Johan Cruijff (geb. 25 april 1947) was de allergrootste!

tja, wat valt er nog te schrijven over Hendrik Johannes Cruijff (bijnaam Jopie) die vandaag 75 jaar zou zijn geworden. Documentaires, krantenartikelen, boeken, films, ik vermoed dat er in de wereld het meeste is gepubliceerd over ’de Verlosser’ dan over welke andere voetballer ook. Misschien heeft Diego Maradonna nog meer media-aandacht gekregen, maar daar kleefde vaak een flink portie negatieve berichtgeving - drugsproblemen, maffiaconnecties etc - aan. Dat was bij Cruijff een stuk minder het geval, conficten waren er uiteraard wel, maar die boden meestal een bijzonder amusant kijk- en schouwspel voor de voetballiefhebber. Vooral voor degene die net als Cruijff een hekel had aan al die dikdoenerige ’patserbobo’s’. Die volgens hem niets te zoeken hadden in de voetballerij en daar had hij - op een paar uitzonderingen na - volledig gelijk in.

Waar kunnen we het nog over hebben? Misschien het WK van 1978 in Argentinië. Johan weigerde naar het Zuid-Amerikaanse land af te reizen, de media gisten alle naar zijn motieven en dat deden ze veelal op boosaardige wijze. Er werd gesuggereerd dat de ’geldwolf Cruijff’ wederom extra geld had geëist van de KNVB, in zijn eigen merkkleding wilde voetballen of dat zijn duivelse vrouw hem had verboden zich aan te sluiten bij het Nederlands elftal. In een interview met dochter Susila Cruijff - NRC, 24 april jongstleden - komt (nogmaals) de waarheid aan het licht. In 1977 drong een kidnapper huize Cruijff binnen in Barcelona waarbij het echtpaar Cruijff een pistool tegen de slaap kreeg gehouden. De misdadiger had zich goed voorbereid, hij had in de klaarstaande auto in ieder geval Cruijff’s drie kinderen willen kidnappen. Het was vervolgens Johan’s eigen beslissing om niet aan het WK deel te nemen. Het gezin Cruijff moest verder leven met een fiks trauma…..

Cruijff was in zijn tijd niet alleen een voorbeeld voor zijn teamgenoten op het veld maar ook daarbuiten. De stervoetballer wist dat het op maximaal 35-jarige leeftijd over en sluiten is met de carrière van een profvoetballer. Maar door een zware blessure kan het nog wel eens eerder afgelopen zijn. Dát is de reden dat maximalist Cruijff er op dit vlak ook alles wilde uithalen. Noagal wat journalisten, met de azijnzeiker van de Volkskrant, Ben de Graaf voorop werd het Amsterdamse wonderkind regelmatig gekapitteld, maar achteraf zijn de profvoetballers van destijds hem nog altijd dankbaar. Toenmalig Feyenoord-verdediger Rinus Israël verwoordde de positie van profvoetballers in het begin van de zeventiger jaren treffend: ’je kreeg een contract onder je neus dat je zonder vragen te stellen werd geacht te ondertekenen’. Maar Jopie wist van wanten, in 1971 zette hij het Ajaxbestuur onder zware druk door te dreigen met zijn vertrek naar het Belgische cluppie Waregem. Een binnenlandse tranfer was contractueel bijna niet mogelijk, maar Cruijff mocht wel voor een gelimiteerde transfersom naar het buitenland vertrekken. Gerard Kerkum - Feyenoordbestuurder - had een uitgekiende strategie uitgedokterd. Feyenoord zou het benodigde geld aan Waregem ter beschikking stellen waarna Cruijff - na een half jaar - zich netjes zou melden bij ’de Kuip’. Het Cruijffplannetje lukte, het Ajaxbestuur verschafte hem een verbeterd contract waarna Ajax’ Europese zegereeks kon worden voortgezet. Maar het had niet veel gescheeld dat niet Ajax, maar Feyenoord de Europacup 1 - minimaal - drie keer gewonnen zou hebben.

Inmiddels zijn dit verhalen uit een mooie oude (Cruijff)doos, het intrigerende is dat de doos met het verstrijken van de tijd alleen maar mooier begint te glimmen. Eigenlijk is ’stralen’ een betere uitdrukking, het fenomeen Cruijff spreekt immers alle generaties tot de verbeelding. En niet alleen voetballers en voetballiefhebbers kan ik U verzekeren, de getuigenissen van de alumni van de Johan Cruyff University spreken boekdelen. Sinds 1999 kunnen topsporters opleidingen volgen terwijl ze als topsporter actief blijven. In 1999 stelde Cruyff samen met de Hogeschool Amsterdam deze opleidingsmogelijkheid ter beschikking aan sporters uit diverse disciplines. Oud-zwemmer en oud-student Johan Kenkhuis vatte de betekenis van Cruijff mooi samen: ’ik ken geen andere topsporter die zijn status gebruikt heeft om op zoveel verschillende maatschappelijk gebieden een verschil te maken voor meerdere generaties’.

Mijn samenvatting: Hendrik Johannes Cruijff was in alle opzichten - behalve zijn lengte - een groot mens!  

Ik sluit af met een beetje ’Amsterdamse geinerij’, Johan Cruijff als volkszanger. Oei, oei , oei, dat was me weer een loei, gechreven door Peter Koelewijn (uit nota bene Eindhoven)…