NOS moet wel journalistiek blijven bedrijven!

Wat is ook maar weer de defintie van Journalistiek: ’het door de journalist verzamelen, verzenden, verspreiden en becommentariëren van actuele gegevens van algemeen belang die geschikt worden gemaakt voor publicatie’. Vooral het woord dat ik vet gearceerd heb is in dit artikel van belang. Volgens een NOS-woordvoerder heeft journalistiek bedrijven echter een heel andere betekenis, namelijk: ’wij zijn geen acterende partij in het nieuws. We nemen geen standpunt in door een speldje te dragen. We signaleren en registreren, dat is onze taak.’ Maar waar houden al die NOS-columnisten – bijvoorbeeld op nporadio.nl – zich dan mee bezig? Bretelbal Jort Kelder heeft op genoemde site zelfs een eigen podcast, net als de nog immer charmante Astrid Joosten. En wat doet de altijd kritische Sven Kockelman dan in zijn podcast ’we moeten praten’? Alleen maar signaleren en registreren zeker. Maak dat de krolse kat wijs!

Objectief nieuws is een contradictio in terminis, dat weet elke rechtgeaarde journalist. Op het moment dat een verslaggever iets aan het papier of het internet toevertrouwt kan er van zuivere objectiviteit geen sprake meer zijn. Je kunt natuurlijk een artikel schrijven dat ’de zon voor niets opgaat’, de vraag is hoeveel lezers je daarmee trekt (noot: de zon gaat tegenwoordig trouwens niet altijd meer voor niets op, maar dit terzijde). Pogingen om zo objectief mogelijk te schrijven zijn in een aantal gevallen aanbevelenswaardig. Bijvoorbeeld het vermelden van het precieze aantal slachtoffers dat gevallen is tijdens de MH 17-ramp. Van journalisten wordt vervolgens verlangd dat deze ramp wordt geduid door bijvoorbeeld de eventuele directe rol van het Kremlin hierbij te belichten. Zelfs een vinnig opinie-artikel over deze ramp – of aanslag….- wordt door veel lezers niet alleen op prijs gesteld, maar eigenlijk verwacht en verwelkomd.  

Van voetballers wordt tegenwoordig ook stellingname verwacht, Oranjespelers knielen voor een wedstrijd dan niet meer met de ene vuist gebald, maar Georginio Wijnaldum beseft dat Nederlands elftalspelers onderdeel (kunnen) uitmaken van maatschappelijk debat. Helemaal als er sprake is van discriminatie op het gebied van mensenrechten. Zijn keuze om met een ’OneLove’-aanvoerdersband te spelen in de achtse finalewedstrijd tegen Tsjechië is te respecteren. Voetballers zijn – tegen wil en dank – nu éénmaal voorbeeldfiguren geworden voor een deel van de bevolking.

Maar dat zijn journalisten net zo goed, zij zijn bij uitstek het kritische geluid waarmee zittende machten aan de tand worden gevoeld. Dit beseft de hoofdredacteur van nu.nl – een nieuwsportaal met miljoenen lezers – in een redactieblog gelukkig maar al te goed. Gert-Jan Hoekman meldt daarin dat de nu.nl-journalisten die bij de wedstrijd Nederland – Tsjechië in Boedapest aanwezig zijn alle een OneLove-speldje zullen dragen, hiernaast zal hijzelf in een ’regenboogoutfit’ te bewonderen zijn. Journaliste Barbara Barends had hier alle journalisten voor opgeroepen, ook verslaggevers van SBS6 en RTL hebben zich inmiddels aangesloten.

Niet de NOS-journalisten dus, want die ’nemen dus geen standpunt in’. Maar geachte Marcel Gelauff – hoofdredacteur NOS nieuws – , neemt U op deze manier Uw vak wel serieus? Het argument dat politieke standpunten geen onderdeel uitmaken van het journalistieke takenpakket gaat hier niet op (noot: de uitdrukking ’politieke’ werd door de NOS-woordvoerder niet voor niets angstvallig vermeden). Maar in zaken als discriminatie/racisme gaat het om MENSENRECHTEN, dat is wel een niveautje hoger dan het gebruikelijke politieke gekrakeel. Met het opprikken van een OneLove-speldje tijdens studio voetbaluitzendingen zouden reporters alleen maar hun steun betuigen aan artikel 1 van de Grondwet. En dat lijkt me verre van een (politiek) standpunt meneer Gelauff. Het betreft niet meer dan waardering en steun uitspreken voor basale grondrechten ‘all over the world. Geen standpunt dus, maar een basishouding die van elke burger verwacht mag worden. Misschien toch een klein college volgen waarin het verschil tussen basale grondrechten en politiek wordt uitgelegd? Of het verschil tussen standpunten en een basishouding…….

Of bent U heer Gelauff, zo langzamerhand van Uw journalistieke ’geloof’ gevallen? Ik vermoed dat deze angsthazerij is ingegeven door recente  (gewelddadige) incidenten ten opzichte van NOS-journalisten in nota bene ’ons’ kikkerland zelf. Maar dat kan toch geen reden zijn dat Uw medewerkers in hun schulp kruipen? Wat zullen we nu beleven?

Voor een democratie is een parlement van belang, maar de journalistiek is nog veel belangrijker.(Dick Dolman, oud-voorzitter van de Tweede Kamer, 1935 – 2019)