Rob Jetten wist het vorig jaar zeker, ’aardgas zou duur blijven’……

Midden september vorig jaar schreef ik een artikel over de Europese gascrisis veroorzaakt door de Oekraïne-oorlog en het afknijpen door Poetin van gasleveranties aan (West-)Europa. Even daarvoor - in augstus 2022 - had gasprijs per megawattuur het niveau van 345 Euro aangetikt. Vlak voor de Russen Oekraïne binnenvielen bedroeg de gasprijs 87,50, op dit moment schommelt de gasprijs rond 25 Euro. Tussen 2018 en 2021 lag de gasprijs gemiddeld nog wat lager, maar de tendens laat zien dat nog lagere prijsniveaus in de nabije toekomst actueel kunnen worden.

Maar aardgas zou toch duur blijven, hoe zit dat nu? Tijd om mijn artikel van september nog eens te screenen op zijn houdbaarheid. En op de houdbaarheid van Rob Jetten natuurlijk…..

D66 klimaat- en energieminister Rob Jetten weet het zeker: ’door Europees ingrijpen zal de gasprijs wel op een normaler niveau dan nu komen, maar dan zal het gas nog steeds fors duurder zijn dan de afgelopen decennia.’. Het is ongelooflijk, die Jetten moet wel in het bezit zijn van een glazen bol, maar dat is ook niet zo vreemd. De geboren Veghel(n)aar is immers afgestuurd bestuurskundige aan de Radbouduniversiteit van Nijmegen en heeft daarom natuurlijk uitermate veel verstand van fluctuaties van de energieprijzen op de wereldmarkt…….

TOEVOEGING: misschien had Jetten zich ietsjes meer op de vlakte kunnen houden….

’Ik voel heel sterk de wake-upcall dat dit een blijvende verandering is’ is de ’sterke’ onderbouwing van de minister maar hij heeft er nog ééntje: ’we hebben een deel van onze economie gebouwd op heel goedkoop gas dat we in Groningen produceerden of uit Rusland haalden. Dat gaat niet meer terugkomen.’ Ten aanzien van het Groningse gas zou hij weleens gelijk kunnen krijgen, alhoewel ik geenszins uitsluit dat de regering Rutte alsnog de gaskraan in Groningen verder open draait, mocht er een relatief strenge winter komen. De kans daarop is weliswaar klein, maar je weet het maar nooit….

TOEVOEGING: met deze gasprijzen zal het Groningse gasveld niet meer ingezet worden, daarvoor zou de gasprijs de 500 Euro moeten aantippen. Maar zelfs dan kan ik me - na het uikomen van het enquêterapport over de gevolgen van Groningse gaswinning - niet voorstellen dat de gaskraan ooit nog open wordt gedraaid in Slochteren en omgeving.

Natuurlijk zal Jetten’s voorspelling uitkomen indien de Oekraïne-oorlog zal blijven voortduren met psychopaat Poetin aan het roer in het Kremlin. Gas uit Qatar en andere landen is duurder dan het Russische en bovendien dienen er nieuwe LNG-installaties gebouwd te worden die een grote berg moneten kosten. De staatsschuld en het begrotingstekort zullen daardoor alleen maar stijgen, financiering door middel van kredieten legt een verdere druk op de Nederlandse schatkist. Dit scenario is momenteel de meest waarschijnlijke, maar er zijn ook andere scenario’s die op dit moment onderbelicht zijn in de (inter)nationale media.

TOEVOEGING: wel, Poetin is nog steeds aan de macht en de Oekraïne-oorlog woedt nog volop, maar de gasprijs is toch geduikeld. Alweer een verrassing! De vorige was een een ander (afschuwelijk) niveau. Op 23 februari 2022 had geen enkele westerse politicus, geopolitieke analist en Jan met de pet bevroed dat Poetin tot een grootscheepse aanval zou overgaan. En nu staan we weer met onze mond vol tanden, ondanks het feit dat Russische gasleveringen zijn afgeknepen, de Oekraïne-oorlog voortduurt en Poetin nog steeds aan de touwtjes trekt, is de gasprijs op een niveau van 25 Euro beland. Natuurlijk was een zachte winter en het feit dat de gasdepots aardig gevuld bleven een indicatie dat de gasprijs weleens zou kunnen dalen. Maar met zo’n rotgang?

