Zijn Nederlandse TV-kijkers nog wel zo geïnteresseerd in (vaderlandse) geschiedenis? Deze vraag is niet zo eenvoudig te beantwoorden, omdat bij de nationale en commerciële omroepen niet veel aanbod is op dit gebied. Ok, ’het verhaal van Nederland’ gepresenteerd door acteur Daan Schuurmans is een positieve uitzondering, dat kwam tevens door het feit dat het een sterke productie betrof die veel kijkers tot de verbeelding sprak.
Maar, maar, de eerste aflevering van het NOS Watersnoodjournaal trok zo’n 2,3 miljoen kijkers, een prachtig resultaat. De programmering hielp hier wel bij precies tussen het NOS 8-uurjournaal en ’de slimste mens’ in. Bij het lezen van deze kijkcijfers schoot me ineens de uitdrukking ’sandwich-strategie’ door het hoofd. In de vorige eeuw hadden de nationale omroepen een lange tijd hun eigen positie in de ’verzuilde’ samenleving’. Voor de protestanten was er de NCRV, voor de Rooms-Katholieken de KRO, voor ’gerefo’s’ de EO, voor de modale Nederlander - zoals Cor van der Laak, ’kritisch lid’ - de AVRO en voor Jan met de pet de VARA (en later ook voor links(ig)e hoogopgeleiden....). De directie van deze omroep meende lang dat arbeiders ’verheven’ moesten worden uit hun positie. Dat was volgens de VARA een ware uitdaging, want hoe kreeg je ’Jan(tienen) met de pet/muts’ nu zover dat ze naar het politieke programma ’in de rooie haan’ zouden koekeloeren. Daarvoor werd de befaamde sandwich-strategie bedacht. Vlak voor of na populaire programma’s als de Willem Ruis lotto show (of er tussen, als in een sandwich) diende een cultureel/politiek item te worden uitgezonden, zodat het Nederlandse proletariaat naar een geestelijk hoger niveau zou worden getild.
Ik ben er niet gerust op dat de strategie van de VARA tot succes heeft geleid. De commerciële omroepen zijn sinds het einde van de vorige eeuw als paddestoelen uit de grond gerezen en hebben inmiddels de helft van de ’TV-kijkersmarkt’ in handen. Deze zijn echter niet zo heel erg ’begaan’ met programma’s die tot culturele, maatschappelijke en politieke verheffing leiden (en dat druk ik me nog heel zachtjes uit). Hiernaast zijn de meeste nationale omroepen een stuk ’commerciëler’ geworden wat John de Mol regelmatig tot razernij brengt. Terecht wat mij betreft, want op deze manier is er natuurlijk sprake van oneerlijke concurrentie tussen de zuivere ’commerciëlen’ en de door de belastingpot ondersteunde nationale omroepen. Één voorbeeldje? Kent U het programma ’ranking the stars’? Nee, nee, het werd niet uitgezonden door (bijvoorbeeld) SBS 6, maar door een nationale omroep. Welke? BNN VARA……….
In ieder geval is het Watersnoodjournaal een kleine weerslag van de aloude sandwich-strategie. Ruim twee miljoen Hollanders hebben nu eindelijk een idee welk een giga-ramp deze storm veroorzaakte op de eerste februari van 1953. De ander wat minder bekende naam voor deze catastrofe is Sint-Ignatiusvloed. 1 februari was tot 1969 de naamdag van Ignaas - of Ignace - en in die tijd was de ontkerkelijking nog niet ingetreden. Dus was het volstrekt logisch deze ’vloed’ te linken aan Sint Ignatius. Hij was één van de Apostolische vaders en was Bisschop in Syrië. Ergens tussen het jaar 110 en 117 stierf hij de marteldood in Rome en hiermee wordt de benaming Sint-Ignatiusvloed misschien ietwat begrijpelijker.
Maar van de laatste benaming - Beatrixvloed - begrijp ik evenwel geen fluit. In de eerste plaats wordt in de geschiedschrijving betreffende de watersnood in veel gevallen de datum van 1 februari aangehouden (zelfs Wikipedia houdt zich hier aan….) terwijl prinses Beatrix op 31 januari 1938 ter wereld is gekomen. In 1953 bereikte de jonge prinses de leeftijd van 15 jaar, diverse media berichtten hier destijds op 31 januari (en op 1 februari ) tussen de rampzalige berichten uitgebreid over….Vervolgens vind ik het op zijn minst merkwaardig dat een jonge prinses ’gelinkt’ wordt aan een storm die dood en verderf heeft veroorzaakt. Gaarne zou ik de voormalige vorstin persoonlijk willen vragen wat ze - 70 jaar na de ramp - van deze benaming vindt. Wat zegt U, dit thema interesseert haar niet? Wat dan wel volgens U? Dat Koningsdag op 27 april is bepaald door Koning Willy? En dat deze dag niet toevallig zijn eigen verjaardag betreft?
Tja, Beatrix hield na haar aantreden de datum van 30 april als Koninginnedag aan. Als toonbeeld van respect voor haar moeder Juliana die op 30 april 1909 het levenslicht aanschouwde. Overigens, Op 27 april 1973 werd het eerste naaktstrand van Nederland gelegaliseerd. Hee, Bea, zullen we een lobby opstarten om deze darum te promoten als ’nationale nudistendag’? Dat zal Uw zoon leren!!!!!
Hierbij alvast mijn voorstel voor de ’nationale nudistensong’. De titel kan volgens mij niet sjieker, Koninklijke hoogheid: ’Het Hele Zakie Loopt In Z'n Nakie’. Gecomponeerd door ene Peter Koelewijn, officier in de orde van Oranje-Nassau by the way……