Woord van het jaar: Talkshowpardon!

Tot en met 17 december kunt U weer stemmen op Uw woord van het jaar 2018 bij de ’Dikke van Dale’. Het is natuurlijk wel een ’gestuurde stemming’, we kunnen immers uitsluitend kiezen uit 18 woorden die zijn voorgekauwd door de ’bekwame’ mensen van de Dikke van Dale. Dit is bijvoorbeeld ook het geval bij het stemmen voor de muziektop 2000 van Radio 2, maar daar kun je in ieder geval nog eigen muzieknummers inbrengen. De Dikke van Dale kan dit fatsoen echter niet opbrengen, daarom begin ik maar meteen met mijn woorden van het jaar.

Hoera, de eer gaat wat mij betreft naar Arjen Lubach, de beste onderzoeksjournalist van Nederland, de wereld en daarbuiten. De twee – met uitzetting bedreigde – Armeense kinderen die bijvoorbeeld hun tranentrekkende verhaal mochten doen bij ’Pauw’ waren mediageniek en konden niet anders dan succesvol zijn. Ik ga niet uit van spindoctoring, maar de hele mediapresentatie was 24 karaats, het was een kwestie van tijd dat ’Den Haag’ door de bocht zou gaan en dat gebeurde natuurlijk ook op het laatste moment: Talkshowpardon een feit! Steven Spielberg had geen beter scenario kunnen bedenken. Maar alle gekheid op een stokje: vanwege de maatschappelijke beroering en de tastbare persoonlijke ellende van de kinderen vind ik dit woord DE gouden medaillewinnaar.

Verder nog kandidaatswoorden die ik mis in de Dikke van Dale lijst? Ja hoor, ten eerste postcoderacisme. De eer gaat naar DENK Tweede Kamerlid Kuzu die het woord introduceerde naar aanleiding van een merkwaardige proefballon van VVD fractievoorzitter Dijkhoff. Deze stelde voor om in probleemwijken geweldsplegers, inbrekers en ander onguur daar wonend volk harder te straffen als de strafbare gedragingen in die betreffende wijk voorkomen. Inbraken in een nette wijk te Laren moeten natuuurlijk lichter bestraft worden. Dit voorstel dat volgens mij zelfs ingaat tegen de Nederlandse Grondwet werd door Kuzu onsterfelijk belachelijk gemaakt met één woord. Hulde! Ziet U, ben ik nog een keer postief over een DENK-parlementariër. Het moet niet gekker worden!

Nog even voortbordurend op de proefballonnen van Dijkhoff: de partij voor de dieren heeft aangifte tegen de fractievoorzitter wegens het oplaten van 500 biologisch afbreekbare ballonen op een bitterbalfestival van de VVD. Een zogenaamde aandachtsaangifte noemde de Brabantse VVD’er de actie van die ’doodgoeie’ dierenpartij. De dierenpartij was volgens mij bang dat een valse kraai zich in een ballonnenflubbeltje zou kunnen verslikken. Goede PR Klaas! Nu zelf nog even een aandachtsaangifte indienen tegen je eigen partij die akkoord gaat met het ondertekenen van de ’VN Marrakesh migrantenverklaring’ die overigens juridisch niet bindend is. Dat is nog tot daar aan toe, maar dat Nederland nu ook nog een inlegvelletje erbij legt zodat het nog onverbinderder wordt? Dat is volgens mij twee keer  een ’min’. En twee keer min = toch plus?

Ik heb ook nog een woord bedacht dat ik in een eerder Wilderscolumn onder de aandacht heb gebracht: Halal-hik. De PVV heeft het immers stelselmatig over de gevaren van de Islam, eigenlijk is die hele club van Wilders nog steeds een ’one issue’ partij. En een ’one man show’ natuurlijk. Ik stel dan ook een naamsverandering voor de ’één lid partij’ van Wilders voor: de HHP, de HalalHikPartij. Eigenlijk vind ik stiekem dat mijn woord de Dikke van Dale wedstrijd zou moeten winnen, maar ja ik ben geen lid van het ’establishment.

Voor wie nog verder wil lezen, hieronder de woorden waarop tot en met 17 december op het volgende webadres gestemd kan worden: www.woordvanhetjaar.vandale.nl. Ik heb ze nog even kort van mijn commentaar voorzien. De definities in cursief gedrukt zijn afkomstig van de Dikke van Dale redactie.

Balanstrutje – carrièrevrouw die te veel bezig is met de balans tussen werk en privé om te kunnen doordringen tot de top van het bedrijfsleven. Reactie: lijkt me geen favoriet voor vrouwen en feministen in het bijzonder. Trouwens, het lijkt me voor vrouwen ondoenlijk om een balans te vinden tussen werk en privé, want in de regel dring je alleen maar door tot de top van het bedrijfsleven als er per definitie een disbalans is tussen privé en werk. Dit geldt overigens ook voor de geachte carrièremannen.

