Het rechtsextreme Vox heeft de Spaanse parlements(congres)verkiezingen verloren, dat is wat mij betreft het meest positieve element dat ik uit de uitslag van de Spaanse parlementsverkiezingen distilleer. De partij van leider Santiago Abascal hoopte op een sprong voorwaarts , maar in plaats daarvan werd zo’n 3% van de stemmen minder gehaald. Waarmee Vox ondermaats presteerde, ’slechts 12% van de stemmende Spanjaarden kleurde het vakje van Vox rood. Maar eigenlijk is dat nog een hoog percentage als we de ’beginselen’ van deze partij in ogenschouw nemen.
Niet alleen is Vox homofoob, maar ook zeer anti-Catalaans, in de regio’s waar Vox (mee)regeert werden onder andere Catalaanse tijdschriften verboden en zelfs een toneelstuk van Virginia Wolf - waar een transpersoon in voorkomt - werd gecanceld. En dan heb ik nog niet eens over andere extreme Vox-standpunten zoals het sluiten van moskeeën en de deportatie van tienduizenden moslims. En ’natuurlijk’ is de partij tegen euthanasie, abortus, het organiseren van gayprides etc etc. Van autonome regio’s - zoals die in Catalonië - moet Vox ook al niet veel hebben, deze zouden zo snel mogelijk moeten worden afgeschaft. Alle macht naar ’Madrid’ dus….Nog een ’lekker’ standpunt van deze partij? ’Uiteraard’ dient Gibraltar geannexeerd te worden door Spanje. Het is geen wonder dat veel burgers en journalisten na afloop van de verkiezingen zich op de volgende wijze uitlieten: ’de grote verliezer van deze verkiezingen is het fascisme’.
Volgens de peilngen zou Partido Popular (PP) - van partijleider Alberto Núñez Feijóo - samen met het ultrarechtse Vox een meerderheid in het Spaanse parlement (congres) behalen, maar niets werd minder waar. Niet alleen verloor Vox stemmen, het verschil tussen PP en de regerende sociaal-democratische PSOE van premier Pedro Sánchez bleef aan de eindstreep minimaal. PP scoorde 33,1% van de stemmen tegen PSOE 31,7%. PSOE wist nog zelfs stemmen te winnen in vergelijking met de vorige parlementsverkiezingen.
De PP mag nu eerst proberen een regering te vormen, maar de kleine partijen ter rechterzijde zijn waarschijnlijk niet van zins om toe te treden tot een coalitie PP-VOX. De kans dat PSOE een coalitie voor elkaar bokst is ook niet groot, maar misschien toch iets groter. Als Pedro Sánchez de partij Junts kan overhalen met hem mee te regeren zou de nieuwe regeringsploeg al op 6 september aanstaande op het ’Spaanse bordes’ kunnen staan. Maar de kans op een kabinet over links of over rechts is eigenlijk zeer gering, waadoor het er naar uitziet dat de Spanjaarden in de komende Kersttijd zich wederom kunnen opmaken voor een gang naar de stembus.
Of, of.Sánchez flikt het toch om een deal te maken met Junts. De volledige naam van deze club luidt Junts per Catalunya (samen voor Catalonië) en U voelt’ m natuurlijk al. Uiteraard is deze partij, met als ’uithangbord’ de voortvluchtige Carles Puigdemont een pleitbezorger van Catalaanse onafhankelijkheid en dat is (bijna) voor elke (politiserende) Madrileen een probleem. Vorig jaar stelde Puigdemont zich niet meer herkiesbaar als partijvoorzitter, onder andere vanwege het feit dat hij nu eenmaal niet aan het Spaanse politieke bedrijf kan deelnemen. Zo gauw hij voet zet in Spanje wordt hij immers opgepakt. Toch trekt Carles in de achtergrond nog aan de touwtjes, waardoor hij weleens de ’geheime onderhandelaarsrol’ zou kunnen spelen
Sánchez is niet zo fel tegen Catalaanse autonome activiteiten als veel van zijn collega’s, sterker nog, hij heeft het conflict met Puigdemont en de zijnen in een rustiger vaarwater gebracht. Misschien zijn er dus toch kansen voor een akkoordje met Juntes. De vraag is wat Puigdemont hiervoor in ruil wil hebben. Beste Carles, ik zou in ieder geval eisen dat de gevangen gezette Catalaanse separatistische politici vrij moeten komen en dat jij voortaan in alle vrijheid mag rondstappen in het jouw geliefde Catalonië en Spanje. Bovendien dienen alle officiële beschuldigingen en veroordelingen te worden ingetrokken. Als Sánchez hiervoor in ruil eist dat er geen pogingen door Juntes meer worden gedaan om een onafhankelijkheidsreferendum te organiseren is het wellicht verstandig om hierin mee te gaan. Persoonlijk meen ik dat Catalaanse partijen (die onafhankelijkheid nastreven) nu eerst maar eens voor elkaar moeten krijgen dat een grote meerderheid van de Catalaanse bevolking op hen stemt. Daarna is het uitroepen van onafhankelijkheid moeilijk meer tegen te houden.
Maar ach, wat lig ik toch te dagdromen? De kans dat bovenstaand coalitie-scenario werkelijkheid wordt is bijna gelijk aan nul.Toch heeft deze ’politieke dagdromerij’ zin. Waarom? Ondat het besef dan doordringt dat ’alles eens anders zal zijn’. De vraag is alleen: wanneer.........?