The winner takes it all! Maar wie is de winnaar van de stemmingsuitslag over het Sargentini-rapport betreffende de Hongaarse rechtsstaat in het Europees Parlement? Ik denk dat een aantal lezers – U dus – het niet met me eens zal zijn, maar de geopolitieke strateeg hopman Viktor Orbán is in elk denkbaar scenario de winnaar. De geslepen omnivoor Orbán kreeg het zelfs voor elkaar om zeven minuten spreektijd te krijgen tijdens de behandeling van het rapport en kon daarmee meteen weer de eigen Hongaarse media voor zijn karretje spannen. Want de tendens was uiteraard meteen dat het toch een schandaal is dat de Minister-President van Hongarije slechts 7 minuutjes zijn punt mocht maken, terwijl al die vertegenwoordigers van die door de miljardair George Soros gefinancierde partijen urenlang de gelegenheid kregen om een bak met vullis over de arme Hongaren uit te storten. Meteen al 1 -0 voor Orbán nog voor de wedstrijd begonnen was.
Eerst maar eens het onderzoek van Judith Sargentini over de situatie van de rechtsstaat in Hongarije. Dit was het oorspronkelijke thema van de onderzoekingen van de Groen Links politica, maar dit is zachtjesaan ondergesneeuwd geraakt. De spindoctormachine van Orbán en zijn hulpjes uit de rechterflank van de Europese familie hebben – voor een groot deel – succesvol de aandacht betreffende de rechtsstatelijke materie weten te beperken tot het migratievraagstuk. We zijn nu anderhalf jaar verder en wat zijn eigenlijk ruwweg de conclusies van het Sargentini rapport?
Overigens nog even een terzijde: Sargentini kan op één ding apetrots zijn, ze is 10 keer bekender in Hongarije dan in Nederland waar de gemiddelde kiezer in Staphorst nog nooit van haar heeft gehoord. Ok, daar kijken ze misschien nog geen TV – namelijk het oog van de duivel – en hebben ze overigens ook nog nooit van vaccinaties tegen enge kinderziektes gehoord. Zelfs bij Nederlandse – regionale – politici rinkelt er vaak geen bel als de naam Sargentini wordt gedropt. Maar goed, de Sargentini conclusies zijn evident, Hongarije schoffeert de zogenaamde Europese waarden op het gebied van onafhankelijke rechtspraak, er heerst nepotisme, Europese subsidies worden onterecht verkregen of deels in eigen zak gestoken, de media zijn geknecht, de Hongaarse centrale bank is een instrument in Orbán’s handen etc etc. Inderdaad, democratisch gezien mankeert er nogal wat aan in Hongarije, maar de lepel blijft op gegeven moment toch steken in de grote brei van kritiek die Sargentini – deels – terecht levert. Ik heb al eens eerder betoogd dat wijzen met ’dat typisch Hollands vingertje’ prima is, maar hou de kritiek en het debat zo zakelijk mogelijk. Kijk en daar slaat het voormalige Amsterdamse – weer die grachtengordel? – Groen Links gemeenteraadslid Sargentini de plank volledig mis.
Ten eerste heeft ze tijdens haar anderhalf jaar durende onderzoek geen gesprekken gevoerd met regeringsfunctionarissen en aan Fidesz gerelateerde organisaties, ’upfront’ een gemiste kans. Hoor en wederhoor is niet toegepast was bijna de automatische reactie van de Minister van buitenlandse zaken Péter Szijjártó. Vervolgens heeft Sargentini gesproken met vertegenwoordigers van onder andere oppositiepartijen, NGO’s, universiteiten etc die allemaal zwaar afgeven op Orbán c.s. deels vanwege het feit dat ze buiten de familieclan van baas Viktor zijn gevallen. De goed gevulde ruif is aan hun neus voorbij gegaan. Jodenhaat was ook een thema in het rapport dat veelal met ’zachte’ argumenten werd ondersteund.
Ik snap de achtergrond wel, George Soros werd in de regeringscampagne op plakkaten op een wijze neergezet die aan antsemitisme appelleert. Maar dat betekent niet dat jodenhaat woekert in het poestaland, Joodse restaurants in de binnenstad van Boedapest hoeven niet door kleerkasten met oordopjes beschermd te worden. Berichten van vernieling van ramen van een Joods etablissement ken ik in Hongarije niet, in Nederland wel….. Bovendien is premier Nethanyahu van Israël een groot maatje van Orbán, niet ontoevallig ook geen groot fan van de ’filantroop’ en ‘democratie-missionaris’ George Soros. Dan meldt Sargentini nog dat de zogenaamde Magyar Gárda – para-militaire bruinhemden – Hongaarse dorpen met een grote populatie zigeuners – sorry, Roma – terroriseren. Waarheid is dat de Magyar Gárda nergens meer in Hongarije marcheert en bovendien is deze Gárda een uitvinding van de rechts-extremistische politici van de Jobbik partij.