Er ontstaan nu toch barstjes in het ’Kremlin-bastion’, gemeenteraadsleden uit Sint-Petersburg en Moskou eisen het vertrek van Poetin wegens hoogverraad, in TV-shows beginnen bekende commentatoren inmiddels vraagtekens te plaatsen en last but not least rukken de Oekraïense troepen op in de buurt van de stad Charkov, maar ook in de zuidelijke regio bij de stad Cherson. De verwachting is niet dat Poetin weldra het veld zal ruimen, maar in Rusland is van alles mogelijk. Inmiddels hebben al heel wat oligarchen op ’merkwaardige’ wijze het loodje gelegd, waarom zou dat op een goeie dag niet met Poetin zelf kunnen gebeuren? Met eventuele medewerking van geheime diensten zoals de CIA of de Israëlische Mossad die op één of andere manier succesvol kunnen infiltreren in de binnenste beveiligingsorganen van het Kremlin.Wat zegt U? Ik heb teveel James Bondfilms gekeken? Misschien, maar wie in de Europese Unie heeft daadwerkelijk serieus gedacht dat Poetin Oekraïne massaal zou binnenvallen? Nou dan!

TOEVOEGING: het lijkt er tot nu toe op dat ik inderdaad teveel JamesBondfilms heb aanschouwd, maar nog altijd is het niet uit te sluiten dat Poetin binnenkort (letterlijk) wordt geneutraliseerd. Eigenlijk valt het me een beetje tegen dat de CIA nog geen aanslag heeft kunnen (mee)plegen op die kleine psychopaat in het Kremlin. Aan de andere kant, misschien vinden de Amerikanen dat de tijd hier nog niet rijp voor is. Hoe langer de Oekraïne-oorlog duurt, des te verzwakter Rusland uit deze oorlog komt, vooral op het militaire vlak. Uit geopolitiek oogpunt niet onbelangrijk, lijkt me….

Stel het geval dat Poetin ten val zou worden gebracht. Zou hiermee de Oekraïne-oorlog bekort kunnen worden? Tja, da’s ook weer in de glazen bol kijken, maar de kans op een sneller staakt het vuren zou er mijns inziens wel door worden vergroot. Verder zou het daarna heel goed mogelijk kunnen zijn dat Poetin’s opvolger de gaskraan weer wagenwijd openzet. Om een goede beurt te maken richting de westerse wereld met als doel tot een vergelijk te komen inzake bijvoorbeeld de toelomst van de Krim. De illusie dat er een complete politieke ommekeer komt in Rusland heb ik niet, maar de mogelijkheid dat de - relatieve - duiven aan de macht komen moeten we niet uitsluiten.

TOEVOEGING: wel Rob Jetten, als Poetin verdwijnt en er komen relatieve ’duiven’ aan het Russische roer, dan durf ik de voorspelling nu al aan dat de gasprijs niet alleen de laagste niveaus aantikt uit de periode 2018 – 2021, maar nog een flink stuk daaronder. Tot voor kort was geleend geld zo goed als gratis, dat zou voor gas ook wel eens kunnen gelden in de toekomst!

De nieuwe Poetin zal zich realiseren dat de Europese gasmarkt op termijn niet op Russische leveringen zit te wachten, behalve als het Kremlin ’gas’ terugneemt in Oekraïne en de Nordstream 1 pijplijn weer helemaal opengooit. Als er ook nog lagere kubieke metertarieven worden aangeboden zal het voor de Duitsers heel moeilijk worden niet toe te happen. De situatie van een gassurplus in de wereld op de wereldmarkt wordt dan aannemelijk, waardoor de gasprijzen wel eens flink zouden kunnen duikelen. De LNG-terminals worden nu in rap tempo opgetuigd in Europa, het zal niet lang meer duren voor de nieuwe LNG-terminal in de Eemshaven in bedrijf zal worden genomen. In dit scenario is er straks ’gas te over’, waardoor Rob Jetten’s voorspelling naar de prullenbak kan worden verwezen.

TOEVOEGING: Zo slecht waren mijn bovenstaande gedachtenkronkels niet (meen ik in alle bescheidenheid……). Vorig jaar september was de Nordstream 1 nog intact, inmiddels is deze samen met de nooit in gebruik genomen Nordstream 2 pijpleiding opgeblazen. in de scenarioschetsen heb ik daar niet eens rekening mee gehouden, in ieder geval zou het onklaar maken van de pijpleidingen tot een (extra) opwaartse druk van de gasprijzen geleid moeten hebben. Maar nogmaals, de huidige gasprijs per megawattuur bedraagt 25 Euro…….

U vindt mij en onrealistische dagdromer? Dat mag U weten, we spreken elkaar nog wel over een jaar. Of misschien al over drie maanden. Wie zal het zeggen? Wel, Rob Jetten zeker niet…..

TOEVOEGING: ik zou zeggen: waar dagdromen wel niet toe kunnen leiden! En Rob Jetten? Die weet het nog steeds niet…..