Blokkeerfries – elk van de personen die in Friesland een wegblokkade hebben opgezet om anderen te verhinderen te demonstreren tegen een aspect van de sinterklaastraditie, door sommigen beschouwd als verdediger daarvan. Reactie: deze vind ik heel aardig, vooral omdat deze appelleert aan een andere door mij bedachte kreet: blokkeerdiscussie. Deze houdt in dat de gemoederen rond zwarte piet zo zijn oververhit dat een normaal gesprek tussen voor- en tegenstanders van de zwarte knecht van Sinterklaas niet meer plaats kán vinden.

Bomcycloon – zich zeer snel ontwikkelende (winter)orkaan, waarvan het effect verwoestend kan zijn. Reactie: acht ik niet overtuigend. Een bom spat normalitair toch in één keer uit elkaar, een cycloon kan minuten- zo niet urenlang verwoestend tekeer gaan, ’TodesTornado’ lijkt mij een mooiere uitdrukking, maar ja, da’s weer Duuts hè.

Creditboy – criminele jongeren die zijn slachtoffers (met beloftes, chantage of bedreiging) overhaalt om op krediet mobiele telefoonabonnementen af te sluiten en de daarbij verkregen smartphones aan hem af te staan. Reactie: niet heel sterk. De term heeft geen link met smartphones. Een creditboy zou net zo goed een gigolo kunnen zijn die de verdiensten van de ’lichamelijke hulpverlening’ moet afdragen aan zijn pooier.

Drankhangen – met snacks en drank in je ondergoed of comfortabele kleren op een bank of stoel hangen. Reactie: Sorry, niet echt vernieuwend. De term ’hangjongeren’ bestaat al sinds jaar en dag, daaraan lijkt deze uitdrukking ontleend. EN: door het benoemen van ’hangjongeren’ is het straatbeeld in veel steden in Nederland niet veranderd. Ze zijn er nog steeds…..

Hempathie – sympathie die mannen en vrouwen van nature voelen voor machtige mannen, vooral als die in opspraak komen of ten val worden gebracht. Reactie: ja, aardig. Maar bij het horen van dit woord denk je toch niet meteen aan de betekenis die eraan wordt toegedicht. Vampathie is toch veel mooier en duidelijker! De bovengenoemde definitie hoeft maar op één punt gewijzigd te worden: in plaats van machtige mannen betreft het machtige vrouwen. Bestaan er dan zulke vrouwen? Jawel hoor, bijvoorbeeld de oud minister van buitenlandse zaken Jeanine Hennis-Plasschaert die zich gedwongen voelde af te treden. Slecht voorbeeld? Ja,ja, ik weet het.

Intimiteitscoördinator – iemand die door een filmstudio wordt ingehuurd om er bij filmopnames op toe te zien dat naakt- en/of seksscènes overeenkomstig het draaiboek worden opgenomen en dat de acteurs zich daarbij niet ongemakkelijk voelen. Reactie: Hierover kan ik wel 10 pagina’s vullen. Laat ik volstaan met de opmerking dat een dergelijke coördinator door de opdrachtgevende filmstudio in ieder geval moet worden voorzien van een schoon gewassen vrouwelijke rubberpop. Om op alle onvoorziene gevallen te zijn voorbereid…. Overigens een prima woord, past precies in onze tijdsgeest.

Kantlijnsporter – iemand die een sport beoefent waarvoor het publiek en de media doorgaans weinig aandacht hebben en waarover in de kranten hooguit kleine berichten verschijnen. Reactie: Aardig bedacht maar ik heb bij het horen ervan in eerste instantie toch een andere associatie. Het doet me meer denken aan een beoefenaar van een sporttak die ondanks zijn of haar getrooste inspanningen maar niet kan doordringen tot de (sub)top. Bijvoorbeeld in de voetbalsport maar het kan ook de nog wat onbekende sport ‘speerhappen’ betreffen.

Kwispellezen – van kinderen met leesproblemen: teksten voorlezen aan een speciaal getrainde hond, waarvan de non-verbale feedback (bv. kwispelen) als leesstimulans wordt ervaren. Reactie: De uitleg van de Dikke van Dale moest ik driemaal lezen voordat ik ik ’m enigszins kon duiden. Ik begrijp in ieder geval dat de hond bij het kwispelen niet mag janken of blaffen, want het betreft alleen non-verbale feed back. Tja, amusant moet ik zeggen, echter ook hier is mijn eerste associatie van een andere aard. Die van een voorlezende lispelaar namelijk. Maar dat komt waarschijnlijk omdat ik minder goed luisteren kan…..