Gelukkig heeft deze partij geen doorslaggevende rol gespeeld tijdens de laatste parlementsverkiezingen waarmee is aangetoond dat de Hongaarse kiezer een xenofobe ideologie toch een brug te ver vindt gaan. Tenslotte heeft Sargentini zware kritiek op het gebouwde hek aan de zuidgrens van Hongarije, de bouw hiervan gaat volgens haar tegen de Europese waarden van solidariteit in en is bovendien illegaal neergezet. Datzelfde hek waarvoor de Hongaarse regering onlangs 300 miljoen euro toezegging van diezelfde Europese Unie heeft mogen ontvangen als ondersteuning voor bescherming van de zogenaamde ’Schengen-grens’. Tja, als dit allemaal geen kansen voor open doel zijn, de twee voetbalspitsen Szijjártó en Orbán hadden de bal maar voor het inkoppen. En U weet toch dat die Orbán een klein kereltje is, volgens mij is Wesley Sneijder langer van stuk. Maar dat zegt natuurlijk niks, Wesley kopte op een WK ook een hoekschop tegen Brazilië tegen de touwen….
Vervolgens is er formeel van alles aan te merken op de stemmingsprocedure rond het Sargentini-rapport. Het presidium van het Europese parlement besloot op basis van juridisch advies – dat notabene geheim wordt gehouden – dat stemonthoudingen niet worden meegenomen in het totaalresultaat. Was dit WEL gebeurd, dan was de vereiste tweederde meerderheid niet gehaald en was het rapport niet als ’aangenomen’ doorgestuurd naar de Europese Commissie. Het EU-verdrag van Lissabon van 2007 schrijft ondubbelzinnig voor dat bij stemmingenen die een tweederde meerderheid vereisen stemonthoudingen bij het tellen van de stemmen moeten worden meegenomen in het totaalresultaat. Bij onderhavige stemming is deze regel niet gevolgd, waardoor Sargentini toch gefeliciteerd kon worden met haar ’landslide’ overwinning. Weer een voorbeeld waarmee Orbán een extra geweer in zijn handen kreeg, wat zeg ik? Een heel tankbataljon en een wolfpack onderzeeërs bij elkaar.
’Als de Europese Unie niet eens zijn eigen basisregels en basisbeginselen kan eerbiedigen, met welk recht oordeelt men dan over de vermeend disfunctionerende rechtsstaat in Hongarije’ . Dit is zo’n beetje een letterlijk citaat van de Hongaarse premier uitgesproken daags na de stemming in het Europees Parlement. Ik vermoed dat de progressieve krachten in Brussel/straatsburg verantwoordelijk zijn voor deze chicane, men weet uiteraard dat de politieke verhoudingen in het Europees Parlement na de volgende verkiezingen – mei 2019 – er totaal anders uit zullen zien. ’Progressief links Europa’ wilde nog een keer zijn leeuwentanden laten zien. Ik vrees dat de leeuw echter een loszittend kunstgebit heeft en zijn keel produceert maar een piepklein brulletje, daar helpt geen lieve schanulleke Sargentini aan. Het betreft een Pyrrhusoverwinning, niet meer, niet minder.
Dan de reactie op het rapport van de Hongaarse regering. Heel slim vernauwt Napolen Orbán de discussie tot het migratievraagstuk. Keer op keer worden de Hongaarse kiezers bijkans gehersenspoeld met de angstboodschap dat de Europese Unie Hongarije wil omvormen tot een immigratieland wat automatich zou beteken dat de Hongaarse cultuur en het Hongaarse volk op termijn het onderspit delven. Op deze manier worden ’en passant’ de ondemocratische tendensen in de Hongaarse maatschappij onder het vloerkleed geschoven. Orbán met zijn tweederde meerderheid in eigen land ’takes it all’ en is niet van plan om ook maar één millimeter toe te geven op het dossier Sargentini. Als hij zijn kritiek had gespuid maar tegelijkertijd openheid had getoond voor de terechte verwijten op rechtsstatelijk gebied had hij meer sympathie bij de Europese progressieve partijen kunnen creëren.
