Wel of geen Gronings Gas, ’that’s the question’

De zogenaamde Mijnraad is een onafhankelijke commissie van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat die adviseert over delfstoffenwinning. In verband met de noodzakelijke vulling van de gasopslagen (voor de winterperiode) acht de Mijnraad gaswinning uit het Groningse veld ’een reële optie’. Sowieso meende de Mijnraad afgelopen maart al ’dat gedurende de looptijd van de crisis verstandig is af te zien van onomkeerbare beslissingen met betrekking tot het gasveld in Groningen, zoals het dichtstorten van gasputten'. De gasopslagen moeten zo snel mogelijk worden opgevuld en wel boven het Europese minimum, want anders dreigt er wellicht een gastekort in de komende Hollandse winter (aldus diezelfde Mijnraad)

In de provincie Groningen moeten (mogelijk) nog circa 27.000 panden worden versterkt, zodat bewoners bij een nieuwe beving niet het complete dak op hun hoofd gestort krijgen. Gevreesd wordt dat bij nieuwe - zware - bevingen dodelijke slachtoffers kunnen vallen. Van de beschadigde woningen is slechts 17% gerepareerd, dat betekent dat ruim 20.000 huishoudens nu niet bepaald het gevoel hebben een veilig dak boven hun hoofd te hebben. Er zijn talrijke berichten van bewoners die met psychische problemen kampen, ik kan me voorstellen dat de angst regelmatig op paniekerige wijze toeslaat. En dan heb ik het nog niet eens over de vraag of de overheid überhaupt de bevingsschade aan de panden vergoed. Van de financiële compensatieregelingen begrijpen zelfs ambtenaren op het ministerie vaak geen bal, waardoor er vertragingen optreden en/of compensatie niet wordt aangeboden. Het is geen uitzondering dat van twee belendende panden met ongeveer dezelfde schade, de ene bewoner/eigenaar wel schadeloosstelling en eventueel schadevergoeding kan claimen, terwijl de ander met een Gronings kluitje het Haagse riet wordt ingestuurd. Wat mij betreft is de rol van de overheid in het ’gas-schadedossier’ net zo laakbaar als die in de toeslagenaffaire. O ja, en dan heb ik het nog niet eens over het waardeverlies van panden op het Groningse platteland (afgezien van de schade welteverstaan) dat is opgetreden vanwege het gevaar van ’aardetrillingen’. De gepensioneerde boekhouder uit Dordrecht zal zich dezer dagen met zijn vrouw wel twee keer bedenken of hij de herfst van zijn leven wil doorbrengen in zo’n alleraardigst oud pandje in Loppersum. Hoogstwaarschijnlijk zal hij van de koop afzien...

Ja, Mark Rutte, als je voorgaande zaken nu beter in de hand had gehouden was het nu een stuk eenvoudiger geweest de gaskraan van het Slochterense veld verder open te draaien. Daar zou de Nederlandse schatkist overigens ook baat bij hebben in verband met de torenhoge gasprijzen die Europa thans teisteren. Wat mij verbaast is dat ik nog nooit een artikel heb gelezen waarin er een kosten/batenanalyse wordt gemaakt. Laten we eens uitgaan van de reparatie en de compensaties aan de bewoners in Groningen van die 27.000 getroffen woningen. Daar kan toch redelijk eenvoudig een kostenplaatje op losgelaten worden? Stel dat die panden op dit moment al zouden zijn gerepareerd waardoor de gaskraan weer opengedraaid zou kunnen worden. Hoeveel had dat extra opgeleverd -sinds de inval van Rusland (24 februari van dit jaar) - voor het staatshuishoudpotje? Ik vermoed dat al in dit jaar de balans positief zou uitslaan. Dat maakt het gehannes van de regeringen Rutte III en IV nog erger, want niet alleen is/was de geloofwaardigheid van de overheid al in het geding, nu levert het gedrag van diezelfde overheid nog forse financiële schade op ook. (noot: maar misschien heb ik wel iets gemist en bestaat zo’n er inmiddels wel zo’n financiële ’doorberekening’).

Overigens, ook al zouden de 27.000 panden inmiddels zijn ’gestut’, dit betekent niet dat andere ’gave’ panden veilig zijn voor volgende bevingen. Toch meen ik dat dit risico geen doorslaggevend argument mag zijn om de gaswinning niet uit te breiden. Daarvoor zijn de belangen namelijk te groot.Volgens bewonersorganisatie de Groninger Bodem Beweging, is uitbreiding van de gaswinning ’niet onderhandelbaar’. Een keihard - begrijpelijk - standpunt dat trouwens aangeeft dat de beweging ’uitbreiding’ niet accepteert. Veel burgers denken dat gaswinning in het hoge noorden inmiddels is stopgezet maar dat is een misvatting, dit jaar wordt er altijd nog 4,5 miljard kuub aardgas opgepompt..

Intussen gooit Inspecteur-generaal Theodor Kockelkoren nog even wat olie op het vuur. Hij meent dat ’de kans op een zware aardbeving, van magnitude 4,5 of 5, nog verder toeneemt op het moment dat je meer gas gaat winnen’. Ik vraag me af of zo’n inspecteur(tje)-generaaltje er verstandig aan doet de Groningers nog grotere stuipen op het lijf te jagen. Experts spreken elkaar over de kans op aardbevingen overigens voortdurend tegen, menig deskundige meende dat door het beperken van gaswinning op korte termijn de bevingen zouden afnemen of zelfs niet meer kunnen voorkomen. Wel, dat hebben we gezien……Vervolgens zei een aantal van die hotemetoten dat het bevingsgevaar ophoudt te bestaan. Wanneer? 10 jaar na het kappen van gaswinning. Ja, ja, daar zijn de Groningers de komende 10 jaar mooi mee geholpen, nietwaar?  En tot slot die ’magnitude’, hoe groot is de kans dat de bevingen heviger worden, als die kans überhaupt al bestaat? Ik heb de stellige indruk dat de metingen/meningen van de deskundigen vooral neer komen op ’koffiedik kijken’. Persoonlijk ben ik daar erg goed in, ik vind het daarom verbijsterend dat mijn vakkundige mening nog niet is gevraagd door Rutte. Jammer gemiste kans, Mark…..

Alle gasbellen op een stokje, Nederland zit met een probleem (risico van gastekorten) en Groningers hebben een (ander) probleem. Het is interessant om te checken hoe onze huidige bewindslieden deze belangentegenstellingen proberen op te lossen. Laten we beginnen met milieuminister Rob(je) Jetten: ’het inzetten van het noordelijke gasveld is een aller-, allerlaatste redmiddel’ . En Rutte? die doet het natuurlijk op z’n VVD’s:  ’uitbreiden van gaswinning? Alleen als het echt niet anders kan, ultimo, ultimo, ultimo’. Wat moet je als Nederlandse kiezer met dit soort prietpraat? Ik vrees dat de meeste Groningers een afsluitende conclusie hebben over dit ’politieke treurspel’. Welke?

’Het aftreden van dit kabinet is een ultimo redmiddel’.