Mangomoment – geluksmoment dat een ernstig zieke patiënt beleeft door een ogenschijnlijk onbeduidende, niet-medische handeling of opmerking van een arts, zorgverlener, mantelzorger e.d. tijdens normale zorgactiviteiten.Reactie: Ok, allitereert ook mooi. De definitie die de Dikke van Dale geeft klopt volgens mij echter niet. Geen enkele vriendelijke handeling of opmerking die niet-medisch is die een arts, zorgverlener pleegt is ogenschijnlijk onbeduidend. Deze komt immers voort uit betrokkenheid bij de patiënt. Zowel voor de zorverlener/arts als de patiënt is er sprake van een mangomoment, in de meeste gevallen is die bij de patiënt waarschijnlijk wel intensiever.

Plogging – vorm van fitness waarbij men tijdens het joggen afval opruimt,Zweeds, samentrekking van plocka (plukken, verzamelen) en Engels jogging. Reactie: Leuk bedacht! Maar wat plukken, verzamelen nu direct met afval opruimen te maken heeft? Rare jongens, die Zweden!

practivisme – activisme dat gemakkelijk in praktijk kan worden gebracht. Reactie: deze vind ik, eerlijk gezegd beroerd. Activisme impliceert immers dat er sprake is van in praktijk gebrachte handelingen. Daarom spreken we van activisme. De term is dus ’dubbelop’, maar misschien zijn die ’gele hesjes’ in Parijs wel meer practivistich dan activistisch. De Franse president krijgt waarschijnlijk van beide slapeloze nachten.

primarkpremie – kritische benaming voor het lage-inkomensvoordeel, een premiekorting voor bedrijven die hun personeel maximaal 120 procent van het minimumloon betalen, oorspronkelijk bedoeld om het aannemen van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt te stimuleren, maar in de praktijk ook wel fungerend als loonplafond. Reactie: Primark is toch een budgetkledingketen? Ik zou zeggen, met die primarkpremie op zak hoeven werkgevers nu juist niet meer kledinginkopen te doen bij deze ’Bangladesh kedingketen’. In plaats daarvan kunnen ze naar de sjieke shops in de P.C. Hooftstraat. Het werkende ’klootjesvolk’ rest met zijn ’primarkbonus’ niets anders dan in de kledingrekken van de Primark te struinen.

Rooftijdschrift – zich als wetenschappelijk presenterend tijdschrift of publicatieplatform op internet dat academische of quasi-academische artikelen plaatst tegen betaling van een vergoeding door de auteur(s). Reactie: mmmh, mmmh. Volgens mij dekt de vlag de lading niet. Mijn eerste associatie is dat het hier gaat om een tijdschrift dat zo populair en gewild is dat lezers er alles voor over hebben om het blaadje in handen te krijgen. In deze zin lijkt het me meer een benaming voor kwalitatief pornoblad. Ja hoor, die bestaan ook!

Selfieshopper – iemand die bij internetwinkels kleding e.d. bestelt om er een selfie in of mee te maken (bv. om daar op de sociale media goede sier mee te maken), waarna hij of zij het product terugstuurt naar de leverancier. Reactie: Sorry, weer niet goed. In feite gaat het dus helemaal niet om een ’shopper’ maar om een persoon die zich de aan huis gebrachte kledij niet kan veroorloven. Een echte ’would be’ dus, daar kan toch wel een andere (bij)naam voor bedacht worden. ’Selfienepperd’ bijvoorbeeld.

Testosterontweet – in macho- of spierballentaal geformuleerde tweet bedoeld om anderen te imponeren. Reactie: Dit vind ik echt een vondst, helemaal vanwege het feit dat ene Trump om de haverklap dergelijke tweets de ether instuurt. Toch maar één voorbeeldje van de Big Boss: ’I’ve always said, If you need Viagra, you’re probably with the wrong girl’. Deze tweet had wat mij betreft gedoopt kunnen worden als ’the big dick tweet’. Maar niet vanwege de tweet……

Vliegschaamte – schaamte die iemand ervaart als hij of zij gebruikmaakt van een vliegtuig terwijl er minder milieubelastende alternatieven zijn om zich te verplaatsen, vertaling van het Zweedse flygskam. Reactie: uistekend woord, zeer passend in de tijdsgeest. De enige opmerking die ik heb is dat de meeste mensen die vliegschaamte claimen hypocriete Groen Linksers/PvdA’ers/SP’ers/D66’ers/Green Peacers etc zijn die schijnheiligheid tot norm hebben verheven. Van vliegschaamte is geen enkele sprake, het is een nieuwe variant op ’links lullen, rechts vullen.

Yogasnuiver – iemand die gewoonlijk gezond en bewust leeft, maar zich nu en dan, bv. in het uitgaansleven, te buiten gaat aan partydrugs en cocaïne. Reactie: last but not least, dit is naar mijn smaak de origineelste en de leukste EN ook weer passend in de tijdsgeest. Het geestige van dit woord is dat het impliceert dat mensen tijdens het beoefenen van Yoga cocaïne snuiven. Ziet U het al voor zich? Ik wel.

Alles van woorden is waardeloos (volgens de nar in Shakespeare’s King Lear)