Maar dit interesseert ’olifant’ Orbán geenszins, hij heeft een trauma overgehouden aan zijn niet-herverkiezing na de Hongaarse parlementsverkiezingen van 2002. Één millimeter toegeven betekent het begin van het einde is Orbán’s overtuiging, die val, nee daar wil hij niet meer intrappen. In 2002 dacht hij thuis een beetje achterover leunend aan de macht te kunnen blijven, inmiddels heeft Orbán geen spindoctor meer nodig om te weten dat dit spelen met vuur is. De kleine hopman vergeet echter één ding, Europa is Hongarije niet, maar dat schijnt hem niet te interesseren. Macht behoeft krachtdadig optreden, de democratische idealen ten tijde van ’die Wende’ in 1989 laten we maar even terzijde zal Viktor wel denken als hij ’s avonds tevreden zijn gestreepte pyjama aantrekt. Als laatste zin mompelt kleine Viktor slaperig tegen zijn vrouw:’ laat die crypto-communisten in Brussel de rambam krijgen.’
Waarom is overigens precies Hongarije in het strafbankje van het Europees Parlement terecht gekomen? Ik meen dat de luidruchtige protesten van Orbán tegen het migratiebeleid van de EU – lees Frankrijk/Duitsland -, of beter gezegd het ontbreken hiervan één van de hoofdredenen is geweest om een onderzoek over de rechtsstaat in Hongarije te starten. Uiteraard ook de terechte zorgen betreffende de ondermijningen van de rechtsstaat, maar vooral van de zijde van Merkel/Macron was er al een tijdje een ’unheimisch’ gevoel ten aanzien van de krachtdadige Hongaarse leider. Bovendien bestaat de angst bij Merkel dat ’haar’ Europese Volkspartij – EVP – in het Europees parlement wel eens uiteen kan vallen in een ’populistisch’ deel en een meer ’progressief’deel. Dit aangevuld met de angst dat Macron met zijn politieke beweging ’en Marche’ straks medestanders vindt voor de samenstelling van een nieuw politiek smaldeel in het Europese Parlement. Zowel Merkel als Macron hebben dus belang om medestanders aan zich te binden in verband met de Europese verkiezingen van volgend jaar.
Makron/Merkel hebben duidelijk als doel om Orbán in Europa te marginaliseren, misschien zou Merkel het liefst de Fideszpartij uit de EVP flikkeren, maar ook daar kleven risico’s aan. De EVP zou wel eens helemaal in duigen kunnen vallen. Hopman Orbán geeft intussen geen krimp, bij herhaling bevestigt hij dat de plaats van de Fidesz binnen de Europese familie bij de voornamelijk Christendemocratische EVP ligt. Had wijlen Bondskanselier Helmuth Kohl de Fidesz detijds niet verzocht lid te worden van de EVP-fractie? Tactisch gezien zou het natuurlijk een grote fout zijn uit eigener beweging te vetrekken uit die EVP. Mocht deze partij toch besluiten dat de immigratievijand en de anti-democratische Fidesz dient op te stappen uit de fractie, dan, ja dan hoeft Orbán alleen maar zijn slachtoffersscenario van de plank te halen. Uitermate effectief voor binnenlands gebruik, zelfs in Europa zullen de adhesiebetuigingen dan niet van de lucht zijn. Zou dit scenario betekenen dat Orbán kiest voor het populistische kamp in het Europees Parlement? Ik denk van niet maar laat ik hier niet verder op speculeren, vele scenario’s zijn dan denkbaar. In ieder geval zou het blok van de Visegrádlanden – CZ/SK/PL/HU – in de Europese unie er alleen maar sterker door worden en wie is dé voortrekker van dit samenwerkingsverband? Niet het grote Polen, maar de kleine hopman…….
Hoe zit het eigenlijk met de de status van de rechtsstaat in andere EU-landen? Even een rondje langs de velden. Spanje schendt met zijn met geweld ondersteunde verbod op een legaal referendum in Catalonië niet alleen de zogenaamde Europese normen en waarden maar tevens het verdrag van de rechten van de mens, hierover heb ik reeds uitgebreid geschreven. Italië was vooral tijdens het premierschap van Berlusconi allesbehalve een rechtsstaat , de media werden bijvoorbeeld grotendeels door de Berusconi’s gecontroleerd. Veel stappen voorwaarts heb ik sindsdien niet geconstateerd in ’Bella Italia’. In Slowakije is onlangs een journalist vermoord die banden dreigde bloot te leggen tussen regeringsvertegenwoordigers en keiharde maffia uit Verweggistan en omgeving. In Roemenië kiezen protesteerder steeds vaker de straat als strijdtoneel tegen de alom aanwezige corruptie en nepotisme waarbij ik het nog niet eens heb over de positie waarin de etnische Hongaren zich in Roemenië bevinden. Worden in Transsylvanië Europese normen en waarden gehanteerd ten aanzien van de aldaar levende 1,5 miljoen Hongaren? Ik dacht het toch niet. Moet ik Bulgarije nog noemen?
