Woord van de dag 10 november 2023: ’Klimaatasiel’

5 meter boven zeeniveau, dat is de hoogste plek die er te vinden is op de negen atollen die Tuvalu rijk is. Tuvalu? Ja, dat is een Eilandstaatje in de Grote oceaan, het is één van de verst afgelegen landen ter wereld. Er wonen nu nog 11.200 Tuvaluanen, maar door de stijging van de zeespiegel wordt hun bestaan bedreigd.

Dat was in 2011 ook al het geval, maar dat weerhield de Friese voetbaltrainer Foppe de Haan er niet van om in de zomer van dat jaar het bondscoachschap van het nationale elftal op zich te nemen. Hij verving Taokai Puapa die tevens gymleraar was….. Maar liefst een maand leidde good old Foppe - tijdens de Pacific games - de Tuvaluaanse voetballers die nog een verdienstelijk resultaat behaalden ook. Van het nationaal elftal van Amerikaans-Samoa werd zelfs met ruime cijfers gewonnen. Hiernaast bereikte Tuvalu nog een gelijkspel, waarmee het stukken beter presteerde dan tijdens de Pacific games van 2007. Ik vraag me wel af of Foppe het Tuvaluaanse volkslied met volle borst heeft meegezongen. De titel luidt ’Tuvalu voor de Almachtige’, dat moet de oud SC Heerenveentrainer toch aangesproken moeten hebben. Waarom? Wel, van 1980 tot 1983 was de Haan trainer van de Asser Christelijke Voetbalvereniging (ACV), een protestantse club uit de Drentse hoofdstad. En laat nu 97% van de Tuvaluanen protestants gezind zijn. Dit kan natuurlijk geen toeval zijn!

Ik weet niet hoeveel Tuvaluaanse internationals nog wonen op één van de atollen van het eilandstaatje, waarschijnlijk heeft een aantal reeds ’klimaatasiel’ aangevraagd in Australië. En gekregen! De Australische premier Anthony Albanese heeft immers een overeenkomst met de Tuvaluaanse autoriteiten gesloten waarin aan ALLE Tuvaluanen het recht wordt gegeven asiel te verwerven in ’the land down under’. Wauw, vertrekken nu ook ALLE inwoners massaal van hun geboortegrond? Nee, nee, zo ruimhartig is de Australische regering nu ook weer niet. Jaarlijks wordt 2,5% van de atollenbevolking de mogelijkheid gegeven een permanente verblijfstatus te bemachtigen.

2,5%? Dat zijn maar 280 zielen op jaarbasis! Een snelle hoofdrekensom leert dat het dus 40 jaar duurt voordat de laatste Tuvaluaan zijn/haar vaderland verlaat. Ja, zo kan ik ook wel grootmoedig zijn beste premier Albanese! Deze kwalificering is overigens niet van toepassing op de rest van het Australische asielbeleid. Dit is namelijk één van de strengste ter wereld, ’Inkomende’ asielzoekers worden door de kustwacht onderschept en worden gedetineerd op de eilandjes Nauru en Manus. Daar zitten ze ’trapped’, maar er is inmiddels vooruitgang geboekt. Met een beetje geluk worden asielzoekers na 5 jaar op het Australische vasteland toegelaten….

Zijn Nauru en Manus eilandjes die tot Australië behoren? Geenszins, Nauru is een onafhankelijk staatje en Manus is onderdeel van Papoea-Nieuw Guinea. Tja, op deze manier houden de Australiërs de asielzoekers dus wel heel erg ’ver van hun bed’. Er moet natuurlijk wel wat voor betaald worden, maar effectief is het natuurlijk wel…….Het is overigens ietwat merkwaardig - een understatement.... - dat de Australiërs de Tavualanen wel (deels) met open armen ontvangen. De reden hiervan is te verklaren uit de wens van Australië om de invloedssfeer in de Stille Oceaan uit breiden. De Chinezen rukken namelijk op in deze contreien en daar worden ze in Sydney en Melbourne zo langzamerhand wel een beetje zenuwachtig van.

Wellicht neemt Australië het grondgebied van Tuvalu wel over, alhoewel het de vraag is of er over 40 jaar nog een droog stukje Tuvalu over is. Ach, daar weten de Aussies te zijner tijd waarschijnlijk wel raad mee. China spuit nu al flinke hoeveelheden zand op kleine rotspuntjes in de Chinese zee die meteen worden geclaimed als Chinees territorium. De Nederlandse baggeraar Boskalis helpt graag vast wel een handje mee…

Tot slot adviseer ik Foppe de Haan tevens klimaatasiel aan te vragen in Australie. Het ’klimaat’ bij zijn oude liefde SC Heerenveen is immers ook aan een zware crisis onderhevig.Trainer Kees van Wonderen is een aardige vent, maar hij kan zijn ploeg maar niet naar een hoger niveau tillen. En dan heb ik het nog eens over alle bestuurlijke perikelen bij de ’trots van het Friese Haagje’. Veel succes met je asielaanvraag Foppe! Als je per ongeluk een Tuvaluaan in Sydney tegenkomt, kun je misschien met hem/haar gezamenlijk het Tuvuluaanse volkslied zingen. En daarna uit volle borst het Friese natuurlijk!

’Frysk bloed tsjoch op’ (Fries bloed, kom in beweging!). Dat zegt een Tuvaluaan nog weinig maar de volgende zin uit het Friese volkslied wel: ’hoe ek fan oermacht, need en see betrutsen.’ Vertaald naar Algemeen Beschaafd Nederlands: ’hoe ook door overmacht, nood en zee bedreigd’.