5 september in de historie. Hoezo leven we nu in een ’rampentijdperk’?

Het al langer ’mode’ in de (social) media om te roeptoeteren dat het steeds slechter gaat met de wereld waarin we leven. Oorlogen, natuurrampen, (politieke) crises volgen elkaar in rap tempo op en tot overmaat van ramp zal kunstmatige intelligentie (AI) het mensenbrein weldra overstijgen waardoor we binnen afzienbare tijd in een ’Terminatorachtige’ situatie terecht komen.

Ja, ja we zijjn nog nooit zo dicht bij een Armageddon geweest maar is dit werkelijk zo? Alle doemdenkers raad ik aan om de serie boeken ’het aanzien van 1963, 1979, 1983 of 1999’ (of welk jaar dan ook) eens te raadplegen. Het aantal (politieke) rampen is jaarlijks zo’n beetje ontelbaar. Bovendien leefden we in de tweede helft van de vorige eeuw in een koude oorlogsperiode waarin we een aantal malen maar ternauwernood ontsnapt zijn aan een nucleaire catastrofe. Googelt U bijvoorbeeld maar eens op de term ’Cubacrisis 1962’. Helaas, historisch besef is vaak ver te zoeken waardoor veel burgers (met een beperkt geheugen én een kort lontje) op deze aardbol vinden dat we momenteel in de gevaarlijkste toestand ooit leven.

Met alle respect, maar dat is de natuurlijk bull shit alhoewel de presentie van Trump op het wereldtoneel mij ook weleens de wenkbrauwen doet fronsen (maar die halve zool komt ook eens aan zijn einde...). Zal ik eens een overzicht geven van de oorlogen en rampen in de wereld van de afgelopen 50 jaar? Nee, niet verstandig, want dan zou het aantal pagina’s van dit artikel wel eens hoger kunnen uitvallen dan dat van de Bijbel en de Koran bij elkaar. Voor het gemak kies ik gewoon een datum in de historie en omdat 5 september de datum is waarop ik deze column schrijf lijkt het me voor de hand liggend om de vreselijke gebeurtenissen die in de geschiedenis op deze datum zijn voorgekomen eens op een rijtje te zetten.

Laten we beginnen bij onze nationale luchtvaarttrots, de KLM. Op 5 september 1954 verongelukt KLM-vlucht 622 in de buurt van de Ierse luchthaven Shannon. De Lockheed ’Triton’ plonst vlak na het opstijgen in een nabije rivier, er komen 28 mensen om. Aan boord waren oorspronkelijk 56 personen, de helft overleefde het dus niet. Door het binnenkomde water werden de slachtoffers door de kou bevangen en bovendien raakten ze bedwelmd door kerosinedampen vanwege een lek in één van de brandstoftanks. Op 5 september 1846 en 1892 vonden mijnongelukken plaats in België waarbij tientallen kompels het leven lieten, En O ja, voordat ik het vergeet op 5 september 2005 stortte nog een vliegtuig neer, op het Indonesische eiland Sumatra voltrok zich een ramp met een Boeing 737. 140 luchrreizigers kwamen om….

Dan nog even wat natuurrampen op 5 september? in 2023 werd Griekenland getroffen door zware overstromingen die een miljardenschade opleverde en nogal wat gewonden…Het jaar daarvoor was er een zware aardbeving in Jalalabad (Afghanistan), er vielen meer dan duizend doden. Ook in China vielen dat jaar tientallen slachtoffers door aardbevingen op deze datum. Hiernaast sloeg wintersporters en bergwandelaars de schrik om het hart toen uit het Oostenrijkse Sölden een naar bericht verscheen: 3 cabines van een kabelbaan stortten neer, er vielen 9 dodelijke slachtoffers.

En dan het oorlogsnieuws. Op 5 september 1914 ving de eerste slag bij de Marne plaats, deze duurde ongeveer een week. Hoeveel soldaten er in die week sneuvelden? Een kwart miljoen Duitsers en een kwart miljoen Fransen. Dat soort aantallen kwam tot nu toe - gelukkig - niet voor in de Oekraïne-oorlog, althans niet in amper een week tijd…Op 5 september 1972 zijn de Olympische Spelen in München in volle gang, helaas voltrekt zich ook op deze dag een ramp. Palestijnen overvallen het woonblok van de Israëlische sporters, er komen 11 Israëlische sporters om. Nog ééntje? op 5 september 1979 wordt De West-Duitse werkgeversvoorzitter Hanns Martin Schleyer door leden van de links-extremistische Rote Armee Fraktion (RAF) ontvoerd (en de maand er op lafhartig vermoord).

Om op dit laatste voorbeeld in te haken, in de zeventiger en tachtiger jaren van de vorige eeuw werd West-Duitsland regelmatig opgeschrikt door moorden op politici, politiefunctionarissen , soldaten, beveiligers etc etc. RAF-leden waren hiervoor verantwoordelijk, de Duitse samenleving bevond zich in deze tijd in een continue angstkramp. Daar is nu toch geen sprake van zou ik toch teggen. OK, er zijn genoeg spanningen - bijvoorbeeld door de opkomst van die foute partij AfD - maar van een angstpsychose is nu toch geen sprake bij onze oosterburen? Dat was damals wel anders hoor!

Voor degenen die vrezen dat we dicht tegen de dag des oordeels aanzitten is dit artikel hopelijk een pleister op hun wonde. Waarom? Wel, ik kan U verzekeren, zover is het dus nog lang niet en wie weet brengt AI ons niet een ’terminatorachtige maatschappij’, maar komt door deze technologie het ’manna’ voor meer mensen op deze aardbol beschikbaar. Figuurlijk is manna een zeer welkom geschenk, letterlijk betreft het (Bijbelse) voedselkorrels uit de hemel. Pffh, als AI dit eens voor elkaar kon krijgen… Om te beginnen in de Gazastrook.