Laat maar, geopolitiek gezien zijn deze schrijnende gevallen niet van belang voor de Europese elite, blijkbaar is omnivoor Orbán dat wel. Hoe noem je de houding van ’Europa’ en de belangrijkste Europese leiders in deze? Meten met twee maten, nee meten met alle maten die ter beschikking staan! Eigenlijk is de voorgaande conclusie een geweldig compliment aan het adres van ’Victorious Viktor’ , een bekende kwaliteitskrant in Nederland schreef al dat de keuze tijdens de Europese verkiezingen van 2019 er één tussen Orbán en Merkel zal zijn. Elke morgen als Viktor uit zijn gestreepte pyjama stapt zal hij deze comfortabele positie tijdens het tanden poetsen beseffen en vergenoegd grinniken. Wie had zoiets nu ooit gedacht?
Humor is er ook altijd in Hongarije. De leiding van de anti-establishmentpartij kétfarku kutyapárt – tweestaartige hondpartij – meende Viktor Orbán te moeten feliciteren met het resultaat van de stemming in het Europees Parlement: gefeliciteerd onze Premier! Het is U weer gelukt om met manipulatie een tweederde meerderheid te bewerkstelligen. Ziet U wel, wat in Hongarije kan, kan in Europa ook! Intussen zal Judith Sargentini waarschijnlijk afdruipen als een poedel met twee staarten tussen de benen, want de verwachtingen voor het progressieve smaldeel van het Europees Parlement voor de aanstaande verkiezingen zijn niet al te hoog gespannen. Helemaal niet nu als klap op de vuurpijl het tandem Merkel/Juncker heeft aangegeven dat de Europese Unie zich moet beijveren om de grensbewaking in de EU-landen die een zogenaamde Schengen buitengrens hebben over te nemen.
Dit idee en vooral de timing ervan hadden niet op een beter moment kunnen komen. Orbán was ’zeer verguld’ op zijn pik getrapt, grensbewaking overgeven aan derden? Directe inbreuk op de soevereiniteit van Hongarije fulmineerde hij. U en ik weten dat dit nonsens is, soevereiniteit ten aanzien van grensbewaking blijft altijd onder de jurisdictie van het desbetreffende EU-land sorteren, maar het kwaad was al geschied. Met dit ‘standpunt’ staat hij vast niet alleen in de Europese Unie, zijn populariteit zal er alleen maar door aangewakkerd worden. Soms vraag ik me af welke spindoctors Merkel en Juncker bijstaan, het lijkt erop dat ze te lang op de Efteling hebben rondgelopen….
Het aangenomen rapport van Sargentini komt nu op het bordje van de Europese Commissie. In ieder geval dient in dit gremium de zogenaamde nucleaire optie, artikel 7 van het verdrag van de Europse Unie – opschorten van de Hongaarse stembevoegdheid in de EU – besproken te worden. Het Europees parlement beveelt met de rapportaanname immers aan deze optie tegen Hongarije in te zetten. De procedure is nu dat eerst de Commissieleden het rapport bespreken en consultatie aangaan met de Hongaarse regering. Hier is geen officiële deadline aan verbonden. Mocht de Commissie ontevreden zijn met de de resultaten van deze consultaties, dan kan deze besluiten de nucleaire optie in stemming te brengen bij alle EU-leden in de Europese ministerraad. De nucleaire optie kan pas in werking worden gesteld bij een unanieme beslissing. Dit laatste gaat natuurlijk nooit gebeuren, de Visegrádlanden zullen ’anyhow’ tegenstemmen, maar ik vrees voor de Junckergetrouwen dat het er veel meer zullen zijn. Ik zeg alleen maar Italië. In ieder geval zullen bij een eventuele stemming de huidige Europese Commissieleden en de meeste Europese regeringsleiders niet meer aan de ronde stemmingstafel plaatsnemen. Onze Viktor waarschijnlijk wel, zijn uiterste houdbaarheidsdatum is nog lang niet verlopen……
Don’t cry for me Sargentini. Ik vrees voor onze Groen Linkse politica dat ze veel waterlanders zal plengen als ze er definitief achterkomt dat ze een Pyrrhusoverwinning heeft behaald. Vergevingsgezinde Viktor zal dan vast wel zo barmhartig zijn haar een papieren tissue aan te reiken. Ik vrees wel dat de tissue vol is gestopt met hete Hongaarse paprikapoeder, want:
The winner takes it all………..