’Koninginnedag’ 2024

Boomers hebben nog altijd moeite met het uitspreken van ’Koningsdag’, omdat ze een groot deel van hun leven ’Koninginnedag’ hebben gevierd (of ervan hebben gehoord). Koningsdag klinkt harder bij het uitspreken ervan, Koninginnedag heeft onmiskenbaar een vrolijkere cadans. Gelukkig - voor de boomers dan - keren de oude tijden weer terug, meer specifiek op het moment dat prinses Amalia het Koninklijk stokje van haar papa zal overnemen. Er rest één probleempje voor de boomers, de meeste van hen zullen tijdens Amalia’s inhuldiging de radijsjes inmiddels van onderen bekijken….

De eerste officiële Koninginnedag werd gevierd in 1891, het jaar ervoor overleed Koning Willem III waarmee een nieuw tijdperk intrad. Wilhelmina was in dat jaar 10 jaren jong en kon vanwege haar minderjarige leeftijd nog niet als Koningin door het leven gaan. Haar moeder, regentes Emma nam de honneurs voor Wilhelmina waar, in feite was de Koninginnedagviering tot het jaar 1898 (waarin Wilhelmina de troon overnam) een soort premature happening. Van een Koningin in officiële functie was immers geen sprake.

Tijdens de ’regeerperiode’ van Wilhelmina werd de dag der dagen op 31 augustus gevierd, de verjaardag van de vorstin. In 1949 was het de beurt aan Juliana om Koninginnetje te spelen, uiteraard werd Koninginnedag verplaatst naar 30 april, haar verjaardag. Tot en met 1980 werd er elk jaar een defilé gehouden in de tuin van paleis Soestdijk. Defilé? Het Sjieke Franse woord voor ’stoet’ of ’optocht’. De benaming ’stoet’ komt het meest in de buurt van de gebeurtenissen die elk jaar plaatsvonden in de Koninklijke tuin. Vanaf het bordes sloegen de leden van het vorstenhuis het gepeupel gade dat voor hen langs trok. Padvinders, naaiclubjes, militairen, huisvrouwenverenigingen, ze liepen allemaal zwaaiend langs het bordes. Prins-Gemaal Benno stond erbij en keek ernaar met de onafscheidelijke pijp in zijn mond en zijn witte Anjer in één van zijn knoopsgaten. Hij keek natuurlijk in eerste instantie naar het vrouwelijk schoon, terwijl hij in zijn achterhoofd bezig was met de vraag hoeveel steekpenningen hij van Lockheed moest vragen. Onderwijl had zijn vrouw de tijd van haar leven en nam ze talloze boeketten in ontvangst die zelfs voor de Keukenhof een tandje teveel zouden hebben betekend.

In 1980 mocht Beatrix het stokje van haar mama overnemen en daarmee zou Koninginnedag in principe verplaatst moeten worden naar 31 januari (de geboortedag van Bea). Uit respect voor haar moeder bleef 30 april als Koninginnedag gehandhaafd, maar respect was niet de doorslaggevende reden. Waarom niet? Wel, de kans op pestweer is op 31 januari in Nederland niet denkbeeldig, in het kader van de koninklijke PR was de beslissing van Bea heel begrijpelijk. Maar houzee, houzee, in 2013 konden ’we’ eindelijk een Koning verwelkomen, Willy werd op 30 april 2013 tot Koning gekroond. De vraag was destijds of hij 30 april ook zou ’eerbiedigen’, maar zover kwam het niet. De keuze voor Máxima’s man was trouwens niet zo moeilijk, want zijn verjaardag valt immers op 27 april.

Vanaf 1981 hanteert het Koningshuis het volgende motto: ’de Majesteit komt naar U toe deze lente’ (een variatie op de aloude radio Veronica-slogan: ’Veronica komt naar je toe deze zomer’). Beatrix besloot om vanaf dat jaar op Koninginnedag het land in te trekken met haar gevolg. De grootorige pianist Pieter was er meestal bij, maar ook haar zoons draafden bijna altijd op. Er werden koeken gehapt, spijkers gepoept en soms met WC-potten gegooid. Dit deed Willy bijvoorbeeld op 30 april 2012 maar daar moest hij later zijn excuses voor aanbieden : ’ik heb daar op 30 april met een glimlach aan meegedaan, maar niet zonder met enige schaamte te denken aan die ruim 2,6 miljard mensen op deze aarde die niet beschikken over zelfs maar de meest basale structuur om op een waardige manier hun dagelijkse behoefte te kunnen doen’. Tja, er was zoveel kritiek geleverd door sneue mensen dat Willy besloot het boetekleed aan te trekken. Waarschijnlijk knarsetandend…….

Willy hield de traditie van zijn moeder in stand, ook hij bezoekt jaarlijks de ’provincie’, dit jaar was hij in één van de lelijkste gemeenten van Nederland, Emmen. Hij stak de tragische Emmenaren wel een hart onder de riem door het volgende te verklaren: ’hier kom ik weg’. OK, het was niet van het niveau ’ich bin ein Berliner’ van de Amerikaanse president John F. Kennedy, toch was het een aardige geste. Bent U overigens wel eens in Emmen geweest? Ik wel, ik ben meteen met de staart tussen de benen vertrokken, het centrum deed me denken aan een industrieel provinciestadje in de DDR (medio 1965, ten tijde van het Sovjet-communisme)

Sympathiek hoor Willy, dat je vlakbij Duitsland je verjaardag wilde vieren, ik weet alleen niet of het een positief efect heeft op je - tanende - populariteit. Had je dit jaar niet beter een durpie in de provincie Groningen kunnen bezoeken? Daar wonen immers de burgers die nog steeds wachten op de reparatie van hun huis dat ingescheurd is vanwege de ’gasaardbevingen’. Of vond je dat toch een beetje te link? Een beetje slap hoor, waarom heb je niet met de vuist op tafel geslagen? ’Ter Apel, daar wil ik heen’ , had je moeten roepen! Ten eerste vinden/vonden daar ook gasbevingen plaats én er bevindt zich een asielzoekerscentrum dat regelmatig overbevolkt raakt. Juist daar had je de rol van ’verbinder’ kunnen spelen Willy! Maar ja, waarschijnlijk had de RVD en de AIVD een stokje voor gestoken voor je ideetje....

Alweer een gemiste kans voor ’onze’ monarchie. Het is maar goed dat je Máxima nog naast je hebt beste Willy. Zonder haar waren we nu al bijna een republiek geweest….