100 jaar bestaat de trots van het Friese Haagje, de voetbalclub SC Heerenveen, wat mij betreft – naast Sparta – dé ’Traditionsverein’ uit Nederland. Mijn excuses voor de Duitse uitdrukking, maar in deze taal heeft deze nog meer impact. Het is trouwens niet toevallig dat beide clubs het mooiste tenue hebben van alle clubs uit de ere- en eerste divisie. De rode pompeblêden op het shirt zijn een duidelijk bewijs waar de voetbalclub vandaan komt: uit het hart van Fryslân.
Pompeblêden? Ja, dat zijn de blaadjes van de gele plomp, een plant die veel voorkwam in Fryslân. Eigenlijk zouden we daarom moeten spreken over plompeblêden, maar da’s toch beetje een tongbreker. En de blaadjes? Die worden op enig moment geel, maar als de plant in het voorjaar uit het water omhoog schiet zijn ze rood. Het wit op het tenue verwijst naar het spiegelende wateroppervlak en de hemel is uiteraard blauw. Op deze manier is de uitleg over het tenue compleet en dat geldt dan meteen ook voor de Friese vlag waarop het Heerenveen-tenue is gebaseerd.
Friezen zijn de enigen in Nederland die geen dialect spreken maar een seperate taal. En zoals bijna elke taal kent ook het Fries zijn dialecten. In Dokkum klinkt het Fries bijvoorbeeld geheel anders dan in Harns (Harlingen) of in It Heidenskip (Het Heidenschap). De meeste ’Hollanders’ verstaan maar weinig van deze taal, vooral als deze rap van de tongriem wordt uitgesproken. Maar dat geldt ook voor het Limburgs dat een Hoensbroeker debiteert. In het laatste geval betreft het evenwel een ’dialectversie’ van de Nederlandse taal. Tja, ‘de wierheid hat in skil lûd’, ofwel: de waarheid heeft een schel geluid……
De meeste Friezen verraden hun afkomst – verblijvend in de randstad – meteen door hun zangerige manier van praten. De Friese taal heeft een mooie cadans die in deze zangerigheid tot uiting komt. Sorry, maar nu snel terug naar het meest belangrijke onbelangrijkste thema in een mensenleven: voetbal (uitspraak geleend van ene Johan Cruijff). De ’roots’ van Fryslân zijn niet meer echt vertegenwoordigd in het huidige Heerenveen, maar eigenlijk was dat onder de grootste Friese voetbaltrainer ooit – Foppe de Haan – ook al niet het geval. ’Us’ Foppe haalde met zijn cluppie het grootste resultaat uit de clubhistorie: rechtstreekse plaatsing voor de champions league in het jaar 2000.
Foppe de Haan is een typische Fries, recht door zee, beminnelijk en wars van pretentieuze flauwekul. De enige keer dat hij zich echt liet gaan was het moment dat de plaatsing voor het Europese miljoenenbal een feit werd. Riemer van de Velde, de – voormalig – legendarische voorzitter kon de tel niet meer bijhouden: Foppe bleef maar rondjes langs het veld rennen na het laatste fluitsignaal tegen Fc Den Bosch. Een Friese ’bonk’ die op zeldzame wijze uit zijn bol gaat, het was ontroerend om te zien. Heerenveen ging in het nieuwe seizoen niet eens af in Europa, tegen de latere finalist Valencia werd zomaar gelijkgespeeld.
Abe Lenstra is de clubicoon en de grote held van de wedstrijd tegen Ajax op 7 mei 1950. Na een 1 – 5 achterstand kwam Heerenveen terug, aan het einde stond er een korfbaluitslag op het scorebord: 6 -5! ’Us’ Abe scoorde twee keer in deze legendarische wedstrijd, overigens gold hetzelfde voor ene Rinus Michels. Het Friese Haagje onplofte na het laatste fluitsignaal waar volgens de plaatselijke pers wel 100.000 Friezen op de been waren. Het is dan ook volledig terecht dat het stadion tegenwoordig de naam van Abe Lenstra draagt. ’Abe Lenstra Stadion’, dat is de naam en zo hoort, niet ’Abe Arena’ of een andere trendy naam. Ik vind dat Ajacieden zich dit nog steeds ter harte moeten nemen, want de naam Johan Cruijff Arena is een gruwel. Waarom? Dat verdient de ’verlosser’ namelijk niet, in een Arena wordt tegen stieren gevochten of treedt Marco Borsato op, in een stadion wordt gevoetbald. Punt.
Voor elke thuiswedstrijd in het Friese Haagje is er sprake van een zogenaamde ’interlandopstelling’. De teams staan netjes naast elkaar op het veld, waarna het Friese volkslied uit de supporterskelen schalt. Een prachtige traditie die uniek is in Nederland. Leo Beenhakker, oud Feyenoordcoach meende zich aan deze traditie te moeten onttrekken door zijn elftal de opdracht te geven door te gaan met de warming-up terwijl het volkslied werd aangeheven. Uitermate kinderachtig gedrag van Leo die je wellicht eerder van een Amsterdammer dan van de Rotjeknorder Beenhakker zou verwachten. Stel daar de geciviliseerde Foppe de Haan tegenover…….
Heerenveen bestaat 100 jaar maar is een beetje weggegleden naar het niveau van een doorsnee eredivisieclub met ordinaire bestuursperikelen. De pompeblêden slaan momenteel een beetje dof uit en dat is spijtig. De prachtige clubhistorie staat desalniettemin als ’de reade klif’ bij Warns in ons geheugen gegrift. En het mooie van pompeblêden is: ze schieten elk jaar weer omhoog uit het water en de eerste kleur die de pompeblêden aannemen is? ROOD!
Fryslân boppe, gooi de rest mar yn de groppe (uit: clublied van SC Heerenveen)