus standje geven door in één of ander TV programma te melden dat het wat hem betreft onbestaanbaar is dat iemand zijn eigen omroepbaas zo door het slijk haalt. Slagter was het voorval niet vergeten! Inderdaad had Derksen – overigens volledig terecht – die enge Galjaard van RTL kinderachtig genoemd. En dat Umberto Tan niet ’echt’ is – wat Derksen vindt – is een feit van algemene bekendheid. Legendarisch vind ik de gefrustreerde Hans van Breukelen die tijdens een VI oranje uitzending Derksen voor de voeten werpt dat hij hem als keeper de laan uit wilde sturen bij het Nederlands elftal. Nee hoor, repliceerde Derksen, ik hield alleen maar een enquete onder lezers of ze Stanley Menzo misschien een betere keeper vonden. Toevalligerwijs was dat ook de mening van Derksen, maar dat zei hij er maar even niet bij. Hier bewoog Derksen zich wat mij betreft ook op de grens, maar dat hij van Breukelen een alleswetende dominee vindt, totaal mee eens! Peter R de Vries doet regelmatig een duit in het zakje betreffende Derksen, hij meent dat zijn rivaal een Judas is die een mes in de rug van Galjaard en zijn opvolger bij VI heeft gestoken en daarna nog omgedraaid heeft ook. Die de Vries doet werkelijk alles om in de media te komen, typisch geval van een pathologische aandachtstrekker, de ’R’ van Peter staat tevens voor ’recidivist’, wat een treurnis zeg.
Derksen is zijn schaamte overigens al zo interstellair voorbij dat hij er zijn hand niet voor omdraait om een schlager CD met Genee op te nemen met platte meezingers, terwijl hij deze muziekstijl verfoeilijk vindt, hij is namelijk van de ’echte originele blues’. Maar ja, er vallen moneten mee te verdienen, so what? Overigens is dit volgens mij van secundair belang voor Derksen, het gaat hem er meer om een lange neus te trekken naar alles en iedereen, zo van kijk mij eens, ik heb de pest aan deze muziek en ik verdien er nog geld mee ook. Zijn commercial voor de Nederlandse Energiemaatschappij sloeg wat mij betreft alles. In het reclamefilmpje is duidelijk te zien dat Derksen zijn rol en teksten absoluut ridicuul vindt en gedraagt zich daar vervolgens ook naar, kitsch in optima forma. ‘Vervolgens krijgt hij daar – als slagroom op de taart – ook nog een Loden Leeuw voor. Uiteraard was dit de slechtste commercial van het jaar, maar in de categorie kitsch torenhoog nummer één. Deze prijs waardeert Derksen volgens mij meer dan de Televizierring voor zijn TV voetbalprogramma.
Voetbal Inside is een vermakelijk TV voetbalprogramma, maar twee uur vind ik in het algemeen een iets te lange zit, maar in ieder geval beter dan Studio Voetbal dat zelfs als testbeeld – met of zonder geluid – amper voldoet. Geinig vind ik de kwalificatie van Derksen die voetbalverslaggever Arno Vermeulen steevast aanduidt als ’witte chinees’. Minder vond ik de grap van ‘Renate’ van der Gijp waar Derksen dubbel om lag. De grap was typisch een voorbeeld van de schijtlollige humor waar Derksen zo’n hekel aan heeft. Maar zelfs hier had hij een gevat antwoord op toen hij met kritiek werd geconfronteerd: ‘mensen, mensen, het is toch allemaal satire, in dit geval – inderdaad – slechte satire….’
Johan Derksen – alias Gerrit Westers – houdt ons allemaal voor het lapje.
Noot: De commotie vorig jaar rond de uitspraken over homoseksuelen van Derksen kan ik heel goed begrijpen. De voormalig VI-hoofdredacteur meent dat homo’s niet zo moeilijk moeten doen om uit de kast te komen. In zijn cynische enthousiasme is dit toch een brug te ver zou ik zeggen. ‘Sigaar/snor’ gaat helaas alleen maar van zichzelf uit, niet iedereen in Nederland is begiftigd met de ‘vrije jaren zestig’ mentaliteit zoals jij, Johan! Ik denk dat een tekst als ‘verman jezelf en kom gewoon uit de kast’ niet echt behulpzaam is voor een puber van 17 die in Staphorst woont en homoseksuele gevoelens heeft. Als zo’n jongen plotseling ‘uit de kast komt’ brengt hij wellicht letterlijk zijn existentie in gevaar. Hiernaast zou Johan homoseksuele voetballers niet het advies geven om uit de kast te komen, hun leven zal een stuk vervelender worden, beweert duveltje Derksen. Ja, wat is het nou Johan? Wat moet ik met deze tegenstrijdige praat?
Johan merkt dat hij steeds meer succes krijgt met zijn satirische opmerkingen en het is ‘menselijk’ – vooral voor de querelant die Derksen is – om er dan nog een schepje bovenop te doen. Die ‘menselijkheid’ moet niet ontaarden in te ruw schofferend gedrag,maar dat is nu wel gebeurd. Ik hoop dat ‘de snor’ zich ditmaal niet op de dijen kletst, omdat nu zelfs een minister zich ermee bemoeit. Iets dichter bij de aarde blijven Johan, toch maar wat meer de onhandige linksbuiten van Almere city bekritiseren? Dat is namelijk je ‘corebusiness’.
René van der Gijp roert inmiddels ook in het potje. Hij meent dat ‘Derksen mag zeggen wie ie wil’. Ja, dat zegt Geert Wilders ook. Maar dat betekent niet dat je de onnodig groffe pias hoeft uit te hangen. Voor degenen die zich zich zwaar beledigd voelen door de uitspraken geef ik een volgende pleister op de wonde. Ik zou Derksen als volgt beoordelen:
Ik zou je graag serieus willen nemen, maar dat zou een belediging zijn voor je intelligentie. (George Bernard Shaw, Iers-Engels schrijver 1856-1950)